Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhắm vào đối thủ kinh tế hàng đầu Trung Quốc bằng một loạt lệnh áp thuế lên hàng tỷ đô la hàng hóa nhập khẩu nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại sâu rộng, khôi phục hoạt động sản xuất bị thiệt hại và làm tê liệt hoạt động buôn bán fentanyl.

Dòng thời gian dưới đây cho thấy diễn biến của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung trong năm 2025:

21/1 - Một ngày sau khi nhậm chức, Trump đe dọa áp thuế trừng phạt 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, với lý do fentanyl chảy ra từ Trung Quốc.

1/2 - Trump áp thuế 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc cùng với 25% đối với Mexico và Canada, yêu cầu họ hạn chế dòng chảy fentanyl và người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

4/2 - Trung Quốc đáp trả bằng một loạt các biện pháp nhắm vào các doanh nghiệp Mỹ, bao gồm Google, các nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp và chủ sở hữu thương hiệu thời trang Calvin Klein. Bắc Kinh cũng áp thuế 15% đối với than và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Mỹ và 10% đối với dầu thô và một số loại ô tô, bắt đầu từ ngày 10/2. Chính phủ cũng hạn chế xuất khẩu năm kim loại được sử dụng trong quốc phòng, năng lượng sạch và các ngành công nghiệp khác.

3/3 - Mỹ tăng gấp đôi thuế quan liên quan đến fentanyl đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, tăng thuế lên 20%, có hiệu lực từ ngày 4/3.

4/3 - Trung Quốc đáp trả bằng mức thuế trả đũa 10-15% đối với hàng nông sản xuất khẩu của Mỹ, ảnh hưởng đến khoảng 21 tỷ USD xuất khẩu của Mỹ. Bắc Kinh cũng áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu và đầu tư đối với 25 công ty Mỹ, với lý do an ninh quốc gia và cấm nhập khẩu máy giải trình tự gen từ nhà sản xuất thiết bị y tế Illumina của Mỹ.

Ngày 2/4 - Trump leo thang căng thẳng thương mại toàn cầu với mức thuế quan "ngày giải phóng", công bố mức thuế cơ sở 10% cho tất cả hàng nhập khẩu và mức thuế cao hơn đáng kể đối với một số quốc gia. Trump đánh thuế 34% đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 9/4. Chính quyền Trump cũng quyết định chấm dứt việc miễn thuế đối với các lô hàng giá trị thấp từ Trung Quốc và Hồng Kông, được gọi là miễn trừ "de minimis", từ ngày 2/5.

Ngày 4/4 - Trung Quốc công bố mức thuế trả đũa 34% đối với tất cả hàng nhập khẩu của Mỹ từ ngày 10/4 và hạn chế xuất khẩu một số loại đất hiếm. Bắc Kinh đã áp đặt các hạn chế đối với khoảng 30 tổ chức của Mỹ, chủ yếu trong các ngành công nghiệp liên quan đến quốc phòng. Bắc Kinh cũng đình chỉ các lô hàng cao lương, gia cầm và bột xương từ một số công ty Mỹ.

Ngày 8/4 - Mỹ tăng thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu của Trung Quốc từ 34% lên 84%.

Ngày 9/4 - Trung Quốc cũng tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ lên 84%, đồng thời đưa 12 công ty Mỹ vào danh sách kiểm soát, cấm xuất khẩu các mặt hàng lưỡng dụng và sáu công ty khác vào danh sách "các thực thể không đáng tin cậy", cho phép Bắc Kinh thực hiện các biện pháp trừng phạt đối với các thực thể nước ngoài. Mỹ tiếp tục tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc từ 84% lên 125%. Sau đó, Trung Quốc đã đưa ra cảnh báo rủi ro cho công dân của mình về việc đi du lịch đến Mỹ.

Ngày 10/4 - Trung Quốc tuyên bố sẽ ngay lập tức hạn chế nhập khẩu phim Hollywood.

Ngày 11/4 - Trung Quốc cũng tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ lên 125%, bác bỏ chiến lược thuế quan của Trump là "một trò đùa" và cho biết sẽ phớt lờ bất kỳ "trò chơi số liệu với thuế quan" nào của Mỹ.

Ngày 15/4 - Nhà sản xuất chip Nvidia của Mỹ tiết lộ rằng các quan chức Mỹ đã thông báo với họ rằng chip H20 của họ sẽ cần giấy phép xuất khẩu để bán sang Trung Quốc.

