Vào tháng 5/2024, Việt Nam ghi nhận khối lượng xuất khẩu cá tra hàng tháng cao nhất trong hai năm, chủ yếu nhờ nhu cầu sang Trung Quốc tăng. Nhưng theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cước vận chuyển tăng nhanh và giá thấp đang kìm chế mức tăng giá trị. Việt Nam đã xuất khẩu hơn 83.000 tấn cá tra ra thị trường toàn cầu vào tháng 5, tăng 46% so với cùng kỳ năm trước và tăng 8% so với tháng 4 năm 2024. Đây là tổng khối lượng xuất khẩu cá tra lớn nhất kể từ tháng 5 năm 2022 và đánh dấu tháng thứ ba liên tiếp khối lượng xuất khẩu cá tra tăng trưởng tại quốc gia này.

Xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc, bao gồm cả Hồng Kông, tăng vọt 20 phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 5 lên hơn 29.000 tấn, tổng số lớn nhất kể từ tháng 2/2023. Thị trường Trung Quốc đã trở nên đáng tin cậy hơn trong những tháng gần đây, với nhu cầu ngày càng tăng và giá ổn định đối với các loài cá thịt trắng có giá trị thấp hơn, VASEP cho biết điều này sẽ tiếp tục thúc đẩy khối lượng xuất khẩu cá tra của Việt Nam trong nửa cuối năm. Cá tra vẫn rẻ hơn so với các loại cá nước ngọt nuôi trong nước, chẳng hạn như cá chép, tại nhiều cửa hàng bán lẻ của Trung Quốc. VASEP cho biết, với sự suy yếu của nền kinh tế Trung Quốc buộc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu, cá tra đang ngày càng trở nên phổ biến và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Tuy nhiên, mặc dù khối lượng xuất khẩu tăng đáng kể, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc chỉ tăng nhẹ 0,4% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 5, đạt 50,3 triệu đô la Mỹ (46,4 triệu euro). Trong năm tháng đầu năm 2024, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc giảm 13% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 203 triệu đô la Mỹ (187,5 triệu euro), chủ yếu là do giá xuất khẩu giảm.

Sự sụt giảm giá xuất khẩu cá tra này diễn ra trên nhiều thị trường. Đến cuối tháng 5, giá trung bình cá tra Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 1% so với tháng trước xuống còn 1,88 USD (1,74 EUR)/kg, giá sang Mexico giảm 7,4% xuống còn 2,13 USD (1,97 EUR)/kg, giá xuất khẩu sang EU giảm 5% xuống còn 2,43 USD (2,24 EUR)/kg, giá sang Anh giảm 7,2% xuống còn 2,43 USD (2,24 EUR)/kg và giá sang Brazil giảm 1,5% xuống còn 2,69 USD (2,48 EUR)/kg.

Ngược lại, giá cá tra xuất khẩu trung bình sang Mỹ tăng 1,7% so với tháng trước lên 2,95 USD (2,72 EUR)/kg. Mặc dù mức tăng đột biến tại Mỹ là một điểm sáng, Giám đốc bán hàng của Siam Canadian Vietnam, Lê Thùy Trang cho biết bà tin rằng tháng 5 có thể là đỉnh điểm trong năm, với lý do giá xuất khẩu giảm, cước vận chuyển cao và giá tại trại nuôi thấp là những lý do khiến doanh số có thể tiếp tục chậm lại khi bước vào nửa cuối năm. Dữ liệu của VASEP củng cố cho tuyên bố đó, cho thấy từ ngày 28/6 đến ngày 4/7, giá tại trại nuôi đối với cá tra cỡ 0,7 đến 1 kg/con dao động trong khoảng từ 26.200 đồng (1,02 đô la Mỹ, 0,94 euro) đến 26.500 đồng (1,03 đô la Mỹ, 0,95 euro)/kg, giảm so với mức 27.000 đồng (1,05 đô la Mỹ, 0,97 euro) đến 27.200 đồng (1,06 đô la Mỹ, 0,98 euro)/kg vào tuần cuối cùng của tháng 5.

Giám đốc truyền thông VASEP Lê Hằng cho biết bà có một số lo ngại về nguyên liệu thô tại Việt Nam. Bà cho biết, với việc giá xuất khẩu và giá tại trang trại đều giảm, người nuôi đang phải đối mặt với thua lỗ về tài chính và có nguy cơ bỏ ao nuôi tràn lan, có khả năng dẫn đến tình trạng thiếu nguyên liệu. Tuy nhiên, bà Hằng cho biết sự tăng trưởng ở Trung Quốc và những kết quả tích cực ở các thị trường lớn khác như Mỹ đang khiến bà lạc quan hơn vào năm 2024. Bà Hằng cho biết trong một tuyên bố: "Tôi hy vọng rằng trong nửa cuối năm, các thị trường nhập khẩu chính sẽ có những chỉ số mạnh hơn, đặc biệt là khi sự phục hồi của thị trường Mỹ tác động tích cực đến các thị trường khác". "Sau quý 2, chúng tôi dự đoán các vấn đề về hàng tồn kho và thách thức về vận chuyển sẽ giảm, điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu phục hồi và giá tăng trong quý 3 - giai đoạn cao điểm của các lễ hội cuối năm".

Bà Trang cho biết bà dự đoán giá xuất khẩu cá tra sẽ tăng trong những tháng tới, vì mức tồn kho tại nhiều thị trường lớn đang cạn kiệt. Việt Nam đặt mục tiêu đạt 2 tỷ đô la Mỹ (1,85 tỷ euro) từ xuất khẩu cá tra trong năm nay, tăng 11 phần trăm so với tổng giá trị năm 2023. Theo VASEP, trong 5 tháng đầu năm 2024, giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt 747 triệu đô la Mỹ (690 triệu euro), tăng 2% so với cùng kỳ năm trước.

Theo Seafood Source