Việt Nam đang đẩy mạnh nỗ lực tăng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi, hướng tới mục tiêu đạt giá trị 1-1,5 tỷ USD vào năm 2025.

Với khởi đầu năm mạnh mẽ, kim ngạch xuất khẩu đạt 240 triệu USD trong nửa đầu năm 2024, đánh dấu mức tăng 3,8% hằng năm, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Các sản phẩm thịt chế biến đang dẫn đầu, theo sau là thịt lợn tươi, ướp lạnh và đông lạnh. Thịt gà chế biến của Việt Nam đã thâm nhập vào Nhật Bản, Hồng Kông (Trung Quốc), năm quốc gia trong Liên minh kinh tế Á Âu và Mông Cổ. Việt Nam đã đạt được những thành công đáng kể, bao gồm giấy phép xuất khẩu các sản phẩm sữa và tổ yến sang Trung Quốc. Hiện nay, Cục Thú y (DAH) đang tích cực theo đuổi việc mở rộng tiếp cận thị trường cho các sản phẩm này và các sản phẩm chăn nuôi khác, đồng thời tham gia đàm phán với Hàn Quốc, Singapore, EU, Vương quốc Anh và Trung Đông.

Cục trưởng DAH Nguyễn Văn Long tiết lộ các cuộc đàm phán đang diễn ra với Bộ An toàn thực phẩm và dược phẩm Hàn Quốc để hoàn thiện các điều kiện an toàn thực phẩm cho các sản phẩm gia cầm. Các công ty lớn trong ngành như Masan, C.P. Việt Nam, Koyu & Unitek, Japfa, De Heus và GreenFeed cũng đang đầu tư mạnh vào các vùng an toàn dịch bệnh và các cơ sở chế biến hiện đại. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết ngành nông nghiệp hướng đến phát triển chăn nuôi toàn diện, hiệu quả và bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu thông qua công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Cách tiếp cận này tập trung vào việc tích hợp các chuỗi giá trị, các nguyên tắc kinh tế tuần hoàn để nâng cao giá trị gia tăng và đảm bảo an ninh sinh học, kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Ông Tiến cho biết thêm, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và khai thác các cơ hội mới, chẳng hạn như thị trường Halal, là rất quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu nói chung và đặc biệt là tăng cường xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi.

Tiêu thụ thịt lợn của Việt Nam nằm trong số những nước có lượng khí thải carbon cao nhất thế giới Việt Nam là nước tiêu thụ thịt lợn lớn thứ 6 trên toàn cầu, với mỗi người Việt Nam tiêu thụ gần 34 kg thịt lợn mỗi năm. Tuy nhiên, ít ai biết rằng sản xuất 1 kg thịt lợn thải ra môi trường 4,84 kg CO2. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, từ năm 2021 đến năm 2023, Việt Nam đứng thứ 6 trong số các nước sản xuất thịt lợn hàng đầu thế giới. Trong số mười quốc gia tiêu thụ thịt lợn lớn nhất, Việt Nam cũng giữ vị trí thứ 6. Tiêu thụ thịt lợn bình quân đầu người tại Việt Nam liên tục tăng trong những năm gần đây. Cụ thể, năm 2021, trung bình người Việt Nam tiêu thụ khoảng 30 kg thịt lợn mỗi năm. Con số này tăng lên 32 kg vào năm 2022 và đạt 33,8 kg vào năm 2023. Thịt lợn vẫn là thực phẩm chính trong các bữa ăn của người Việt. Để đáp ứng nhu cầu của 100 triệu dân và hơn 10 triệu khách du lịch quốc tế, ngành chăn nuôi lợn của Việt Nam đã mở rộng đáng kể trong những năm gần đây.