Ngày 10-12/5 - Bắc Kinh và Washington tổ chức các cuộc đàm phán thương mại quan trọng vào cuối tuần tại Geneva. Cả hai bên đã ra tuyên bố chung, đồng ý tạm dừng áp thuế quan cao trong 90 ngày. Thỏa thuận tạm thời này đồng nghĩa với việc thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc sẽ giảm từ 145% xuống còn 30%, trong khi thuế quan của Trung Quốc đối với Mỹ giảm từ 125% xuống còn 10%. Trung Quốc cũng cam kết xóa bỏ các biện pháp trả đũa phi thuế quan áp đặt lên Mỹ kể từ ngày 2/4.

Ngày 28-29/5 - Mỹ cho biết sẽ bắt đầu "mạnh tay" thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc. Mỹ cũng ra lệnh cho một loạt công ty ngừng vận chuyển hàng hóa bao gồm chất bán dẫn, phần mềm thiết kế và thiết bị hàng không sang Trung Quốc.

Ngày 31/5 - Trump cho biết Trung Quốc đã vi phạm thỏa thuận đạt được tại Geneva về việc cùng nhau dỡ bỏ thuế quan và nới lỏng các hạn chế của Trung Quốc đối với xuất khẩu khoáng sản quan trọng. Trung Quốc bác bỏ cáo buộc này, cho rằng Mỹ đã áp dụng nhiều biện pháp "hạn chế phân biệt đối xử" đối với Trung Quốc.

Ngày 5/6 - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Trump có cuộc điện đàm kéo dài một giờ.

Ngày 9-10/6 - Mỹ và Trung Quốc tổ chức vòng đàm phán thương mại mới tại Luân Đôn và đạt được thỏa thuận khung.

Ngày 11-12/6 - Một số nhà sản xuất nam châm đất hiếm của Trung Quốc bắt đầu nhận được giấy phép xuất khẩu. Ông Trump cho biết thỏa thuận đình chiến thương mại đã trở lại đúng hướng.

Ngày 27/6 - Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết Mỹ và Trung Quốc đã giải quyết các vấn đề liên quan đến việc xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và nam châm sang Mỹ.

Ngày 6/7 - Trump đe dọa áp thêm thuế quan 10% đối với các quốc gia mà ông cho là đang liên kết với "chính sách chống Mỹ" của BRICS, bao gồm cả Trung Quốc.

Ngày 15/7 - Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết Nvidia có kế hoạch tiếp tục bán chip AI H20 tiên tiến cho Trung Quốc là một phần trong các cuộc đàm phán của Mỹ về đất hiếm, đảo ngược lệnh cấm xuất khẩu của Mỹ vào tháng 4.

Ngày 28-29/7 - Các quan chức Mỹ và Trung Quốc đồng ý tìm cách gia hạn thỏa thuận đình chiến thuế quan 90 ngày sau hai ngày đàm phán tại Stockholm. Cả hai bên đều mô tả các cuộc đàm phán là mang tính xây dựng, nhưng không có đột phá lớn nào được công bố.

Ngày 1/8 - Bessent cho biết ông tin rằng Washington có đủ điều kiện để đạt được một thỏa thuận với Trung Quốc và ông "lạc quan" về con đường phía trước.

Ngày 8/8 - Mỹ bắt đầu cấp giấy phép cho Nvidia xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc.

Ngày 10/8 - Trump thúc giục Trung Quốc tăng gấp 4 lần lượng đậu nành mua từ Mỹ khi thỏa thuận đình chiến thương mại sắp hết hạn vào ngày 12/8.

Ngày 11/8 - Mỹ và Trung Quốc gia hạn thỏa thuận đình chiến thuế quan thêm 90 ngày.

Ngày 4-13/9 - Trump và chính quyền của ông thúc giục các nước G7, EU và NATO gây áp lực lên Trung Quốc và áp đặt mức thuế từ 50% đến 100% để cắt giảm nguồn thu từ dầu mỏ của Nga.

Ngày 14/9 - Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc He Lifeng dẫn đầu vòng đàm phán thứ tư tại Madrid để giải quyết các vấn đề thương mại cũng như thời hạn thoái vốn sắp tới của TikTok vào ngày 17/9.

Ngày 15 tháng 9 - Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận khung để chuyển TikTok sang quyền sở hữu do Mỹ kiểm soát, một quyết định sẽ được xác nhận trong cuộc điện đàm giữa Trump và Tập Cận Bình vào cuối tuần.

