Việc sản xuất và kinh doanh lúa gạo phát thải carbon thấp sẽ giúp gia tăng giá trị cũng như bảo vệ thương hiệu Việt Nam trên trường quốc tế.

SunRice, tập đoàn sản xuất gạo lớn nhất Australia, sẽ khởi công xây dựng dự án trị giá 3,8 triệu USD tại tỉnh Đồng Tháp, đồng bằng sông Cửu Long vào tháng 5, đánh dấu sự tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng gạo tại Việt Nam và hưởng ứng các sáng kiến của chính phủ. Tại buổi làm việc với lãnh đạo Đồng Tháp hồi đầu tháng 4, đại diện tập đoàn cho biết dự án mới sẽ tập trung xây dựng hệ thống silo chứa gạo tại nhà máy ở huyện Lấp Vò. Hệ thống sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc thu mua gạo trong mùa thu hoạch cao điểm, tăng khả năng lưu trữ, đảm bảo nhà máy hoạt động liên tục quanh năm. Tập đoàn SunRice vào Việt Nam năm 2018 thông qua việc sở hữu Ricegrowers Vietnam tại Đồng Tháp. Kể từ khi thành lập, công ty ưu tiên đầu tư nguồn lực vào công nghệ trong sản xuất nông nghiệp như sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu trên ruộng lúa, ứng dụng máy móc vào trồng lúa để giảm khí thải, đảm bảo nông dân có môi trường làm việc an toàn, bền vững và năng suất cao. Ông Nguyễn Phúc Trai, Tổng giám đốc Ricegrowers Việt Nam cho biết: “Sản lượng xuất khẩu gạo của SunRice năm nay dự kiến sẽ tăng gấp đôi so với năm ngoái”. “Năm 2023, công ty xuất khẩu 100.000 tấn gạo, tăng 7% so với kế hoạch. Chúng tôi kỳ vọng đến cuối năm 2024, con số này sẽ tăng lên 200.000 tấn”.

Từ năm 2022, người trồng lúa Việt Nam đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia để phát triển chuỗi cung ứng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long với mục tiêu phát triển các giống lúa năng suất, chất lượng cao cho thị trường quốc tế. “Chúng tôi tập trung vào 3 mục tiêu: nâng cao chất lượng gạo Việt Nam, đưa sản phẩm gạo đến các thị trường cao cấp và góp phần tăng thu nhập cho nông dân vùng đồng bằng. Sự kết nối giữa tiểu nông với các thị trường cao cấp ở châu Âu và Hàn Quốc bước đầu đã thành công và sản phẩm gạo được người tiêu dùng đón nhận tích cực”, ông Trai cho biết.

Việt Nam hiện là nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, sau Ấn Độ và Thái Lan. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 2,1 triệu tấn trong quý 1 năm 2024, trị giá 1,4 tỷ USD, tăng khoảng 42% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường xuất khẩu gạo chính của Việt Nam là Philippines, Indonesia, Trung Quốc, Ghana, Malaysia và Singapore. Với mong muốn đa dạng hóa thị trường và nâng cao chất lượng gạo Việt Nam, Chính phủ đã phê duyệt dự án phát triển bền vững đảm bảo 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, ít phát thải ở đồng bằng sông Cửu Long, như một giải pháp nhằm kích thích tăng trưởng. vựa lúa hàng đầu cả nước. Mục tiêu của dự án là giảm 30% lượng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu có nguồn gốc hóa học và giảm 20% lượng nước tưới so với canh tác truyền thống. Bên cạnh mục tiêu đặt ra, sản phẩm lúa gạo trồng chất lượng cao còn rất được các thị trường xuất khẩu khó tính ưa chuộng, góp phần tăng chuỗi gạo lên tới 40% và mang lại tỷ suất lợi nhuận trên 50% cho người trồng.

Ông Trần Trường Tấn Tài, Tổng giám đốc VinaRice, cho biết, việc xây dựng thương hiệu gạo chất lượng cao, ổn định để xuất khẩu là lý do doanh nghiệp chú trọng hơn đến việc thử nghiệm, nhân rộng cánh đồng lúa chất lượng cao. “Hỗ trợ các mục tiêu về gạo của Chính phủ không chỉ là cách bảo vệ thương hiệu gạo Việt mà còn là cách thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp tục đưa sản phẩm chất lượng cao ra thị trường toàn cầu”, ông Tài nói. VinaRice sở hữu mô hình cánh đồng lúa rộng 32 ha tại huyện Tam Nông, Đồng Tháp và đặt mục tiêu mở rộng hơn nữa vào cuối thập kỷ này. VinaRice cũng sẽ là đầu mối đào tạo kỹ thuật, cung cấp giống, giám sát, đánh giá và thu mua sản phẩm cho nông dân.

Theo ông Nguyễn Duy Thuận, Giám đốc điều hành Tập đoàn Lộc Trời, nếu chương trình trồng lúa phát thải thấp của Chính phủ muốn có hiệu quả thì phải truyền cảm hứng cho nông dân thay đổi thói quen làm việc. Khi hợp tác với Lộc Trời, người nông dân sẽ giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm hóa chất do công ty triển khai mô hình cánh đồng không dấu chân, sử dụng máy bay không người lái để phun hóa chất thay vì để nông dân phun thủ công như trước đây. Việc sử dụng máy bay không người lái cũng hạn chế lượng nước mỗi lần phun, từ 300 lít/ha xuống chỉ còn 17 lít. Lộc Trời bắt đầu nghiên cứu chương trình trồng lúa ít phát thải carbon từ năm 2016 và đưa vào thực tế vào năm 2019. Kể từ đó, doanh nghiệp này thuộc hàng hiệu quả nhất thế giới về sản xuất xanh và lượng khí thải carbon thấp. “Động lực lớn nhất đến từ tầm nhìn của Lộc Trời là trở thành công ty nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường, đảm bảo môi trường nông thôn đáng sống cho nông dân”, ông Thuận nói. Theo ông, doanh nghiệp này có khả năng cung cấp 10 triệu tín chỉ carbon cho thị trường mỗi năm với mức giá khoảng 5 USD mỗi tín chỉ. Doanh thu dự kiến từ việc bán tín chỉ carbon có thể đạt 50 triệu USD. Năm 2024, Việt Nam kỳ vọng xuất khẩu gạo sẽ đạt 5 tỷ USD Năm ngoái, họ đã bán được 8,13 triệu tấn trị giá 4,7 tỷ USD, mức cao kỷ lục trong những năm gần đây.

Theo VNS