Mặc dù chăn nuôi lợn và bò thải ra 18,5 triệu tấn CO2e mỗi năm, Phó chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp và Kinh doanh Nông nghiệp Việt Nam Nguyễn Đức Trọng vẫn tiếp tục yêu cầu trì hoãn việc kiểm kê khí thải nhà kính. Ông Trọng cho biết tại một hội thảo về chăn nuôi bền vững và tăng trưởng xanh vào ngày 22/10 rằng việc kiểm soát môi trường và khí thải chăn nuôi ở Việt Nam vẫn là một vấn đề lớn. Trong khi Việt Nam là một trong những quốc gia có mật độ chăn nuôi cao nhất thế giới (Việt Nam đứng thứ sáu về số lượng lợn và thứ hai về số lượng thủy cầm), phần lớn các cơ sở chăn nuôi ở Việt Nam đều có quy mô nhỏ. Các công ty Việt Nam sử dụng các công nghệ xử lý chất thải khác nhau, nhưng không hợp lý, đặc biệt là ở các cơ sở chăn nuôi nhỏ.

Một báo cáo cho thấy vào năm 2022, Việt Nam có 8 triệu con trâu bò, 24,7 triệu con lợn và 380 triệu con gia cầm. Theo chiến lược phát triển chăn nuôi, Việt Nam dự kiến ​​sẽ có 10 triệu con trâu bò, 30 triệu con lợn và 670 triệu con gia cầm vào năm 2030. Chăn nuôi tạo ra khoảng 18,5 triệu CO2e mỗi năm, chiếm 19% lượng phát thải trong nông nghiệp. Có hai loại phát thải khí nhà kính chính trong chăn nuôi là mêtan CH4 và nitơ oxit N2O. Ước tính 1 tấn CH4 tạo ra thể tích khí nhà kính tương đương 28 tấn CO2 và 1 tấn N2O tương đương 265 tấn CO2. Trong khi đó, khí thải nhà kính từ chăn nuôi đến từ hai nguồn chính: khí CH4 từ dạ cỏ của động vật nhai lại và khí CH4 và N2O từ phân động vật. Một số yếu tố ảnh hưởng đến phát thải trong chăn nuôi, bao gồm điện và năng lượng, quá trình hô hấp, tiêu hóa và chất thải của vật nuôi. Theo ông Trọng, có thể áp dụng công nghệ, thiết bị kiểm soát chỉ số carbon tại các nhà máy, trang trại chế biến thức ăn chăn nuôi, xử lý chất thải chăn nuôi bằng công nghệ biogas, đệm sinh học để giảm thiểu ô nhiễm và phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, các công nghệ này đòi hỏi vốn đầu tư lớn nên cần có chính sách hỗ trợ nông dân trong việc giao đất chăn nuôi tập trung. Ông Trọng đề xuất không đưa chăn nuôi vào danh mục các lĩnh vực phải kiểm kê phát thải khí nhà kính bắt buộc. Trước mắt, từ nay đến hết năm 2026, khuyến khích các cơ sở chăn nuôi thực hiện kiểm kê, kiểm soát phát thải.

Trước mắt, cần tổ chức các lớp đào tạo cán bộ kỹ thuật chuyên ngành, hoàn thiện công nghệ, chính sách để nâng cao công tác quản lý xử lý chất thải, kiểm kê, kiểm soát phát thải khí nhà kính. “Những việc này phải làm quyết liệt để đảm bảo mọi thứ sẵn sàng trước khi ngành chăn nuôi phải thực hiện kiểm kê phát thải khí nhà kính”, ông nói. Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) khi soạn thảo Nghị định thay thế Nghị định 06/2022 ngày 07/01/2022 về giảm nhẹ phát thải nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn đã đưa chăn nuôi vào danh mục cơ sở sản xuất phải thực hiện kiểm kê phát thải khí nhà kính bắt buộc. Theo NDC (Đóng góp do quốc gia tự quyết định) của Việt Nam, tiềm năng các biện pháp giảm phát thải liên quan đến ngành chăn nuôi giai đoạn 2021-2030 là 152,5 triệu tấn CO2 tương đương, chiếm 54% tổng tiềm năng giảm phát thải của ngành nông nghiệp. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định ngành chăn nuôi phải thực hiện kiểm kê.

Nông nghiệp tuần hoàn

Ông Nguyễn Quang Hiếu đến từ De Heus tham dự sự kiện đã chia sẻ thông tin về sự phát triển chăn nuôi tại Hà Lan từ năm 1960. Chất thải chăn nuôi không được xử lý tại các trang trại mà được các công ty xử lý thu gom và xử lý. Chất thải của lợn được thu gom để tạo ra khí sinh học dùng làm nhiên liệu cho lò sưởi tại các trang trại. Đối với bò, quốc gia này quy định mật độ chăn nuôi để đảm bảo khu vực này hấp thụ chất thải từ động vật. Trong những năm gần đây, quốc gia này đã ban hành các chiến lược phát triển bền vững và tăng trưởng xanh. Người Hà Lan đang xây dựng chăn nuôi theo chuỗi, gắn liền với bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính. Anh Hiếu giải thích: “Nếu các doanh nghiệp không đảm bảo bảo vệ môi trường trong chăn nuôi, họ sẽ bị đánh thuế rất cao, lên tới 15 phần trăm doanh thu”. Chuyển đổi xanh là điều tất yếu vì chăn nuôi là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất, góp phần gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng quốc gia này có thể phát triển chăn nuôi theo mô hình chăn nuôi tuần hoàn. Tuy nhiên, để làm được điều này, Việt Nam cần xây dựng các chính sách hỗ trợ nông nghiệp tuần hoàn để đẩy nhanh quá trình áp dụng tại các trang trại.

Theo VNS