Căng thẳng nguồn cung toàn cầu đang đẩy giá xuất khẩu cà phê thế giới lên mức cao, tình trạng thiếu nguồn cung có thể mang lại lợi ích cho các nước xuất khẩu cà phê lớn như Việt Nam.

Số liệu từ Hiệp hội Cà phê-Ca cao Việt Nam (Vicofa) cho thấy chỉ riêng trong tháng 3/2024, xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt hơn 185.000 tấn, giá trị xuất khẩu đạt 680 triệu USD. Mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm 11,9% nhưng giá trị lại tăng 41% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong tháng 3, giá xuất khẩu trung bình đạt 3.555 USD/tấn, tăng 8% so với tháng 2 nhưng vẫn tăng 55% so với cùng kỳ năm ngoái, mức cao nhất trong sáu tháng qua, đưa giá xuất khẩu cà phê trung bình trong quý 1 lên 3.289 USD/tấn, tăng 48% so với một năm trước. Trong báo cáo thị trường cà phê công bố cuối năm ngoái, Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính lượng cà phê dự trữ trên thế giới đã giảm xuống mức thấp nhất trong 12 năm qua.

Niên vụ 2022-2023, tồn kho cà phê thế giới giảm xuống còn 26,5 triệu bao loại 60kg, giảm 16,7% so với báo cáo trước đó và giảm 4% so với ước tính. Vào năm 2024, nhiều tổ chức và chuyên gia tin rằng tình trạng thiếu cà phê sẽ kéo dài trong những tháng tới vì một số lý do. Các nguồn cung cấp chính ở Đông Nam Á đang bị sụt giảm sản lượng do điều kiện thời tiết không thuận lợi và giá thấp trong những năm gần đây khiến nông dân phải chuyển sang cây trồng khác để có lợi nhuận cao hơn. Sản lượng cà phê Robusta tại Việt Nam và Indonesia được dự báo sẽ giảm 5,8 triệu bao trong năm nay.

Theo Vicofa, niên vụ 2023-2024, sản lượng cà phê Việt Nam sẽ giảm xuống còn 1,6-1,7 triệu tấn, thấp hơn mức 1,78 triệu tấn của niên vụ 2022-2023. So với các nước sản xuất cà phê khác, diện tích cà phê của Việt Nam chỉ đứng thứ 6, sau Brazil với tổng diện tích xấp xỉ 1,9 triệu ha, Indonesia với hơn 1,2 triệu ha, Colombia và Ethiopia mỗi nước hơn 800.000 ha và Bờ Biển Ngà với gần 800.000 ha. Tuy nhiên, ngành cà phê Việt Nam sẽ tiếp tục được hưởng lợi khi giá cà phê Robusta được dự báo duy trì ở mức cao, thậm chí đạt đỉnh do lo ngại nguồn cung thiếu hụt. Nguồn tin từ Intimex, nhà xuất khẩu cà phê lớn của Việt Nam, tiết lộ giá cà phê tăng cao ngay từ đầu vụ, cho thấy nhu cầu rất lớn trong bối cảnh nguồn cung hạn chế. “Việt Nam có nhiều lợi thế, ít nhất là đến cuối tháng 4, đầu tháng 5, khi Indonesia và Brazil bắt đầu thu hoạch. Có thể nói, mùa cà phê 2023-2024 của Việt Nam có thành tích tốt nhất trong lịch sử”, nguồn tin cho hay.

Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế, nhu cầu cà phê Robusta toàn cầu tiếp tục tăng cao vào năm 2024 và Việt Nam sẽ chiếm lợi thế trước Brazil trong 6 tháng tới. Các chuyên gia trong ngành tin rằng với tình hình giá cả hiện nay, ngành cà phê có thể đạt tổng giá trị xuất khẩu 5 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, trước yêu cầu ngày càng khắt khe từ các thị trường nhập khẩu, ngành cà phê trong nước cần có những giải pháp để phát triển bền vững và truy xuất nguồn gốc, đặc biệt là đáp ứng các quy định chống phá rừng của EU, đại diện Intimex cho biết.

Năm 2023, mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm 9,6% nhưng tổng giá trị xuất khẩu cà phê của Việt Nam vẫn đạt 4,2 tỷ USD, tăng 3,1% so với cùng kỳ nhờ giá xuất khẩu cao hơn. Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, cà phê được xếp vào top 5 nông sản có giá trị xuất khẩu cao nhất trong năm qua. Đến cuối năm 2023, giá cà phê toàn cầu tiếp tục xu hướng tăng do lo ngại thiếu nguồn cung từ các nước sản xuất cà phê lớn. Ngoài ra còn có những lo ngại về sự chậm trễ trong nguồn cung khi tuyến vận chuyển Âu – Á qua kênh Suez bị gián đoạn do căng thẳng địa chính trị.

Theo VIR