Việc Ấn Độ tái gia nhập thị trường gạo toàn cầu sau khi lệnh cấm được dỡ bỏ đã giúp nước này đảm bảo được thị phần đáng kể tại Malaysia, chủ yếu là nhờ giá gạo cạnh tranh, các nguồn tin thị trường cho biết với Platts, một bộ phận của S&P Global Commodity Insights, vào ngày 1/5. Giá gạo cạnh tranh của gạo trắng Ấn Độ đã thúc đẩy hoạt động mua hàng. Các nguồn tin cho biết Bernas, đơn vị mua gạo nhà nước của Malaysia, áp dụng hình thức mua theo đợt và nắm giữ thị phần hạn chế. Điều này khó có thể ảnh hưởng đáng kể đến biến động giá gạo ở Pakistan và Ấn Độ.

Theo Cục Thống kê Malaysia, Pakistan là nhà cung cấp gạo hàng đầu cho Malaysia vào tháng 1/2025 với thị phần là 40,32% ở mức 38.566,6 tấn. Tuy nhiên, con số này đã giảm đáng kể 45,8% so với tháng 1/2024. Ngược lại, Ấn Độ đã xuất khẩu 19.876,3 tấn gạo sang Malaysia vào tháng 1, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước, với thị phần xuất khẩu tăng lên 20,78% từ 11,61% trong cùng kỳ so sánh. Trong khi đó, Cục Nông nghiệp Đối ngoại thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (FAS USDA) dự báo lượng nhập khẩu của Malaysia có khả năng tăng 3,24% so với cùng kỳ năm trước lên 1,75 triệu tấn trong năm tiếp thị 2024-25 (tháng 1-tháng 12).

Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi giá cả toàn cầu đang giảm. Vì giá gạo đã giảm kể từ năm 2024 và dự báo ​​sẽ duy trì ở mức thấp vào năm 2025, nên các nhà nhập khẩu có khả năng sẽ thúc đẩy thương mại để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng và dự trữ gạo. "Bernas có nguồn cung gạo trắng nhập khẩu 5% tấm cao nhất từ ​​Việt Nam, Ấn Độ và Pakistan. Các bên liên quan trong ngành khẳng định không phải đối mặt với những rào cản đáng kể trong việc lấy gạo và vận chuyển từ quốc gia xuất xứ khi cần, do đó giá cả là một yếu tố quan trọng quyết định gạo nhập khẩu có nguồn gốc từ đâu tại Malaysia", USDA cho biết trong báo cáo công bố ngày 23/4.

Ấn Độ là nhà cung cấp gạo trắng rẻ nhất, với Platts ghi nhận giá gạo trắng Ấn Độ 5% tấm là 376 USD/tấn FOB ngày 30/4, tăng 15 USD/tấn so với tháng trước, trong khi giá gạo trắng Pakistan là 387 USD/tấn, giảm 7 USD/tấn so với cùng kỳ. Giá gạo trắng 5% tấm của Việt Nam ở mức 399 USD/tấn FOB, tăng 9 USD/tấn và giá gạo trắng 5% tấm của Myanmar ở mức 377 USD/tấn, giảm 8 USD/tấn so với tháng trước. Gạo trắng 5% tấm của Thái Lan có giá  406 USD/tấn FOB, tăng 8 USD/tấn so với tháng trước.

Khi nói đến gạo nhập khẩu, người tiêu dùng từ Bán đảo Malaysia thích gạo trắng có kết cấu cứng hơn, thường là từ Ấn Độ và Pakistan, so với người tiêu dùng ở Borneo, những người thích gạo trắng có kết cấu mềm hơn từ Việt Nam, báo cáo của USDA cho biết.

Xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Malaysia tăng

Bernas không hoạt động nhiều trên thị trường gạo Ấn Độ trước lệnh cấm. Tuy nhiên, sau khi nhập khẩu gạo thông qua NCEL trong thời gian lệnh cấm gạo trắng thường và hài lòng với chất lượng, họ bắt đầu tích cực mua gạo từ Ấn Độ sau khi các hạn chế được nới lỏng vào tháng 9/2024. "Mặc dù các thị trường truyền thống của họ là Việt Nam, Thái Lan và Pakistan, một lý do khiến họ mua nhiều gạo từ Ấn Độ hơn, ngoài giá gạo trắng Ấn Độ thấp, là sự đa dạng hóa rủi ro", một nhà xuất khẩu có trụ sở tại Ấn Độ cho biết. Bernas thích mua gạo trắng 5% tấm từ Ấn Độ, nhà xuất khẩu này cho biết thêm. Trong giai đoạn từ tháng 10/2024 đến tháng 1/2025, Ấn Độ đã xuất khẩu 104.173,70 tấn gạo sang Malaysia, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước khi xuất khẩu 78.125,62 tấn, theo Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Sản phẩm Nông nghiệp và Thực phẩm Chế biến.