Bessent cho biết chính quyền Trump sẽ không áp đặt thêm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc do nhập khẩu dầu mỏ của Nga trừ khi các nước châu Âu áp dụng thuế quan trước.

Ngày 19/9 - ông Trump và ông Tập Cận Bình điện đàm, trong đó ông Trump cho biết họ đã đạt được tiến triển trong thỏa thuận TikTok và đồng ý gặp mặt trực tiếp để thảo luận về thương mại, ma túy bất hợp pháp và chiến tranh Ukraine. Trung Quốc hoan nghênh các cuộc đàm phán thương mại về TikTok.

Ngày 21/9 - Các nhà lập pháp Mỹ đang có chuyến thăm nói với Thủ tướng Lý Cường rằng Trung Quốc và Mỹ cần tăng cường hợp tác.

Ngày 24/9 - ông Bessent cho biết hóa chất, động cơ máy bay và phụ tùng mang lại đòn bẩy quan trọng cho Mỹ trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Ngày 30/9 - Greer cho biết mức thuế khoảng 55% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc là một hiện trạng "tốt", nhưng Mỹ muốn thương mại tự do hơn.

Ngày 1/10 - ông Trump cho biết đậu nành sẽ là chủ đề chính trong cuộc gặp với Tập Cận Bình, đồng thời gọi việc Trung Quốc giảm mạnh mua hạt có dầu của Mỹ là một chiến thuật đàm phán.

Ngày 9/10 - Trung Quốc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm từ ngày 8/11, bao gồm thêm năm nguyên tố trung bình đến nặng và tăng cường giám sát người sử dụng chất bán dẫn, thắt chặt quyền kiểm soát và thống trị đối với các khoáng sản quan trọng. Mỹ có kế hoạch cấm các hãng hàng không Trung Quốc bay qua Nga trên các tuyến bay của Mỹ, vì cho rằng điều này gây bất lợi cho các hãng hàng không Mỹ.

Ngày 10/10 - ông Trump công bố mức thuế bổ sung 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với "bất kỳ và tất cả các phần mềm quan trọng", từ ngày 1/11, đồng thời đe dọa kiểm soát xuất khẩu đối với các bộ phận máy bay Boeing để đáp trả các hạn chế của Trung Quốc đối với xuất khẩu đất hiếm. Trump nói rằng không có lý do gì để gặp Tập, nhưng không hủy bỏ kế hoạch. Trung Quốc mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với nhà sản xuất chip Qualcomm của Mỹ về việc mua lại nhà thiết kế chip Autotalks của Israel. Trung Quốc nhắm mục tiêu vào các tàu có liên kết với Mỹ bằng phí cảng từ ngày 14/10, để đáp trả các khoản phí tương tự của Mỹ đối với các tàu có liên kết với Trung Quốc.

Ngày 12-13 tháng 10 - Trung Quốc gọi mức thuế quan mới của Mỹ là đạo đức giả, nhưng ông Bessent cho biết kế hoạch cho cuộc gặp Trump-Tập vẫn đang đi đúng hướng.

Ngày 14/10 - Cả hai quốc gia bắt đầu thu thêm phí cảng từ các tàu của nhau, nhưng Trung Quốc miễn cho các tàu do họ đóng. Mỹ trừng phạt năm đơn vị thuộc dự án Hanwha Ocean có liên hệ với Mỹ vì cho rằng đây là mối đe dọa đối với an ninh và chủ quyền của Mỹ.

15-16 tháng 10 - ông Greer và ông Bessent chỉ trích việc Trung Quốc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm là mối đe dọa đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông Bessent cam kết sẽ tìm cách kiểm soát chặt chẽ hơn các lĩnh vực chiến lược để đối phó với Trung Quốc.

CEO Apple Tim Cook cam kết thúc đẩy đầu tư vào Trung Quốc.

Ngày 17/10 - Bộ Ngoại giao Mỹ gọi các lệnh trừng phạt của Trung Quốc đối với dự án Hanwha Ocean là "sự ép buộc", làm suy yếu mối quan hệ giữa Washington và Seoul.

Ngày 25-26 tháng 10 - Các cuộc đàm phán tại Malaysia mang lại khuôn khổ thỏa thuận thương mại để các nhà lãnh đạo hai nước quyết định sau khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc He Lifeng và nhà đàm phán thương mại hàng đầu Li Chenggang.

