Được phát triển và hoàn thiện từ năm 2018, Hệ thống báo cáo và giám sát sản xuất lúa gạo (RiceMoRe) đã mang lại kết quả tích cực, giúp các tỉnh tự động tổng hợp dữ liệu giữa các cấp quản lý khác nhau, cải thiện đáng kể quy trình báo cáo và thống kê sản xuất lúa gạo. Hệ thống này lưu trữ và xử lý dữ liệu sản xuất, giúp tính toán lượng khí thải nhà kính từ trồng lúa ở cấp đồng ruộng, trang trại, hợp tác xã, khu vực và quốc gia. Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hé lộ những thành công bước đầu của hệ thống trong Hội thảo tư vấn trực tuyến “Đánh giá và xây dựng hệ sinh thái dữ liệu số phục vụ quản lý sản xuất lúa gạo hiệu quả” do tổ chức Bộ Nông nghiệp tại Hà Nội gần đây.

Sau khi hoàn thiện, hệ thống đã được triển khai và triển khai tại 9 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long và 1 địa phương thuộc Đồng bằng sông Hồng. RiceMoRe bao gồm các hoạt động lưu trữ và xử lý dữ liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tính toán lượng phát thải khí nhà kính từ việc trồng lúa ở nhiều cấp độ khác nhau. Do đó, hệ thống này hứa hẹn sẽ đóng góp vào nỗ lực tính toán phát thải nhà kính trong ngành lúa gạo và các sáng kiến quốc gia liên quan hướng tới tăng trưởng xanh và giảm phát thải, bao gồm dự án của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về sản xuất lúa gạo chất lượng cao và lượng khí thải thấp. Ông Cường nhấn mạnh RiceMoRe là tiền thân để thiết lập hệ sinh thái kỹ thuật số cho cả sản xuất lúa gạo và nông nghiệp.

Rút kinh nghiệm từ quá trình triển khai thực tế, ông Trần Ngọc Hiếu từ Trạm Bảo vệ Thực vật Quận Cờ Đỏ, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Thành phố Cần Thơ, đã chia sẻ những hiểu biết sâu sắc về chức năng của hệ thống. Ông nhấn mạnh rằng hệ thống này cho phép thu thập dữ liệu bắt đầu từ cấp xã, giúp các nhà chức trách cấp huyện giảm bớt nhiệm vụ nhập dữ liệu thủ công vì họ chỉ cần tích hợp dữ liệu với cơ sở dữ liệu cấp tỉnh. Ứng dụng này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn cung cấp dữ liệu thiết thực và dễ tiếp cận. Với dữ liệu cập nhật sẵn có ở nhiều định dạng khác nhau, hệ thống đáp ứng nhu cầu số hóa hiện tại của ngành nông nghiệp địa phương, mang lại khả năng truy cập thông tin nhanh hơn.

Ông Nguyễn Quốc Toàn, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập hệ thống dữ liệu quy mô lớn và triển khai ứng dụng số trong quản lý sản xuất. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và kỹ năng kỹ thuật số của nông dân, cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Ông Toàn đề cập đến việc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tích cực thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số, đặc biệt là phát triển nền tảng dữ liệu mở chất lượng cao, có giá trị cao trên nhiều lĩnh vực nông nghiệp khác nhau.

Trong quá trình thảo luận, các đại biểu đã khám phá tiềm năng nâng cấp và áp dụng hệ thống RiceMoRe để giám sát các chỉ số giảm phát thải khí nhà kính trong dự án “Phát triển bền vững một triệu ha trồng lúa chất lượng cao và phát thải thấp, gắn với tăng trưởng xanh ở đồng bằng sông Cửu Long thông qua dự án 2030". Họ cũng xem xét việc tích hợp nó với các hệ thống, công cụ và cơ sở dữ liệu khác để thiết lập một hệ sinh thái dữ liệu số thống nhất, hiệu quả, linh hoạt và minh bạch cho ngành nông nghiệp. Các đại biểu tin rằng các ứng dụng tiềm năng của hệ thống RiceMoRe sẽ vượt ra ngoài phạm vi hiện tại của hệ thống.

Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, khẳng định sáng kiến này có thể đóng vai trò là nền tảng để thiết lập hệ sinh thái dữ liệu số trong sản xuất lúa gạo, mang lại lợi ích cho sản xuất lúa gạo và toàn ngành nông nghiệp. Nỗ lực này phù hợp với mục tiêu chính của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn là nâng cao giá trị sản xuất đồng thời đảm bảo tăng trưởng xanh, sinh kế và sức khỏe cộng đồng. Ông Tùng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có dữ liệu dự báo về các mùa và thông tin thời tiết nông nghiệp, đồng thời cho biết chu trình sản xuất RiceMoRe sẽ là công cụ đo lường và tính toán chính xác nhất cho các yếu tố khác nhau có thể phát sinh trong chu kỳ đó. Điều này sẽ hỗ trợ rất nhiều cho cán bộ cấp xã, huyện và tỉnh trong việc đưa ra lời khuyên cụ thể và đưa ra quyết định sáng suốt.

Khu vực đồng bằng sông Cửu Long là nguồn sản xuất lúa gạo quan trọng của Việt Nam, chiếm 90% lượng gạo xuất khẩu. Mặc dù đạt được những cột mốc đáng chú ý trong sản xuất lúa gạo, phần lớn nông dân trong khu vực vẫn phải đối mặt với thu nhập thấp, trong khi sản xuất lúa gạo ngày càng gặp nhiều bất lợi do biến đổi khí hậu, chi phí đầu vào tăng cao và nhu cầu của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm ngày càng cao. Vì vậy, việc xây dựng bộ dữ liệu về sản xuất lúa gạo trong khu vực là bắt buộc để liên tục cập nhật và cung cấp thông tin cần thiết cho nông dân và cơ quan quản lý. Điều này sẽ cho phép hướng dẫn, quản lý và điều chỉnh phù hợp trong sản xuất để đáp ứng các yêu cầu phát triển ngày càng tăng.

Theo VNS