Ngành điều của Việt Nam rơi vào tình trạng thâm hụt thương mại khi nhập khẩu - đặc biệt là từ Campuchia - tăng vọt vào đầu năm 2025. Các công ty Việt Nam đã chi hơn 2 tỷ USD để nhập khẩu hạt điều trong 5 tháng đầu năm 2025, đánh dấu sự trở lại của tình trạng thâm hụt thương mại đối với ngành điều của nước này. Đáng chú ý, sự gia tăng đột biến trong nhập khẩu hạt điều từ Campuchia đã gây chú ý.

Theo Tổng cục Hải quan, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 1,32 triệu tấn hạt điều trị giá gần 2,1 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm nay. Mặc dù khối lượng nhập khẩu chỉ tăng 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng giá trị đã tăng gần 40%. Ngược lại, xuất khẩu hạt điều đạt 1,88 tỷ USD, tăng 19,4% so với cùng kỳ năm trước. Bất chấp sự tăng trưởng này, ngành công nghiệp - từng là một ngành xuất khẩu mạnh - đã quay trở lại tình trạng thâm hụt thương mại.

Diễn biến đáng chú ý nhất là nhập khẩu hạt điều từ Campuchia tăng mạnh. Chỉ tính riêng 5 tháng qua, các doanh nghiệp Việt Nam đã nhập khẩu gần 873.200 tấn hạt điều từ Campuchia, trị giá khoảng 1,32 tỷ USD, tăng 15% về lượng và tăng 36,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, con số 1,32 tỷ USD nhập khẩu đã vượt con số cả năm 2024 (1,07 tỷ USD) và chỉ đứng sau tổng số của năm 2021 (1,87 tỷ USD). Hiện tại, hạt điều Campuchia chiếm gần 63% tổng giá trị nhập khẩu hạt điều của Việt Nam. Trao đổi với VietNamNet, một chuyên gia trong ngành điều cho biết Campuchia đã trở thành quốc gia sản xuất điều thô lớn thứ hai thế giới, với tổng sản lượng 850.000 tấn vào năm 2024. Hiện quốc gia này đang vào giữa mùa thu hoạch, cung cấp nguồn cung dồi dào. Điều này đã thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh nỗ lực thu mua. Trong những năm gần đây, hơn 90% sản lượng điều thô của Campuchia đã được xuất khẩu sang Việt Nam.

Theo chuyên gia, các công ty Việt Nam ưa chuộng hạt điều Campuchia vì lợi thế đáng kể về hậu cần. Một chuyến hàng từ Campuchia đến Việt Nam chỉ mất một đến hai ngày và chi phí vận chuyển thấp hơn nhiều so với vận chuyển đường biển từ các quốc gia khác. Đồng thời, các nhà cung cấp Campuchia được hưởng lợi từ việc thanh toán nhanh chóng, thường nhận được tiền trong vòng một đến hai ngày - tạo điều kiện cho mối quan hệ thương mại cùng có lợi giữa các doanh nghiệp của hai quốc gia.

Theo VNS