Ngày 30/10 - Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại mới sau các cuộc đàm phán tại Hàn Quốc giữa Trump và Tập Cận Bình. Ông Trump đồng ý cắt giảm thuế quan để đổi lấy việc Bắc Kinh trấn áp hoạt động buôn bán fentanyl bất hợp pháp, nối lại việc mua đậu nành của Mỹ và tạm dừng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.

Bắc Kinh cho biết Mỹ cũng đã cam kết trì hoãn một năm kế hoạch cấm các công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ của mình.

Ngày 5/11 - Bắc Kinh tạm dừng áp thuế trả đũa đối với hàng nhập khẩu của Mỹ từ ngày 10/11, bao gồm thuế nông sản lên tới 15%, nhưng vẫn giữ nguyên mức thuế 10% để đối phó với thuế quan "Ngày Giải phóng" của Trump.

Đậu nành nhập khẩu từ Mỹ vẫn phải chịu mức thuế 13%, nhưng Trung Quốc sẽ dỡ bỏ hạn chế đối với một số mặt hàng sợi quang nhập khẩu từ Mỹ và nới lỏng các biện pháp áp dụng đối với các tổ chức Mỹ.

Ngày 6/11 - Trung Quốc bắt đầu mua một lượng nhỏ nông sản Mỹ, bao gồm hai lô lúa mì và một lô cao lương. Một hiệp hội doanh nghiệp nông nghiệp cho biết COFCO của Trung Quốc đã tổ chức lễ ký kết mua sắm đậu nành, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Ngày 7/11 - Trung Quốc tạm dừng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã áp dụng vào ngày 9/10, bao gồm việc mở rộng hạn chế đối với một số vật liệu và thiết bị đất hiếm, vật liệu pin lithium và vật liệu siêu cứng. Những người trong ngành cho biết Bắc Kinh cũng đã bắt đầu hình thành một cơ chế cấp phép đất hiếm mới, có thể sẽ đẩy nhanh việc vận chuyển.

Trung Quốc cho biết sẽ khôi phục giấy phép nhập khẩu đậu nành cho ba công ty Mỹ và dỡ bỏ lệnh đình chỉ nhập khẩu gỗ tròn từ Mỹ bắt đầu từ ngày 10/11.

Ngày 9/11 - Trung Quốc tạm dừng lệnh cấm xuất khẩu gali, germani và antimon sang Mỹ, mặc dù các kim loại này vẫn nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu sử dụng kép, yêu cầu các nhà vận chuyển phải xin giấy phép từ Bắc Kinh.

Ngày 10/11 - Trung Quốc tạm dừng thu phí cảng trong một năm đối với các tàu liên quan đến Mỹ, cũng như các lệnh trừng phạt đối với các chi nhánh tại Mỹ của công ty đóng tàu Hanwha Ocean của Hàn Quốc, sau khi Washington tạm dừng các biện pháp trừng phạt do các cuộc điều tra theo Mục 301 của họ đối với các lĩnh vực hàng hải, hậu cần và đóng tàu của Trung Quốc.

Trung Quốc điều chỉnh danh mục tiền chất hóa học liên quan đến ma túy và sẽ yêu cầu giấy phép xuất khẩu một số hóa chất nhất định sang Mỹ, Canada và Mexico. Theo các nguồn tin, giám đốc FBI đã đến thăm Trung Quốc để thảo luận về fentanyl và các vấn đề thực thi pháp luật.

Ngày 11/11 - Trung Quốc tuyên bố sẽ tiếp tục mở rộng cơ hội tiếp cận và đầu tư cho các công ty Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ.

Ngày 24/11 - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và người đồng cấp Mỹ có cuộc điện đàm bất ngờ, vài tuần sau cuộc gặp tại Hàn Quốc vào cuối tháng 10.

Ông Tập nói với ông Trump rằng hai nước nên duy trì đà phát triển quan hệ và "kéo dài danh sách hợp tác và rút ngắn danh sách các vấn đề".

Ông Trump cho biết họ cũng đã thảo luận về fentanyl, đậu nành và các sản phẩm nông nghiệp khác nhưng không nêu chi tiết. "Chúng tôi đã đạt được một thỏa thuận tốt và rất quan trọng cho những người nông dân vĩ đại của chúng tôi - và nó sẽ chỉ ngày càng tốt hơn", ông Trump viết trên Truth Social.

Theo Reuters