Lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng thường của Ấn Độ có hiệu lực vào ngày 20/7/2023 được đưa ra để đảm bảo đất nước có đủ lượng dự trữ cho tiêu dùng trong nước và hạ nhiệt giá cả. Chính phủ Ấn Độ đang xem xét nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati đã áp dụng trong một năm qua trong bối cảnh lượng hàng tồn kho dư thừa và diện tích gieo trồng lúa tăng mạnh, Bộ trưởng Bộ tiêu dùng, thực phẩm và phân phối công cộng Pralhad Joshi cho biết. 

Việc nới lỏng lệnh cấm có thể có lợi cho nông dân, thương nhân và nhà xuất khẩu, những người đang tìm cách nới lỏng để tận dụng nhu cầu gạo Ấn Độ cao trên toàn cầu. Quyết định này cũng sẽ mang lại sự nhẹ nhõm cho các quốc gia tiêu thụ gạo đã yêu cầu chính phủ Ấn Độ nới lỏng lệnh cấm. Hiện tại, gạo basmati chỉ được xuất khẩu với giá cao hơn giá sàn, trong khi gạo đồ phải chịu thuế xuất khẩu 20% và việc xuất khẩu gạo non-basmati và gạo tấm hoàn toàn bị cấm. Joshi cho biết tại một sự kiện của Mint: "Chúng ta đều biết những gì đã xảy ra do El Niño vào năm ngoái. Nhưng bất chấp điều đó, chúng ta vẫn có thể kiểm soát tốt lạm phát lương thực". "Bất chấp tác động tiêu cực dự kiến ​​của hiện tượng thời tiết, sản lượng lúa/gạo của chúng tôi vẫn dồi dào vào năm ngoái. Hiện có yêu cầu cho phép xuất khẩu gạo-basmati, nơi các hạn chế đã được áp dụng vào năm ngoái vì những tác động xấu của El Niño", Bộ trưởng cho biết. "Chúng tôi hiện đang cân nhắc liệu có nên cho phép xuất khẩu gạo như vậy hay không vì đất nước có đủ lượng dự trữ ngũ cốc [và đủ]] để đáp ứng nhu cầu của các quốc gia khác", ông nói thêm.

Mint đưa tin vào ngày 6/8 rằng lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng thường có thể được dỡ bỏ do lượng mưa dồi dào và việc canh tác lúa được cải thiện trong năm nay. Mint cũng đưa tin về lượng dự trữ tăng vào ngày 9/7 và cách một vụ thu hoạch bội thu có thể thúc đẩy chính phủ nới lỏng các hạn chế đối với xuất khẩu gạo.

Xuất khẩu gạo trắng thường  giảm 78%

Các chính sách hạn chế xuất khẩu cũng ảnh hưởng đến thương mại của Ấn Độ. Xuất khẩu gạo trong tháng 4-tháng 6 đã giảm gần 34% xuống còn 3,2 triệu tấn sau khi xuất khẩu gạo trắng thường bị hạn chế vào tháng 7/2023. Theo dữ liệu của Bộ Thương mại, xuất khẩu gạo non-basmati đã giảm 78% xuống còn khoảng 300.000 tấn, trong khi xuất khẩu gạo tấm giảm 8% xuống còn 300.000 tấn và xuất khẩu gạo đồ giảm 11% xuống còn 1,5 triệu tấn. Vijay Setia, cựu chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo toàn Ấn Độ, cho biết: “Bằng cách cấm xuất khẩu gạo, chính phủ đã kiểm soát thành công ‘lạm phát gạo’ và giờ đã đến lúc đánh giá lại chính sách này trong bối cảnh nguồn cung gạo dồi dào đang thay đổi”. Theo số liệu mới nhất từ ​​Bộ Nông nghiệp, tính đến ngày 23/8, diện tích gieo trồng lúa tăng 16% lên 39 triệu ha và diện tích gieo trồng đậu tăng 7% lên 12 triệu ha.

Trong một cuộc phỏng vấn với Mint, thành viên Niti Aayog Ramesh Chand cho biết việc tăng diện tích gieo trồng lúa và lượng dự trữ đệm thoải mái đã làm dịu đi những lo ngại về tình trạng thiếu gạo. "Tôi cảm thấy nguồn cung gạo không đáng lo ngại. Tình hình nguồn cung đang khá thoải mái; vì vậy, ngay cả khi lệnh cấm được dỡ bỏ vào thời điểm này, tôi nghĩ rằng Ấn Độ vẫn sẽ duy trì tình trạng thặng dư", ông Chand cho biết, đồng thời nói thêm rằng giá gạo đã giảm ở Ấn Độ và thị trường quốc tế. Trong năm tài chính 2024, Ấn Độ đã xuất khẩu tổng cộng 15,7 triệu tấn gạo, bao gồm 2,36 triệu tấn gạo non-basmati, 545.000 tấn gạo tấm và 7,57 tấn gạo đồ, so với 21,8 triệu tấn trong năm tài chính 2023. Ấn Độ là nước sản xuất gạo lớn thứ hai sau Trung Quốc và là nước xuất khẩu gạo lớn nhất toàn cầu, đóng góp ít nhất 40% vào thương mại toàn cầu trước khi các lệnh hạn chế xuất khẩu được áp dụng.

Theo Livemint