Nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc dự báo sẽ giảm tốc nhanh chóng trong những tháng cuối năm 2021 từ mức tăng cao kỷ lục trong nửa đầu năm, gây nhiễu các dự báo về khả năng tăng trưởng bền vững nhập khẩu đậu tương tại thị trường nhập khẩu hàng đầu thế giới này và làm giảm động lực sản xuất của nông dân trồng đậu tương vụ mới tại Mỹ. Khả năng sinh lời của ngành chăn nuôi lợn sụp đổ và tăng mạnh sử dụng lúa mỳ trong TACN đang làm giảm nhu cầu đậu tương tại Trung Quốc và dự báo nhập khẩu đậu tương năm 2021 của nước này chưa đến 100 triệu tấn, so với dự báo mới nhất của Mỹ là 102 triệu tấn,

Do Trung Quốc chiếm tới 60% nhập khẩu đậu tương toàn cầu, nhận định trên đã dội gạo nước lạnh vào những nông dân Mỹ đang đồ rằng họ sẽ thu hoạch sản lượng đậu tương cao thứ 3 trong lịch sử - càng gia tăng bất ổn trên thị trường đậu tương vốn đã có giá cao nhất trong 9 năm vào năm nay.

“Nhu cầu đậu tương đang chạm đáy. Giá đã giảm tới 120 NDT tại miền Bắc Trung Quốc – mức thấp nhất trong năm nay. Nhu cầu có thể tăng trở lại nhưng sẽ không cao như trước”, theo một nhà quản lý nhà máy nghiền đậu tương tại miền Bắc Trung Quốc. “Chúng tôi không thể đặt hàng và lượng xuất khẩu đậu tương từ Mỹ chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng”. Nhà máy của ông chỉ còn 1 lô hàng đã đặt cho tháng 8, trong khi thông thường đã được đặt toàn công suất cho tới sau tháng 10. Các nhà nghiền đậu tương tại Sơn Đông- khu vực chế biến đậu tương chính, sẽ thiệt hại 400 NDT/tấn dầu đậu tương.

Trong nửa đầu năm 2021, nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục 48,95 triệu tấn, tăng gần 9% so với cùng kỳ năm 2020 khi chăn nuôi lợn phục hồi sau dịch bệnh và xuất khẩu đậu tương Brazil cao kỷ lục. Tuy nhiên, nhu cầu đang giảm mạnh.

“Động lực nhập khẩu hồi đầu năm khá mạnh. Nhưng từ tháng 5, mức tăng nhập khẩu đậu tương so với cùng kỳ năm 2020 qua từng tháng đều giảm dần”, theo Zou Honglin, nhà phân tích tại website Myagric.com.

Sản lượng TACN tăng nhưng giảm bột đậu tương

Một động lực chính của suy giảm sử dụng đậu tương là sự đảo chiều trong biên lợi nhuận chăn nuôi lợn, bắt đầu từ năm 2021, nông dân nỗ lực tái thiết chăn nuôi sau giai đoạn dịch tả lợn, nhưng sau đó nỗ lực này sụp đổ cùng giá thịt lợn khi các ổ dịch ASF mới châm ngòi cho một đợt bán lợn ồ ạt, làm tăng nguồn cung thịt lợn.

Biên lợi nhuận chăn nuôi lợn tại Trung Quốc hiện dao động từ 150 NDT tới 84 NDT, thấp hơn 100% so với hồi đầu năm. “Thị trường liên tục điều chỉnh giảm ước tính nhập khẩu cả năm. Rõ ràng mức tăng tiêu thụ protein thấp hơn nhiều so với mức tăng tiêu dùng TACN”, theo bà Zou – ước tính nhập khẩu đậu tương năm 2021 của Trung Quốc ở mức 97 triệu tấn.

Một yếu tố quan trọng khác là sự thay đổi trong tỷ lệ thành phần TACN tại Trung Quốc, trong đó giảm lượng bột đậu tương.

Trong nửa đầu năm 2021, sản lượng TACN của Trung Quốc đạt 139,33 triệut ấn, tăng 21,1% so với cùng kỳ năm 2020, theo Hiệp hội ngành TACN của nước này cho hay. Sản lượng TACN lợn là 62,46 triệu tấn, tăng 71,4% trong cùng kỳ so sánh. Trong khi đó, lượng đậu tương được nghiền trong cùng kỳ so ánh chỉ tăng 1,62%, lên 42,63 triệu tấn, theo dữ liệu Myagric theo dõi mức tỷ trọng đậu tương giảm trong TACN. “Nhu cầu không cao như dự báol một lượng lớn lúa mỳ và gạo đang được sử dụng trong TACN, thay thế rất nhiều đậu tương”, một nhà quản lý khác, có các nhà máy trên khắp Trung Quốc cho hay. Vị này cho biết thêm một số nhà sản xuất TACN hàng đầu đã mua bột đậu tương từ trước và hiện đang phải bán lại các hợp đồng.

Tăng tồn kho bột đậu tương cũng cho thấy mức tiêu dùng suy giảm. Tồn kho bột đậu tương tại các nhà nghiền đậu tương lớn tăng 19% trong tháng 6/2021 so với tháng trước đó và cao hơn 20% so với cùng kỳ năm 2020, cao hơn khoảng 7% so với trung bình 3 năm liền trước trong cùng thời điểm, theo Trung tâm Thông tin Ngũ cốc và các loại dầu Quốc gia Trung Quốc. Sử dụng lúa mỳ ở mức cao trong các công thức phối trộn TACN dự báo sẽ tiếp tục duy trì sang năm 2022.

Tốc độ nhập khẩu chậm lại

Luồng nhập khẩu đậu tương vào Trung Quốc đang chậm đi rõ rệt. Nhập khẩu đậu tương trong tháng 6/2021 của Trung Quốc từ tất cả các nguồn ở mức 10,72 triệu tấn, giảm 4% so với mức 11,16 triệu tấn trong tháng 6/2020. Lượng nhập khẩu tháng 7 ở mức 8,3 triệu tấn, phần lớn từ Brazil, theo Refinitiv, giảm 19% so với mức 10,09 triệu tấn trong cùng kỳ năm 2020.

“Các dấu hiệu khong mấy lạc quan về phục hồi nhập khẩu hiện nay. Biên lợi nhuận nghiền đậu tương vẫn thua lỗ trong khi tồn kho bột đậu tương ở mức cao, theo Howie Lee, nhà kinh tế học tại OCBC Bank. “Sử dụng số đơn hàng đậu tương vụ mới tại Mỹ làm đại diện thì Trung Quốc không đặt hàng nhiều đậu tương Mỹ vụ mới so với năm 2020”.

Theo Reuters