Tính đến ngày 15/4, xuất khẩu hạt điều Việt Nam đạt 183.300 tấn hạt điều, trị giá 984,6 triệu USD, trong khi phải chi 1,04 tỷ USD để nhập khẩu 834.000 tấn điều thô, kéo theo thâm hụt thương mại ngành điều.

Hiện Việt Nam chủ yếu nhập khẩu hạt điều thô từ Campuchia, Tanzania và Bờ Biển Ngà. Nhập khẩu điều thô từ Campuchia ngày càng tăng, chỉ riêng trong tháng 3 đã đạt 386.000 tấn, trị giá 449 triệu USD. Lượng nhập khẩu hạt điều tăng 65,6%, trong khi kim ngạch nhập khẩu tăng 40%. Quý I/2024, Việt Nam chi 593,2 triệu USD để nhập khẩu 462.400 tấn hạt điều từ Campuchia, tăng 32,6% về số lượng và 45,7% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Các con số này chiếm 69,7% tổng lượng hạt điều nhập khẩu và 71,8% tổng giá trị. Việt Nam là nước xuất khẩu hạt điều lớn nhưng những năm gần đây ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu điều thô, đặc biệt là từ Campuchia. Nguồn cung trong nước chỉ đáp ứng được 12% nhu cầu của các doanh nghiệp chế biến.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (MARD) báo cáo, tổng diện tích trồng điều ở Việt Nam đã giảm từ 440.000 ha năm 2007 xuống còn 314.000 ha vào năm 2023 (giảm 8.300 ha). Năm 2023, sản lượng hạt điều của Việt Nam là 345.000 tấn. Diện tích trồng điều giảm đã buộc các nhà chế biến phải tăng nhập khẩu điều thô, dẫn đến thâm hụt thương mại. Năm 2021, ngành điều lần đầu tiên nhập siêu kỷ lục sau 3 thập kỷ xuất siêu. Việt Nam luôn đứng đầu thế giới về xuất khẩu hạt điều chế biến. Tuy nhiên, sự phụ thuộc ngày càng tăng vào nhập khẩu đã gây khó khăn cho các nhà chế biến hạt điều.

Trước đây, thị trường hạt điều thế giới do Việt Nam và Ấn Độ kiểm soát, trong đó Việt Nam chiếm tới 80%. Tuy nhiên, gần đây các nhà cung cấp mới xuất hiện, đặc biệt là ở châu Phi, khiến thị phần hạt điều Việt Nam sụt giảm. Theo giám đốc một công ty chế biến hạt điều, các nước châu Phi xuất khẩu nguyên liệu nhưng hiện nay cũng chế biến hạt điều. Do các nước có nguồn cung cấp nguyên liệu thô và lực lượng lao động rẻ nên xuất khẩu hàng gia công của họ có tính cạnh tranh rất cao. Để đảm bảo ngành chế biến điều phát triển bền vững, các doanh nghiệp đề nghị Bộ NN&PTNT xây dựng các giải pháp về giống điều, kỹ thuật, quy hoạch, vùng sản xuất tập trung. Ông Phạm Văn Công, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam, cho biết Việt Nam chưa có vùng nguyên liệu đủ lớn để phục vụ sản xuất quy mô lớn. Khi diện tích trồng trọt ở Việt Nam bị thu hẹp, các nhà chế biến phải tìm kiếm nguyên liệu từ các nước khác.

Theo VNS