Ngoài các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ và Úc, nhiều nông sản Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng các thị trường tiềm năng, bao gồm Algeria và Thổ Nhĩ Kỳ, trở thành một cơ hội mới cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt giữa bối cảnh diễn biến phức tạp của COVID-19.

Theo ông Hoàng Đức Nhuận, tham tán thương mại Việt Nam tại Algeria, kiêm nhiệm tại Gambia, Mali, Niger, Senegal và Tunisia, cà phê là đồ uống ưa chuộng của người Algeria. Trung bình một người Algeria tiêu thụ hơn 3kg cà phê hàng năm. Mỗi năm, Algeria nhập khẩu khoảng 130.000 tấn cà phê các loại, trị giá 300 triệu USD. Cà phê Robusta chiếm phần lớn trong kim ngạch nhập khẩu cà phê của Algeria (hơn 85%). Các đối tác xuất khẩu cà phê chính sang Algeria là Việt Nam, Bờ Biển Ngà, Indonesia, Brazil và Ý. Trong những năm qua, cà phê luôn là hàng hóa xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam sang Algeria. Thị phần cà phê Việt Nam thường xuyên duy trì ở mức cao nhất trong cơ cấu nhập khẩu của nước này, chiếm hơn 50%. Tuy nhiên, Algeria vẫn là một thị trường tiềm năng cho cà phê Việt Nam. Ngoài cà phê nhân xô, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tăng cường xuất khẩu cà phê chế biến và hòa tan với giá trị cao hơn sang thị trường này.

Liên quan đến gạo, Algeria không sản xuất lúa gạo nên hoàn toàn phải dựa vào nguồn nhập khẩu gạo để đáp ứng nhu cầu nội địa. Hàng năm nước này nhập khẩu khoảng 100.000 tấn gạo, chủ yếu là gạo trắng hạt dài 5% tấm và gạo đồ. Thị trường này vẫn được coi là thị trường tiềm năng cho gạo Việt Nam bởi người dân đã quen ăn gạo Việt. Mặt khác, số lượng lao động châu Á tại Algeria đang tăng lên, đặc biệt là người Trung Quốc. Số lượng lao động Việt Nam cho các nhà thầu Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp và Algeria lên tới 4.000 người. Thực tế này góp phần làm tăng nhu cầu gạo Việt trên thị trường Algeria. Ngoài ra, nhu cầu của Algeria đối với nhập khẩu các loại gia vị, đặc biệt là hạt tiêu, khá cao bởi nước này không sản xuất được hạt tiêu. Quế cũng là mặt hàng có tiềm năng xuất khẩu sang Algeria. Xuất khẩu quế Việt Nam sang thị trường này năm 2020 đạt 2,1 triệu USD.

Theo dữ liệu công bố từ cơ quan thống kê chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ (TUIK), trong nửa đầu năm 2021, nhập khẩu hạt tiêu của nước này đạt hơn 3.764 tấn, trị giá 7,21 triệu USD, tăng 9,4% về lượng và 13,6% về giá trị. Đáng chú ý, Việt Nam tiếp tục là nước xuất khẩu hạt tiêu lớn nhất sang thị trường này với kim ngạch hơn 2.236 tấn và giá trị đạt 4,32 triệu USD, tăng mạnh cả về lượng và giá trị, chiếm gần 60% thị phần nhập khẩu hạt tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ. Về cà phê, việt Nam đứng thứ 9 trong cơ cấu các nước xuất khẩu cà phê sang Thổ Nhĩ Kỳ trong nửa đầu năm 2021. Tuy nhiên, thực tế là kim ngạch rất nhỏ, chỉ khoảng 103 tấn, trị giá 192.460 USD, giảm mạnh 55,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020 và chỉ chiếm 0,2% trong cơ cấu nhập khẩu cà phê nhân xô của Thổ Nhĩ Kỳ. Các cơ hội sẽ được mở rộng trong tương lai khi các doanh nghiệp Việt Nam có thể sản xuất cả cà phê Arabica và Robusta.

Một đại diện của Văn phòng Thương mại Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nước này cũng là thị trường tiêu thụ chè lớn, nhưng chủ yếu là chè đen. Trong khi đó, Việt Nam phát triển nhiều loại chè xanh hơn chè đen. Do đó, xuất khẩu chè Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ còn hạn chế. Mặt khác, các doanh nghiệp chè Việt Nam không tập trung xuất khẩu sang thị trường này. Nếu các doanh nghiệp muốn tăng giá trị xuất khẩu, họ cần xác định chè đen là mặt hàng chính trong thời gian tới.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhập khẩu gạo từ Việt Nam với lượng 1.798 tấn, trị giá 1,29 triệu USD trong nửa đầu năm 2021. Đây là mức kim ngạch tương đối thấp và thị trường Thổ Nhĩ Kỳ chủ yếu phân phối 2 loại gạo từ Thái Lan và Ấn Độ là jasmine và basmati. Nguyên nhân cho thực trạng xuất khẩu gạo yếu sang Thổ Nhĩ Kỳ là do các doanh nghiệp xuất khẩu gạo việtNam còn ít quan tâm tới xúc tiến thương mại; trong khi đó, thái Lan đã mời tất cả các doanh nghiệp sản xuất và thương mại gạo Thổ Nhĩ Kỳ tới thăm các nhà sản xuất tại nước này.

Đối với thị trường Algeria nói riêng và châu Phi nói chung, tham tán thương mại Hoàng Đức Nhuận nhấn mạnh rằng với dân số khoảng 1,3 tỷ người và nhu cầu đa dạng, thị trường châu Phi có nhiều tiềm năng cho các nhà xuất khẩu nông sản Việt Nam khai phá và giành thị phần. Các doanh nghiệp nên tìm kiếm các đối tác thông qua các kênh như các chương trình xúc tiến thương mại, các hội chợ triển lãm quốc tế, các diễn đàn kinh doanh, giao dịch trực tiếp và qua giới thiệu từ các văn phòng thương mại Việt Nam tại châu Phi và các khách hàng quen.

Trong những tháng cuối năm 2021, Văn phòng Thương mại Việt Nam tại Algeria sẽ trưng bày và giới thiệu nông sản, thủy sản Việt Nam cũng như danh mục sản phẩm, sản phẩm mẫu và các ấn phẩm giới thiệu. Ngoài ra, các hội thảo trực tuyến cũng sẽ được tổ chức để giới thiệu các thị trường Algeria, Senegal, Tunisia, Mali, Gambia và Niger cho các doanh nghiệp Việt Nam. Đồng thời, sổ tay kinh doanh thị trường Algeria cũng sẽ được phát hành. Các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục cung cấp cho các doanh nghiệp Việt Nam thông tin thị trường và cơ hội kinh doanh trong lĩnh vực nông sản, thủy sản.

Theo VNS