Xuất khẩu chả cá và surimi của Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025, đạt 164,94 triệu USD, tăng đáng kể 28,7% so với cùng kỳ năm 2024. Theo bà Nguyễn Hà, Chuyên gia Thị trường Cá ngừ thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kết quả ấn tượng này diễn ra trong bối cảnh bất ổn thương mại toàn cầu và giá nguyên liệu trong nước biến động hồi đầu năm. Sự tăng trưởng này phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ về nhu cầu tại một số thị trường lớn, đặc biệt là ở châu Á và các nước trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Bên cạnh đó, chiến lược tập trung mở rộng sang các thị trường ngách và phi truyền thống của các doanh nghiệp Việt Nam đang cho thấy hiệu quả.

Thị trường Châu Á dẫn đầu tăng trưởng

Các thị trường Châu Á tiếp tục là động lực chính cho sự tăng trưởng xuất khẩu này:

• Hàn Quốc vẫn là thị trường lớn nhất, với kim ngạch đạt 42 triệu USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, sự sụt giảm nhẹ trong tháng 6 so với tháng 5 cho thấy nhu cầu có thể sẽ có giai đoạn điều chỉnh sau quý I và quý II tăng trưởng mạnh.
• Xuất khẩu của Thái Lan đạt 39 triệu USD, tăng 28%, củng cố vai trò là trung tâm chế biến và tái xuất surimi chủ chốt trong khu vực ASEAN.
• Trung Quốc và Hồng Kông ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất trong số các thị trường trọng điểm, tăng vọt 49% lên 22 triệu USD. Sự gia tăng này phần lớn là do nhu cầu nguyên liệu chế biến của Trung Quốc tăng lên do nguồn cung trong nước gặp khó khăn.

Khối CPTPP và Nhật Bản cho thấy sự phục hồi ổn định

Xuất khẩu sang các nước thành viên CPTPP đạt tổng cộng gần 26 triệu USD, tăng 19%. Xu hướng tích cực này được thúc đẩy bởi sự phục hồi các đơn hàng từ các đối tác chính như Nhật Bản (tăng 24%), Malaysia (tăng 6%) và Canada (tăng 21%). Những con số này nhấn mạnh hiệu quả liên tục của các ưu đãi thuế quan theo Hiệp định CPTPP trong việc duy trì lợi thế cạnh tranh của các sản phẩm thủy sản Việt Nam.

Thị trường EU: Tăng trưởng mạnh mẽ nhưng không đồng đều

Tổng kim ngạch xuất khẩu sang Liên minh châu Âu đạt 13 triệu USD, tăng 3%. Sự tăng trưởng này chủ yếu nhờ Litva (11 triệu USD, tăng 45%). Trong khi một số thị trường nhỏ hơn của EU như Tây Ban Nha (tăng 840%, mặc dù vẫn dưới 1 triệu USD) và Bỉ (tăng 156%) cho thấy sự tăng trưởng mạnh, xuất khẩu sang Pháp và Ý tiếp tục giảm, mặc dù với tốc độ chậm hơn.

Thị trường Mỹ chậm lại do lo ngại về chính sách

Ngược lại, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 6 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, riêng tháng 6 đã giảm mạnh 35,4% so với tháng trước. Sự chậm lại này làm dấy lên lo ngại về những thay đổi tiềm ẩn trong chính sách nhập khẩu của Mỹ hoặc việc chuyển hướng đơn đặt hàng sang các nhà cung cấp khác, đặc biệt là trong bối cảnh các cuộc thảo luận đang diễn ra xung quanh chính sách thuế tương hỗ và các cuộc điều tra chống trợ cấp mở rộng trong ngành thủy sản.

Thị trường ngách mang đến cơ hội tăng trưởng cao

Việt Nam đã đa dạng hóa xuất khẩu surimi sang nhiều thị trường nhỏ hơn hoặc mới nổi, nhiều thị trường trong số đó đang đạt mức tăng trưởng ba chữ số. Những ví dụ đáng chú ý bao gồm UAE (tăng 470%), Mauritius (tăng 261%) và New Zealand (tăng 1.171%). Xu hướng này cho thấy tiềm năng đáng kể chưa được khai thác nếu các doanh nghiệp có thể điều chỉnh sản phẩm phù hợp với thị hiếu thị trường cụ thể. Tuy nhiên, quy mô hiện tại của các thị trường ngách này vẫn chưa đủ để bù đắp cho những trở ngại tiềm ẩn ở các thị trường lớn hơn như Mỹ hoặc EU.

Triển vọng: Thách thức phía trước bất chấp những thành tựu hiện tại

Mặc dù tăng trưởng tích cực trong nửa đầu năm, thị trường xuất khẩu chả cá và surimi của Việt Nam dự kiến sẽ phải đối mặt với một số thách thức trong nửa cuối năm 2025:

• Cạnh tranh về giá từ các đối thủ trong khu vực, bao gồm Ấn Độ, Thái Lan và Trung Quốc.
• Chi phí logistics và giá nguyên liệu đầu vào dự kiến sẽ tăng từ quý 3.
• Thị hiếu của người tiêu dùng ở các nước phát triển đang thay đổi, đặc biệt là sự sụt giảm tiêu thụ các sản phẩm chế biến đông lạnh tại Mỹ và Châu Âu.

Mặc dù việc duy trì tốc độ xuất khẩu hiện tại và áp dụng các chiến lược linh hoạt có thể dẫn đến tăng trưởng liên tục vào năm 2025, nhưng đây vẫn là kịch bản tích cực phụ thuộc nhiều vào diễn biến chính sách thương mại tại các thị trường lớn, đặc biệt là Hoa Kỳ.

Theo FIS