Năm 2023, tổng số lợn đưa ra thị trường tăng lên 52,9 triệu con, sản xuất ra hơn 4,8 triệu tấn thịt lợn. Tính đến cuối tháng 6 năm 2024, đàn lợn của cả nước ước tính đạt gần 25,55 triệu con, sản xuất ra gần 2,54 triệu tấn thịt lợn, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm 2023. Ngành chăn nuôi lợn phát triển thì khối lượng chất thải rắn và lỏng cũng tăng theo. Theo ước tính của Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), từ năm 2019 đến năm 2023, trung bình mỗi năm có 63,2 triệu tấn phân chuồng và hơn 348,9 triệu mét khối nước thải chăn nuôi từ các loài vật nuôi chính thải ra, cần được xử lý và tái sử dụng để bảo vệ môi trường. Chỉ riêng chăn nuôi lợn đã chiếm tới 39% lượng chất thải rắn và 90% lượng nước thải trong ngành chăn nuôi.

Chăn nuôi lợn, cùng với chăn nuôi gia súc, đóng góp đáng kể vào lượng phát thải thải nhà kính trong ngành chăn nuôi. Trung bình, một con lợn tiêu chuẩn 90kg thải ra khoảng 438kg khí thải CO2 tương đương, nghĩa là mỗi kg thịt lợn thải ra khoảng 4,84kg khí thải CO2 tương đương. Với việc Việt Nam sản xuất khoảng 50 triệu con lợn mỗi năm, lượng khí thải nhà kính từ chăn nuôi lợn là cao nhất trong ngành chăn nuôi, tổng cộng khoảng 22 triệu tấn CO2 tương đương mỗi năm.

Trong dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 về giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa ngành chăn nuôi (lợn, gia súc) vào danh mục các cơ sở phải kiểm kê khí thải nhà kính. Theo dự thảo, các trang trại chăn nuôi lợn có quy mô từ 3.000 con lợn trở lên sẽ phải tiến hành kiểm kê khí nhà kính và sau đó giảm phát thải theo hạn ngạch được giao.

Ông Phạm Kim Đáng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, lưu ý rằng một số chất thải từ chăn nuôi lợn được xử lý để sản xuất phân hữu cơ hoặc sử dụng làm nguyên liệu cho các hệ thống khí sinh học, sản xuất năng lượng tái tạo và chăn nuôi côn trùng. Ngoài ra, nhiều công nghệ khác nhau hiện đang được áp dụng tại các cơ sở chăn nuôi lợn để kiểm soát các vấn đề về môi trường và giảm ô nhiễm. Ví dụ, các hệ thống chăn nuôi khép kín công nghệ cao thường sử dụng tự động hóa để kiểm soát vi khí hậu trong chuồng trại, bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió và lượng khí thải như CO2, NH3 và H2S, bằng cách sử dụng các cảm biến điện tử. Các trang trại cũng đang tích cực sử dụng năng lượng tái tạo để duy trì hoạt động sản xuất. Hơn nữa, các doanh nghiệp và nông dân đang đầu tư vào công nghệ khí sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi, sản xuất năng lượng sạch và phân hữu cơ. Việc sử dụng chất độn chuồng sinh học để quản lý chất thải, cải thiện môi trường chăn nuôi và sản xuất phân hữu cơ cho cây trồng sau khi xử lý cũng đang gia tăng.

Các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi của Việt Nam đang dần chuyển sang sản xuất xanh, theo lộ trình giảm phát thải carbon ròng, theo cam kết của chính phủ. Trong giai đoạn 2010-2016, Cục Chăn nuôi đã chủ trì xây dựng dự án tín chỉ các-bon theo cơ chế Chuẩn vàng, hỗ trợ các hộ chăn nuôi lắp đặt hệ thống thu hồi khí sinh học để sử dụng làm nhiên liệu cho sản xuất và sinh hoạt. Thông qua cơ chế tín chỉ các-bon này, hơn 3 triệu tín chỉ carbon đã được phát hành và giao dịch trong suốt vòng đời của dự án.

Theo VNA, VNS