Các chuyên gia trong ngành cho biết mối đe dọa áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể thúc đẩy nhiều nhà sản xuất gỗ xẻ Canada chuyển đến khu vực biên giới miền nam nước Mỹ, đồng thời đẩy nhanh nỗ lực tìm kiếm thị trường mới. Các khoản thuế này là khoản thuế mới nhất trong cuộc tranh chấp kéo dài gần bốn thập kỷ giữa hai nước láng giềng về gỗ xẻ mềm, được sử dụng trong xây dựng, sản xuất đồ nội thất và giấy.

Các khoản thuế đối với gỗ xẻ Canada có thể lên tới 40% nếu mức thuế hiện tại là 14,54% và mức thuế 25% mà Trump đề xuất được áp dụng. Trump đã tạm dừng áp thuế đối với hàng hóa tuân thủ Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada cho đến ngày 2/4. Washington đã cáo buộc rằng các sản phẩm gỗ xẻ của Canada được trợ cấp và bán tại Mỹ với giá thấp hơn giá thị trường hợp lý. Canada đã thành công trong việc phản đối các khoản thuế như vậy theo các điều khoản giải quyết tranh chấp của các hiệp định thương mại đa phương. Canada cung cấp khoảng 25% lượng gỗ xẻ của Mỹ và trong thập kỷ qua, một số nhà máy của Canada đã chuyển hoạt động của họ sang Nam Mỹ, bị thu hút bởi gỗ rẻ hơn, dồi dào và có sẵn trên đất tư nhân trái ngược với Canada, nơi áp dụng các chính sách khai thác nghiêm ngặt. "Sự chênh lệch về chi phí gỗ và tính khả dụng là động lực chính ở đây, nhưng đầu tư của Canada vào khu vực này chắc chắn có động lực một phần là chuyển hoạt động đến nơi họ tránh được tác động của thuế", Dustin Jalbert, chuyên gia kinh tế cấp cao, sản phẩm gỗ, tại công ty định giá hàng hóa FastMarkets cho biết.

Ví dụ, Canfor đã đóng cửa hoạt động tại British Columbia, viện dẫn những thách thức trong việc tiếp cận sợi kinh tế, thua lỗ, thị trường yếu và thuế quan của Mỹ. Khoảng 70% hoạt động kinh doanh gỗ xẻ của Canfor hiện nằm ngoài Canada, trong khi 80% hoạt động sản xuất gỗ xẻ của Weyerhaeuser hiện đang ở Mỹ, họ cho biết trong các cuộc gọi thu nhập quý gần đây nhất của mình. Canfor, Weyerhaeuser và một số công ty Canada từ chối bình luận về câu chuyện này. "Vào năm 2004, chỉ có hai xưởng cưa do một nhà sản xuất Canada sở hữu. Ngày nay, chúng tôi có hơn 50 xưởng", Kyle Little, giám đốc điều hành tại Sherwood Lumber có trụ sở tại New York, nơi cung cấp cho hơn 2.000 bãi gỗ xẻ và nhà sản xuất tại Mỹ, cho biết. "Các công ty Canada hiện sản xuất hơn một phần ba khối lượng của khu vực sản xuất lớn nhất tại Mỹ - miền Nam Mỹ".

FastMarkets cho biết miền Nam nước Mỹ đã vượt qua Canada về công suất gỗ xẻ mềm vào năm 2022 và sẽ tiếp tục mở rộng trong thập kỷ này. Sản lượng đang giảm dần của British Columbia, đã giảm một nửa kể từ năm 2017, đang kéo tụt thị phần của Canada. "Trong nhiều năm, các nhà sản xuất đã lựa chọn mở nhà máy ở miền Nam Mỹ do những thách thức ở Canada", và thuế quan có thể đẩy nhanh quá trình này, theo nhà phân tích Spencer Liberman của Morningstar.

Thị trường thay thế

British Columbia có thể bắt đầu chuyển hướng nguồn cung sang Châu Á - Thái Bình Dương để tránh thuế quan, theo Chủ tịch Hội đồng Thương mại Gỗ BC Kurt Niquidet. Tuy nhiên, điều này sẽ rất khó khăn vì các nhà máy cưa của Canada được thành lập chủ yếu để phục vụ cho ngành nhà ở của Mỹ. "Các lựa chọn thay thế của chúng tôi trên toàn cầu đã được tối đa hóa phần nào", Sean Steede, phó chủ tịch phụ trách bán hàng và tiếp thị tại công ty vật liệu xây dựng Interex Forest Products có trụ sở tại Vancouver cho biết.

Ngành gỗ chịu thiệt hại

Sự gián đoạn này gây đau đớn cho cả công ty và khách hàng. "Ngay cả trong các kịch bản tăng trưởng khiêm tốn, có lẽ phải mất gần một thập kỷ để thay thế hoàn toàn nguồn cung của Canada (tại Mỹ)", Jalbert cho biết, báo hiệu thêm thiệt hại tài chính ngắn hạn cho ngành công nghiệp đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Giá gỗ tương lai đã tăng lên mức đỉnh điểm trong hai năm rưỡi trên 650 USD/1.000ft ván vào tháng 3. Giá có thể đạt 765 USD trong vòng vài tuần hoặc vài tháng sau khi áp dụng thuế quan, đẩy chi phí của một ngôi nhà trung bình lên hơn 10.000 USD, theo Tổng giám đốc điều hành Hội đồng xây dựng Hispanic George Carrillo.

Theo Reuters