Với sự hướng dẫn từ quốc gia sản xuất thịt lợn lớn nhất thế giới, Việt Nam đang xem xét các trang trại chăn nuôi lợn thông minh nhiều tầng. Sau đề xuất của hai công ty Việt Nam về việc xây dựng "chung cư lợn" cao tầng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&PTNT) đã trình Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến phản hồi về kế hoạch này.

Hai doanh nghiệp xin phê duyệt mô hình chăn nuôi lợn cao tầng

Trong đề xuất của mình, Bộ NN&PTNT đã trích dẫn một loạt các khuôn khổ pháp lý khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, tiên tiến và đổi mới trong chăn nuôi nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, an toàn sinh học và bảo vệ môi trường. Những khuôn khổ này bao gồm Luật Chăn nuôi, Chiến lược Phát triển Chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kế hoạch quốc gia về hiện đại hóa cơ sở chăn nuôi và xử lý chất thải đến năm 2030. Đáng chú ý, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị kêu gọi ứng dụng rộng rãi các tiến bộ khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ số, để tối ưu hóa quy trình sản xuất và quản lý môi trường. Năm 2024, Việt Nam đã ban hành TCVN 14209:2024, tiêu chuẩn quốc gia quy định chi tiết các yêu cầu chung đối với trang trại chăn nuôi lợn nhiều tầng, bao gồm quy trình chăn nuôi, vệ sinh thú y, an toàn sinh học và quy trình xử lý chất thải.

Theo Bộ NN & PTNT, chăn nuôi lợn là ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, chiếm 62-65% tổng sản lượng thịt. Năm 2024, sản lượng thịt lợn cả nước đạt gần 5,2 triệu tấn, tương đương 4,3% sản lượng thịt lợn toàn cầu, đứng thứ sáu trên toàn thế giới. Mức tiêu thụ thịt lợn của Việt Nam đứng thứ tư trên toàn cầu, tăng từ 30 kg/người/năm vào năm 2021 lên 37,04 kg/người/năm vào năm 2024. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm ưu thế, các chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật thấp, không đảm bảo an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh. Khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát, hơn 9 triệu con lợn phải tiêu hủy, thiệt hại vượt quá 30 nghìn tỷ đồng (khoảng 1,18 tỷ USD). Tháng 4/2020, giá lợn hơi đạt đỉnh 105.000 đồng/kg (khoảng 4,13 USD), góp phần làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam tăng 6,73%.

Đến nay, Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam và Công ty Cổ phần Xuân Thiện Thanh Hóa đã có văn bản gửi Bộ NN&PTNT xin hướng dẫn triển khai mô hình chăn nuôi lợn khép kín nhiều tầng. BAF Việt Nam, hợp tác chiến lược với Tập đoàn Muyuan (Trung Quốc), doanh nghiệp chăn nuôi lợn lớn nhất thế giới, đã đề xuất dự án tổ hợp trang trại lợn thông minh sáu tầng tại Tây Ninh. Dự án được thiết kế để nuôi 64.000 nái giống và sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm, với tổng vốn đầu tư ước tính hơn 12 nghìn tỷ đồng (khoảng 472 triệu USD). Khi hoạt động hết công suất, dự án có thể tạo ra doanh thu hàng năm từ 12-13 nghìn tỷ đồng (khoảng 472-511 triệu USD), với thời gian hoàn vốn dự kiến từ 5 đến 5,5 năm.

Trong bối cảnh đó, Bộ NN&PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ cho phép thí điểm mô hình chăn nuôi lợn khép kín nhiều tầng tại Việt Nam.

Trung Quốc có 4.500 tháp nuôi lợn để giải quyết khủng hoảng nguồn cung thịt lợn

Nêu bật kinh nghiệm dày dặn của Trung Quốc với các trang trại lợn nhiều tầng, Bộ NN & PTNT lưu ý rằng thịt lợn chiếm hơn 60% lượng tiêu thụ thịt tại quốc gia này, nơi sản xuất và tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới, chiếm gần một nửa sản lượng toàn cầu. Tuy nhiên, dịch tả lợn châu Phi bùng phát năm 2018 đã làm giảm 40-50% đàn lợn của Trung Quốc - khoảng 200-250 triệu con - và buộc 40% các trang trại quy mô nhỏ phải đóng cửa. Hậu quả là sản lượng thịt lợn giảm mạnh từ 54 triệu tấn năm 2018 xuống chỉ còn 36 triệu tấn năm 2019. Cú sốc nguồn cung này đã khiến giá thịt lợn tăng vọt 300% vào tháng 11 năm 2019 so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, diện tích đất nông nghiệp hạn chế và ô nhiễm môi trường từ hoạt động chăn nuôi lợn truyền thống đã cản trở nỗ lực mở rộng.

Để giải quyết những thách thức này, chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu thúc đẩy các phương pháp chăn nuôi lợn hiện đại, công nghệ cao vào năm 2018.

Tính đến nay, Trung Quốc đã phát triển hơn 2.000 mô hình chăn nuôi lợn nhiều tầng tại gần 4.500 tòa nhà cao tầng, cung cấp khoảng 2,65 triệu lợn nái giống và hơn 30 triệu lợn thịt mỗi năm. Một số tháp chăn nuôi lợn này cao tới 26 tầng.

Theo Bộ NN & PTNT, mô hình này mang lại những lợi thế đáng kể so với các phương pháp truyền thống. Tại các tháp chăn nuôi lợn hiện đại này, các công nghệ chăn nuôi thông minh được áp dụng, bao gồm trí tuệ nhân tạo, blockchain, giám sát dựa trên cảm biến và thu thập hình ảnh và âm thanh theo thời gian thực từ từng con lợn để phát hiện sớm bệnh tật, ước tính tăng trọng, theo dõi tăng trưởng và mức độ sẵn sàng đưa ra thị trường. Mô hình này cũng tăng cường an toàn sinh học thông qua các hệ thống tiên tiến để quản lý nước thải, chất thải rắn và khí thải. Hơn nữa, nó tối ưu hóa việc sử dụng đất, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng và tăng hiệu quả sử dụng đất lên tới 4,3 lần. Lao động cũng được tinh giản, với một người có thể quản lý tới 2.000 con lợn, do đó cải thiện năng suất. Bộ NN & PTNT kết luận rằng mô hình này bước đầu đã giúp Trung Quốc giải quyết các thách thức về an ninh lương thực, phòng chống dịch bệnh và môi trường trong chăn nuôi lợn.

Theo VNS