Theo Tổng cục Hải quan, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam ước đạt hơn 6 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm 2024, tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, xuất khẩu sản phẩm gỗ dự kiến sẽ mang về hơn 4 tỷ USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Tô Xuân Phúc, Giám đốc Điều hành Sáng kiến Chính sách Lâm nghiệp, Thương mại và Tài chính của Forest Trends cho biết, ngành gỗ Việt Nam sẽ dần phục hồi vào năm 2024 khi nhu cầu về sản phẩm ngày càng tăng. Theo ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Việt Nam nằm trong số những nước xuất khẩu gỗ hàng đầu thế giới. Gỗ Việt Nam đã có mặt tại 170 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, xâm nhập sâu hơn vào các thị trường trọng điểm như Mỹ, Châu Âu, Hàn Quốc và Nhật Bản, đồng thời đánh dấu sự hiện diện ngày càng lớn hơn tại các thị trường mới nổi như Trung Đông và Ấn Độ. Ông Lập cho rằng, Việt Nam đã khẳng định được vị thế trên thị trường gỗ toàn cầu nhờ lợi thế phát triển lâm nghiệp, chính sách hỗ trợ và tham gia các hiệp định thương mại tự do. Hơn nữa, các công ty Việt Nam đang đầu tư vào công nghệ mới và chuyển đổi kỹ thuật số để phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới, tăng khả năng cạnh tranh, hiệu quả và năng suất.

Tuy nhiên, ngành gỗ Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi các nhà nhập khẩu lớn đang áp đặt các yêu cầu khắt khe hơn về nguồn gốc, sản xuất xanh, giảm phát thải khí nhà kính và Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) - thuế carbon đối với sản phẩm nhập khẩu sử dụng nhiều carbon vào Liên minh Châu Âu (EU). Năm ngoái, EU đã thông qua quy định nhằm hạn chế tác động của thị trường đối với nạn phá rừng và suy thoái rừng toàn cầu trên toàn thế giới, cũng như bảo vệ quyền lợi của người dân bản địa. Quy định phá rừng của EU ("EUDR") yêu cầu thẩm định sâu rộng về chuỗi giá trị đối với tất cả các nhà điều hành và thương nhân kinh doanh một số sản phẩm có nguồn gốc từ gia súc, ca cao, cà phê, cọ dầu, cao su, đậu nành và gỗ. Theo quy định này, doanh nghiệp xuất khẩu nội thất gỗ cao su sang châu Âu có 18 tháng đối với công ty lớn hoặc 24 tháng đối với công ty vừa và nhỏ để chuẩn bị đáp ứng yêu cầu của EUDR.

Ông Lập cho biết thêm, năng lực nội tại của các doanh nghiệp Việt Nam cũng là một hạn chế khi phần lớn chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng, thiết kế của các nhà phân phối nước ngoài. Sản xuất và xuất khẩu tăng trưởng liên tục nhiều năm nhưng vẫn dựa vào lao động và nguyên liệu giá rẻ, giá trị gia tăng của sản phẩm không cao. Ông lưu ý, hầu hết doanh nghiệp đều có quy mô nhỏ và không đủ năng lực để xây dựng thương hiệu. Các doanh nghiệp nhỏ có thể yếu kém trong việc ứng phó với những biến động đột ngột và liên tục của thị trường. Lập cho biết thêm, sản phẩm Việt Nam hiếm khi được phân phối trực tiếp tới khách hàng mà thông qua kênh phân phối nước ngoài và doanh nghiệp nước ngoài.

Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Nội thất Bình Dương, cho biết, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Mỹ tăng trong những tháng đầu năm nay, thúc đẩy tăng trưởng của ngành. Ông Liêm cho biết, các nhà nhập khẩu Mỹ đánh giá cao và coi Việt Nam là nhà cung cấp gỗ và sản phẩm gỗ quan trọng trên thế giới, đồng thời cho biết thêm rằng nếu các doanh nghiệp tận dụng được lợi thế này thì có thể tạo ra sự đột phá. Tuy nhiên, việc tập trung quá nhiều vào một thị trường trọng điểm cũng là một điểm yếu, ông Liêm cho biết, nhấn mạnh các nhà sản xuất gỗ Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường và tăng cường xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng khác.

Theo VNS