Trong ba vòng tăng thuế trước đây, chè luôn là mặt hàng nằm ngoài danh sách đối tượng hàng hóa Trung Quốc áp thuế lên tới 25% do Đại diện Thương mại Mỹ đề xuất. Ngày 10/5, tổng thống Trump yêu cầu chuẩn bị các chính sách áp thuế lên gói hàng hóa trị giá 300 tỷ USD lên hàng hóa Trung Quốc, bao gồm chè.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer thông báo chính sách tăng thuế từ 10% lên 25% sẽ có hiệu lực ngay lập tức với 5.845 hàng hóa từ Trung Quốc có giá trị 200 tỷ USD. Khoảng 25% trong số hàng hóa này là các hàng hóa tiêu dùng cuối cùng, bao gồm 11,3 tỷ USD các mặt hàng nội thất và 6,6 tỷ USD về các mặt hàng lý du lịch. “Tổng thống yêu cầu chúng tôi bắt đầu quy trình tăng thuế đối với tất cả các hàng hóa còn lại, nhập khẩu từ Trung Quốc”, ông Lighthizer nhấn mạnh. Cà phê và chè hiện nằm trong danh sách 3.805 danh mục hàng hóa, bao gồm cả mate và trà hoa, có thể sớm là đối tượng áp thuế của Mỹ. Thời điểm chính sách có hiệu lực vẫn chưa rõ.

Dự báo tác động thị trường của chính sách thuế của Mỹ đối với chè Trung Quốc

Theo ông Goggi, chủ tịch Hiệp hội Chè Mỹ, Mỹ không phải nước sản xuất chè nên rõ ràng không có dòng chè thương phẩm nội địa cần phải bảo vệ bằng thuế, hoặc không có bất cứ phân khúc việc làm nông nghiệp nào cần bảo vệ. “Sản xuất chè từ lâu là ngành mà Trung Quốc có vị thế một quyền lực sản xuất – chế biến, đồng thời là ngành sản xuất dài hạn ở nông thôn mà không có hướng chủ đạo là kinh doanh nước ngoài. Phần lớn thị trường chè tại các nước sản xuất lớn là thị trường nội địa, và thị trường nội địa sẽ hưởng lợi khi nguồn cung cho xuất khẩu giảm đi. Hơn nữa, tỷ lệ xuất khẩu chè từ Trung Quốc trên tổng sản lượng rất thấp nên nước này sẽ không chịu tác động từ chính sách tăng thuế của Mỹ”.

Mỹ là nước nhập khẩu chè lớn thứ ba thế giới, nhưng các nhà cung cấp rải rác trên khắp thế giới. Trung Quốc cho tới nay là nước cung cấp chè xanh lớn nhất nhưng Argentina là nước cung cấp trà đen lớn nhất cho thị trường Mỹ. Ấn Độ, Sri Lanka, và Kenya đều góp thị phần lớn trong cơ cấu nhập khẩu chè của Mỹ.

Tương tự như thực trạng sản xuất – xuất khẩu chè tại Trung Quốc, tỷ trọng xuất khẩu chè Việt Nam trên tổng sản lượng ở mức thấp và thị trường nội địa vẫn là thị trường tiêu thụ chính. Các chính sách tăng thuế nhập khẩu chè Trung Quốc trên thị trường Mỹ có khả năng không tác động mạnh tới các luồng thương mại chè hiện nay trên thế giới lẫn triển vọng xuất khẩu chè từ Việt Nam.