Hiểu biết về “siêu chu kỳ” là cần thiết để nông dân sống sót trên thị trường nông sản. Giá trên các sàn giao dịch hàng hóa đột nhiên tăng vọt trong vài tháng vừa qua. Giá nhiều hàng hóa cùng dự báo sản xuất tăng như cà phê Arabica tại Brazil đẩy một thị trường u ám tăng giá bất thường. Nhiều nông dân bắt đầu nghiên cứu sự kiện “siêu chu kỳ” bất thường trong kinh tế thế giới. Đối với nhiều nhà nghiên cứu kinh tế, đây khôn gphải là một từ mới nhưng đối với nông dân, thuật ngữ này còn lạ lẫm và làm dấy lên nhiều tò mò.

Tăng trưởng nóng giá hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa nông sản, làm dấy lên mối nghi ngại. Hơn nữa, trong khi COVID-19 làm gián đoạn sản xuất, giá dầu đột ngột tăng lên 63 USD/thùng – mức cao nhất kể từ tháng 12/2019, thời điểm trước đại dịch. Liệu có thật sự rằng đại dịch đã qua? Các chuyên gia kinh tế cho rằng siêu chu kỳ không giống như chu kỳ giao dịch của một hàng hóa riêng lẻ - là một chu kỳ dài, có thể lên tới 40 năm. Sự khác biệt giữa hai loại chu kỳ này là những đợt giảm giá mạnh của các hàng hóa đại diện, bao gồm dầu thô, kim loại cơ bản, thịt/sản phẩm chăn nuôi và nông sản. Khởi đầu của một siêu chu kỳ có thể nổi lên với sự bùng phát nhu cầu tiêu dùng sau một thời gian suy thoái kinh tế và thị trường toàn cầu. Diễn biến này không giống các xu hướng lên xuống của một thị trường hàng hóa đơn lẻ mà thường được châm ngòi bởi cung – cầu hàng ngày của loại hàng hóa đó.

Từ năm 2008, tình hình thế giới có quá nhiều yếu tố bất lợi cho tăng trưởng kinh tế như giá hợp đồng dầu thô WTI giảm, bất ổn địa chính trị tại Trung Đông, chiến tranh thương mại giữa Mỹ và các đối thủ cạnh tranh cũng như những đồng minh truyền thống và nền kinh tế Trung Quốc yếu đi. Tuy nhiên, rủi ro lại hóa một mối lợi do COVID-19 giống như giọt nước cuối cùng làm tràn ly.

Các nước trên thế giới bơm tiền ra với giá trị lên tới hàng chục ngàn tỉ đôla. Toàn thế giới tự tin về việc có vắc xin COVID-19 và lao động chuẩn bị trở lại các nhà máy à đồng ruộng, các nước cũng sẵn sàng nhảy vọt sản xuất để lấy lại những gì đã mất. Sau một thời gian dài ngưng trệ, ngành vận chuyển hiện không có đủ container để vận chuyển hàng hóa. Nhiều nước đang có kế hoạch tăng sản xuất container để đảm bảo giao hàng đúng hạn.

Một khi giá trên các thị trường năng lượng và kim loại tăng thì thường kéo gia snông sản tăng theo. Khi giá nhiều loại hàng hóa giao dịch trên các sàn đồng loạt tăng, đó là một trong những dấu hiệu cho giá tăng trên thị trường chung, gọi là “siêu chu kỳ” của thị trường hàng hóa.

Khi nền kinh tế thế giới tăng trưởng mạnh hơn, nhu cầu đối với các nguyên liệu thô tăng lên, Trong sản xuất nông sản, khi nhu cầu lớn xuất hiện, các sản phẩm nông sản không phải khi nào cũng có sẵn nguồn cung bởi sản xuấtnông nghiệp cần thời gian chuẩn bị đất đai, canh tác, thu hoạch, chế biến và nhiều công đoạn khác, nên nhu cầu ngày một nóng lên. Tuy nhiên, cuộc đua canh tác mang lại sản lượng lớn tức thì lại đẩy giá đảo chiều giảm mạnh.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã tăng lên mức cao nhất trong 10 năm qua, là một dấu hiệu tốt. Nhìn từ khía cạnh “siêu chu kỳ”, Bộ NNPTNT đặt mục tiêu xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 50 – 51 tỷ USD đến năm 2025 dường như không phải là một mục tiêu khó đạt được.

Mục tiêu chung đã được đặt ra nhưng vẫn còn một kỳ vọng khác. Nông dân nên nghiên cứu kỹ lưỡng “siêu chu kỳ” của thị trường và đánh giá các xu hướng ngắn và dài hạn để đầu tư và giao thương nông sản mà họ sả xuất ra. Với những nỗ lực này, họ có thể kiểm soát xu hướng giá, tận dụng cơ hội khi giá cao để bù đắp thiệt hại khi thị trường giảm giá.

Tuy nhiên, “siêu chu kỳ” cũng không nên được nhìn nhận là điều gì đó không thể thay đổi. Nông dân không nên đua nhau canh tác và sản xuất nông nghiệp chỉ vì giá tăng mạnh. Trong khi đó, họ nên tăng sản xuất hàng hóa mà thị trường nội địa đang thiếu và phải nhập khẩu để chủ động ứng phó với những biến động bất thường trong tương lai trên thị trường.

Theo VNS