Đầu tháng 7/2020, khi nông dân ĐBSCL đang thu hoạch vụ lúa hè thu 2020, mưa bão dai dẳng ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng gạo và khiến giá gạo trên thị trường biến động mạnh. Trong khi đó, Philippines thông báo hủy kế hoạch nhập khẩu 300.00 0tsan gạo theo hợp đồng chính phủ G2G mà nước này đã mở thầu ngày 8/6 và Việt Nam đã thắng thầu cung cấp 60.000 tấn gạo.

Theo báo cáo cập nhật ngày 1/7 của AgroMonitor, thương lái đa thu mua lúa nhưng hoạt động kinh doanh đang chậm lại. Thị trường ít người mua và giao dịch cũng trầm lắng nên giá gạo đang trên đà giảm. Các doanh nhân Philippinesn báo đang tìm kiếm mua gạo OM 5451 5% tấm nhưng chào giá mua thấp. Do đó, các nhà xuất khẩu Việt Nam không thể chốt hợp đồng. Trong khi thương lái thu mua dè dặt do lo ngại giá gạo sẽ tiếp tục giảm, nông dân lai không muốn bán lúa giá thấp. Giá gạo các loại khác đang ổn định. AgroMonitor báo cáo rằng các nhà xuất khẩu gạo chào giá bán 420 USD/tấn nhưng đối tác Philippines chỉ chấp nhận mức giá 410 – 412 USD/tấn.

Một nhà xuất khẩu tại thành phố Hồ Chí Minh xác nhận nhu cầu trên thị trường vẫn có, đặc biệt là từ các doanh nghiệp Philippines nhưng họ vẫn đang muốn hạ giá, Giá gạo OM 5451 5% tấm có giá 430 USD/tấn nhưng các nhà nhập khẩu muốn chốt hợp đồng ở mức giá 405 USD/tấn. Do đó, các nhà xuất khẩu lớn bao gồm Quốc Tế Gia, Intimex, Kigimex, Thuận Minh và Hiếu Nhân, vẫn chưa ký các hợp đồng xuất khẩu mới mà tập trung hoàn thành các hợp đồng đã ký trước đây.

Các nhà phân tích cho rằng có 2 nguyên nhân dẫn tới giá gạo giảm. Đầu tiên là quyết định của Philippines ngừng kế hoạch nhập khẩu 300.000 tấn gạo theo hợp đồng chính phủ. Thứ hai, khách hàng biết Việt Nam đang thu hoạch vụ hè thu nên không mua và chờ đợi thêm các cập nhật mới. Một khi nguồn cung dồi dào thì giá sẽ giảm. Vấn đề là nhiều nông dân bán lúa tươi trên đồng nên họ buộc phải bán ngay khi thu hoạch và không thể chờ giá tăng.

Cấu trúc xuất khẩu gạo của Việt Nam thay đổi rất mạnh trong thời gian gần đây. Trước đây, gạo chất lượng thấp chiếm đến 40 – 50% tổng kim ngạch xuất khẩu nhưng tỷ trọng gạo chất lượng cao đang tăng lên trong 2 năm qua.

Theo VNS