Gần 1/3 xuất khẩu gạo trong tháng 1/2022 của Ấn Độ đang tắc nghẽn do thiếu các tàu vận chuyển bằng đường sắt và phần lớn các nhà giao dịch đều đã ngừng ký hợp đồng xuất khẩu trong tháng 2 để tránh bị gánh phí phạt giao hàng muộn, theo các nhà chức trách cho biết. Suy giảm xuất khẩu gạo từ Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, tạo thuận lợi cho các nước xuất khẩu khác như Thái Lan, Myanmar và Việt Nam tăng xuất khẩu với giá cao hơn. Giảm xuất khẩu cũng có thể buộc chính phủ Ấn Độ phải tăng thu mua từ nông dân.

Các lô hàng lên tới hơn 500.000 tấn gạo non-basmati cần được vận chuyển tại các cảng của bờ đông Ấn Độ từ bang miền trung Chhattisgarh đã bị tắc lại do thiếu tàu chở hàng bằng đường sắt. Đây là một phần trong khoảng 1,5 triệu tấn gạo mà Ấn Độ dự kiến xuất khẩu trong tháng này. “Các tàu chở hàng không thể vận chuyển từ các trung tâm sản xuất tới cảng do khan hiếm tàu”, theo ông Nitin Gupta, phó chủ tịch mảng kinh doanh gạo của hãng giao dịch hàng hóa nông sản Olam Ấn Độ. “Hiện vẫn chưa rõ về tình trạng tàu nên không có ai chào bán các lô hàng mới”. Các nhà chức trách đường sắt đnag chuyển các toa tàu sang vận chuyển phân bón và phục vụ cho các nhà máy nhiệt điện để đảm bảo đủ nguồn cung điện cho mùa đông năm nay sau khi các nhà máy nhiệt điệt cạn kiệt than vài tháng trước.

Trì hoãn xuất khẩu từ Ấn Độ đang gây thiệt hại lớn cho các nhà xuất khẩu gạo do cước tàu tăng tới 30.000 USD/ngày và một số nhà xuất khẩu phải trả phí phạt giao hàng trễ lên tới 500.000 USD nên toàn bộ lợi nhuận bị thổi bay, theo ông Himanshu Agarwal, giám đốc điều hành Satyam Balajee, nhà xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ. Các nhà giao dịch bắt đầu tăng giá chào bán gạo xuất khẩu để trang trải các chi phí phạt ngày càng cao và giá gạo đồ Ấn Độ 5% tấm đã tăng lên 380 USD/tấn – mức cao nhất trong vòng 6 tháng. Giá tăng và giao hàng chậm đang khiến nhiều người mua chuyển sang các nhà cung cấp đối thủ như Thái Lan và Myanmar, theo ông  B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ cho hay.

Giá gạo quốc tế tăng do Ấn Độ chậm giao hàng

Giá gạo Thái 5% tấm hồi tuần trước tăng lên mức cao nhất kể từ giữa tháng 7/2021, chạm mức 404 – 405 USD/tấn. “Chúng tôi đã yêu cầu Bộ Công thương hỗ trợ tăng nguồn cung tàu hàng đường sắt”, ông Rao cho biết. Bộ Công thương và Bộ Đường sắt Ấn Độ không phản hồi trước các yêu cầu bình luận.

Trước đây, các nhà giao dịch thường chuyển sang vận chuyển đường bộ khi gặp khó khăn về vận chuyển đường sắt, nhưng các lái xe tải cũng đang tăng phi mã cước vận chuyển trong 6 tháng qua sau khi giá dầu diesel chạm mức cao kỷ lục, theo một nhà giao dịch cho biết. “Ít nhất đối với các lô hàng giao trong vòng 1 tháng tới, các khách hàng châu Á và châu Phi đang chuyển sang các nguồn cung từ Thái Lan, Myanmar và Pakistan. Xuất khẩu gạo Ấn Độ có thể giảm trong quý 1/2022”, ông cho hay.

Ấn Độ chiếm tới gần 25% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo toàn cầu trong năm 2021 khi kim ngạch xuất khẩu gạo của nước này tăng vọt 45% so với năm 2020 lên mức cao kỷ lục 20,4 triệu tấn, tức còn cao hơn tổng kim ngạch xuất khẩu của 3 nước xuất khẩu gạo lớn nhất kế tiếp là Thái Lan, Việt Nam và Pakistan, theo dữ liệu chính phủ cho thấy. Sản lượng gạo Ấn Độ tăng vọt lên mức cao kỷ lục trong năm nay và giá vẫn ở mức cạnh tranh nhưng những khó khăn trong logistics đang kìm hãm xuất khẩu.

Theo Reuters