Xuất khẩu cua Việt Nam đang có sự phục hồi chậm nhưng ổn định, với những tín hiệu tăng trưởng đầy hứa hẹn từ Liên minh châu Âu (EU) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cua Việt Nam 9 tháng đầu năm 2025 đạt gần 58 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ năm 2024. Mức tăng trưởng khiêm tốn này có ý nghĩa quan trọng bởi các thị trường mới đang mở ra cơ hội mở rộng đáng kể cho các sản phẩm cua chế biến của Việt Nam, theo bà Nguyễn Hà, Chuyên gia Thị trường Cá ngừ thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP).

Mỹ vẫn là thị trường chủ chốt, nhưng tăng trưởng chững lại

Mỹ vẫn là thị trường chủ lực, chiếm gần 81% tổng kim ngạch. Xuất khẩu cua sang Mỹ đạt hơn 46 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2025, tăng 5% so với năm 2024. Tuy nhiên, mức tăng này cho thấy sự chậm lại so với mức tăng trưởng hai chữ số của năm trước. Đà giảm tốc này được cho là do giá cao, chi phí hậu cần tăng và nguồn cung dồi dào từ các đối thủ cạnh tranh như Indonesia và Philippines. Mặc dù có sự chậm lại, Mỹ vẫn tiếp tục là thị trường trọng điểm, đặc biệt là đối với các sản phẩm có nhu cầu cao như thịt cua hấp và các sản phẩm cua đóng hộp được ưa chuộng bởi các nhà hàng và bán lẻ.

EU và CPTPP nổi lên như những điểm sáng mới

Một điểm nhấn quan trọng trong bức tranh xuất khẩu cua năm 2025 là kết quả kinh doanh mạnh mẽ tại thị trường EU và CPTPP.

• Tăng trưởng tại EU: Xuất khẩu sang EU tăng vọt 161%, vượt mốc 2 triệu USD. Pháp dẫn đầu sự bùng nổ này, với lượng nhập khẩu từ Việt Nam tăng hơn gấp đôi (208%), trở thành thị trường nhập khẩu cua lớn nhất của Việt Nam trong khối.
• Đà tăng trưởng CPTPP: Xuất khẩu sang các nước CPTPP cũng tăng trưởng mạnh mẽ 28%.
• Sự bùng nổ của Úc: Anh và Úc cũng cho thấy những dấu hiệu tích cực, cụ thể là Úc tăng 280% trong tháng 9 năm 2025, cho thấy nhu cầu mạnh mẽ đối với các sản phẩm cua đông lạnh chất lượng cao và tiện lợi.

Thị trường Châu Á đối mặt với những trở ngại

Trái ngược với xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ ở Châu Âu, một số thị trường chính của Châu Á đã giảm mạnh:

• Xuất khẩu sang Trung Quốc và Hồng Kông lần lượt giảm 55% và 7% trong chín tháng. Nguyên nhân chủ yếu là do sức mua yếu và các quy định kiểm dịch nghiêm ngặt hơn ở Trung Quốc, cùng với nguồn cung thủy sản nội địa dồi dào.
• Hàn Quốc ghi nhận mức giảm 17%, phản ánh sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng đối với các sản phẩm thay thế trong nước hoặc các sản phẩm thay thế rẻ hơn như tôm và cá.

Xu hướng toàn cầu và triển vọng 2026

Năm 2025, giá thị trường cua toàn cầu vẫn ở mức cao do nguồn cung khai thác tự nhiên hạn chế và chi phí logistics tăng cao, trong khi nhu cầu chung tại Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc vẫn ở mức cao. Các sản phẩm như cua tuyết, cua huỳnh đế và cua xanh - những loại cua xuất khẩu chính của Việt Nam - dự kiến ​​sẽ duy trì hoặc tăng nhẹ giá trong quý IV năm 2025. Các nhà nhập khẩu ngày càng chú trọng đến khả năng truy xuất nguồn gốc và chứng nhận bền vững, thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam chuyển sang chế biến sâu và phương pháp sản xuất được chứng nhận. Với nền tảng phục hồi ổn định, xuất khẩu cua của Việt Nam dự kiến ​​sẽ duy trì mức tăng nhẹ đến cuối năm 2025, được hỗ trợ bởi nhu cầu mùa lễ hội tại Mỹ và châu Âu. Tăng trưởng năm 2026 được dự báo sẽ đạt 3-5%, với điều kiện các doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường và sản phẩm thành công.

Để nắm bắt được sự tăng trưởng này và giảm thiểu rủi ro từ những thay đổi tiềm ẩn trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt Nam cần:

• Đầu tư vào các sản phẩm chế biến sâu: Tập trung vào thịt cua đóng gói, cua đóng hộp và surimi từ cua.
• Thúc đẩy chứng nhận: Thúc đẩy các chứng nhận bền vững (MSC, FIP) để mở rộng khả năng tiếp cận thị trường EU và Nhật Bản.
• Đa dạng hóa thị trường: Giảm sự phụ thuộc quá mức vào thị trường Hoa Kỳ bằng cách tối đa hóa tăng trưởng trong khối EU và CPTPP.

Theo FIS