Việt Nam duy trì vị thế là nước sản xuất – xuất khẩu hạt điều lớn nhất thế giới trong năm 2020, ước tính đạt 450.000 tấn điều nhân, trị giá 3,2 tỷ USD, theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas). Thông tin này được côgn bố trong lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Vinacas tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 23/11. Năm 2020, Việt Nam tiếp tục là nước nhập khẩu điều thô lớn nhất thế giới, với kim ngạch nhập khẩu khoảng 1,3 triệu tấn.

Dữ liệu từ Vinacas cho thấy Việt Nam bắt đầu xuất khẩu điều nhân từ năm 1990 sau khi Hiệp hội được thành lập, với lượng 286 tấn, trị giá 1,4 triệu USD. Năm 2004, lượng xuất khẩu tăng lên 105.000 tấn, trị giá xấp xỉ 486 triệu USD. Năm 2006, Việt Nam lần đầu vượt Ấn Độ trở thành nước xuất khẩu điều nhân lớn nhất thế giới, với lượng xuất khẩu 127.000 tấn, trị giá 504 triệu USD. Từ năm 2017, Việt Nam duy trì vị trí là trung tâm chế biến điều và xuất nhập khẩu hạt điều lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% tổng sản lượng điều chế biến trên thế giới. Ngành chế biến điều bị tác động nghiêm trọng bởi COVID-19 kể từ đầu năm đến nay. Mặc dù xuất khẩu điều nhân đạt hơn 422.000 tán trong 10 tháng đầu năm 2020, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2019, giá trị xuất khẩu giảm 3% trong cùng kỳ so sánh xuống còn hơn 2,6 tỷ USD.

Mặc dù có tiếng là “Nước xuất khẩu hạt điều số 1 thế giới”, Việt Nam vẫn chủ yếu xuất khẩu hạt điều sơ chế, với mức giá xuất khẩu trung bình 10 USD/kg, trong khi thành phẩm bán tại các siêu thị trên thế giới lên tới khoảng 30 USD/kg. Phó chủ tịch Vinacas Nguyễn Minh Hòa cho biết ngành đang gặp áp lực lớn từ các chính sách mới của các nhà cung cấp lẫn nhập khẩu lớn. Các nước châu Phi – vốn là các nhà cung cấp điều thô lớn cho Việt Nam nhiều năm qua, đang thúc đẩy sự phát triển của ngành chế biến hạt điều nội địa.

Ấn Độ, một trong những thị trường tiêu thụ hạt điều lớn nhất thế giới, đang áp dụng chính sách thuế hạn chế lượng nhập khẩu hạt điều, chủ yếu từ Việt Nam, ông Hòa cho biết têm các thị trường lớn khác như Mỹ và EU cũng đang áp dụng thêm các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm đối với điều nhân từ Việt Nam.

Chủ tịch Vinacas Phạm Văn Công cho rằng những diễn biến này không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội cho Việt Nam theo hướng khuyến khích các nhà chế biến nội địa tái cơ cấu, nâng cấp công nghệ và cải thiện năng lực quản trị để thăng hạng trong chuỗi cung ứng hạt điều toàn cầu. Điều quan trọng là phát triển một chiến lược hợp lý cho ngành điều để thuận lợi hóa quá trình chuyển đổi từ sơ chế sang sản xuất sản phẩm cuối cùng, được bán trong các siêu thị. Ông Công nhấn mạnh thêm Vinacas đang soạn thảo chiến lược phát triển ngành điều Việt Nam trong bối cảnh mới, dự kiến sẽ nộp lên chính phủ trong thời gian tới.

Theo VNA