Các nguồn tin cũng chỉ ra rằng Bernas thích mua theo container hơn là mua số lượng lớn vì họ dễ xử lý hơn. Dự kiến ​​lượng nhập khẩu từ Ấn Độ của họ sẽ tiếp tục sau khi mùa màng từ Pakistan và Việt Nam kết thúc. "Lượng nhập khẩu từ Ấn Độ của Bernas cao hơn đáng kể so với lượng mua ban đầu, chủ yếu là do giá cả hấp dẫn và chất lượng chấp nhận được. Ngoài ra, chi phí vận chuyển container gần như bằng không từ Chennai đến Malaysia cũng là một lợi thế nữa", Rajesh Paharia, Tổng giám đốc Phát triển Kinh doanh, Kribhco Agri cho biết. "Gạo vẫn là nguồn carbohydrate chính ở Malaysia, với dự báo của USDA về mức tiêu thụ sẽ đạt 3,25 triệu tấn trong năm tài chính 2025-26. Con số này phản ánh mức tăng 2% theo năm, phù hợp với mức tăng trưởng dân số hàng năm dự kiến ​​là 2% ở quốc gia này".

Tác động tối thiểu đến giá gạo ở Ấn Độ, Pakistan

Một số nhà xuất khẩu từ Pakistan và Ấn Độ, hai nhà cung cấp chính cho cơ quan mua sắm nhà nước của Malaysia, không kỳ vọng các giao dịch mua của Bernas sẽ thúc đẩy đáng kể thị trường gạo trắng do nhu cầu quốc tế yếu, vốn bị ảnh hưởng bởi sự vắng mặt của các công ty lớn như Bulog, cơ quan mua sắm nhà nước của Indonesia. "Nhu cầu gạo trắng hiện tại rất yếu. Tuy nhiên, thị trường có khả năng thay đổi nếu những người mua lớn như Bulog, Philippines, Trung Quốc hoặc các quốc gia châu Phi tham gia vào thị trường", một thương nhân Ấn Độ cho biết. "Mặc dù Bernas là một trong những người mua lớn, nhưng thị phần của họ bị hạn chế và các giao dịch mua chiến lược của họ trong suốt mùa vụ thường ở mức khiêm tốn, dao động từ 40.000 đến 50.000 tấn mỗi lần, điều này sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến giá gạo trắng trên thị trường Ấn Độ".

Theo các nguồn tin từ Pakistan, chiến lược mua theo đợt của Bernas khó có thể dẫn đến bất kỳ biến động đáng kể nào về giá thị trường. "Bernas phân tán các giao dịch mua. Họ hài lòng với các sản phẩm của Pakistan và các nhà xuất khẩu sẽ rất vui khi nhận bất kỳ giao dịch nào của Bernas", một thương nhân có trụ sở tại Karachi cho biết. "Điều này có ảnh hưởng nhiều đến thị trường không? Không thực sự, vì doanh số bán hàng thường được cả Bernas và người bán giữ rất kín. Bernas mua các lô hàng trước 2-4 tháng. Không có sự cấp bách nào làm giảm tác động đến thị trường", thương nhân này nói thêm.

USDA cũng dự báo sản lượng gạo xay xát của Malaysia sẽ tăng 5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 1,58 triệu tấn trong năm tài chính 2024-25. Sự gia tăng này là nhờ vào các giống lúa giống được cải tiến, hiệu quả xay xát tốt hơn và các ưu đãi của chính phủ như tăng giá sàn và trợ cấp. Trong thời gian tới, xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Malaysia có khả năng sẽ tăng lên khi Bernas tiếp tục tìm kiếm nguồn cung có giá cả và chất lượng cạnh tranh. Với việc USDA dự báo lượng gạo nhập khẩu của Malaysia sẽ tăng, các nhà cung cấp Ấn Độ có thể sẽ có nhu cầu liên tục, trong khi các nguồn gạo chính khác, chẳng hạn như Thái Lan, Việt Nam và Pakistan, sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Ấn Độ.

Theo SP Global