Ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, cho biết tại hội nghị ở thành phố Cần Thơ, ĐBSCL ngày 26/4, với những kết quả tích cực được ghi nhận cho đến nay, Việt Nam có thể vượt mục tiêu 7,6 triệu tấn gạo xuất khẩu vào năm 2024. Ông cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD) dự kiến khối lượng xuất khẩu gạo của cả nước sẽ đạt hơn 4,3 triệu tấn trong nửa đầu năm 2024. Tuy nhiên, chỉ riêng trong tháng 4, con số này có thể lên tới 3 triệu tấn trong cả nước. Ông cho rằng 4 tháng đầu năm nay, kết quả 6 tháng đầu năm nay có thể vượt dự báo của Bộ NN & PTNT.

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT cho biết, do hiện tượng El Nino và tác động của biến đổi khí hậu, sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023-2024 dự báo giảm xuống gần 518 triệu tấn, trong khi nhu cầu tiêu thụ là 525 triệu tấn, nghĩa là thế giới sẽ thiếu khoảng 7 triệu tấn ngũ cốc trong năm nay. Ông cho biết đây là cơ hội tốt cho các nhà xuất khẩu gạo, trong đó có Việt Nam, đồng thời cho biết thêm Việt Nam có thể cung cấp 8,13 triệu tấn cho thế giới trong năm nay đồng thời đảm bảo an ninh lương thực trong nước. Tổng khối lượng gạo xuất khẩu ở Đồng bằng sông Cửu Long, trung tâm sản xuất ngũ cốc lớn nhất cả nước, vào năm 2024 ước tính đạt khoảng 7,6 triệu tấn. Tuy nhiên, ông Hòa cho rằng Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong xuất khẩu gạo năm nay, bao gồm sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống và thiếu nỗ lực thích đáng trong phát triển thị trường.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Hằng đề nghị các cơ quan, địa phương liên quan cũng như Hiệp hội Lương thực Việt Nam chung tay với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống, đồng thời ổn định thị trường trong nước và thúc đẩy xuất khẩu. Bà nhấn mạnh cần tăng cường phối hợp giữa doanh nghiệp và nông dân trồng lúa để đảm bảo nguồn cung gạo ổn định và chất lượng, khẳng định thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới. Vị quan chức này cũng nhấn mạnh cần tích cực đàm phán, ký kết các thỏa thuận về kiểm dịch thực vật và quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng thóc, gạo để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam.

Xuất khẩu gạo Việt Nam tăng mạnh trong quý 1 năm 2024

Xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng trưởng vượt bậc cả về lượng và kim ngạch trong quý 1 năm nay, Bộ Công Thương sẽ tháo gỡ khó khăn thương mại để tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu gạo trong thời gian còn lại của năm 2024. Bộ Công Thương tổ chức hội nghị tại Cần Thơ TP.HCM sẽ đánh giá xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2023 và quý 1/2024, đồng thời định hướng xuất khẩu gạo của cả nước trong năm.

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong quý 1 năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 2,18 triệu tấn gạo với trị giá 1,43 tỷ USD, tăng 17,6% và 45,5% so với cùng kỳ năm ngoái về lượng và kim ngạch xuất khẩu tương ứng. Xuất khẩu gạo của Việt Nam tiếp tục tăng trưởng tốt tại các thị trường trọng điểm như Philippines, Indonesia và Malaysia, với xuất khẩu sang các thị trường này ghi nhận mức tăng trưởng cao hai con số. Philippines vẫn là khách hàng mua gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 45,5% kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công thương, cho biết, trong khi thị trường gạo toàn cầu năm 2023 gặp nhiều phức tạp, Chính phủ, Bộ và các cơ quan khác đã nhanh chóng triển khai các giải pháp tạo thuận lợi cho xuất khẩu như cung cấp thông tin thị trường, tăng cường hợp tác thương mại với các nước nhập khẩu gạo Ông cho biết, những nỗ lực của chính quyền trong việc quản lý xuất khẩu gạo đã giúp đảm bảo doanh số bán gạo thương mại và sinh kế của nông dân trồng lúa, giữ giá gạo ổn định và thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam. Theo quan chức này, xuất khẩu các loại gạo có giá trị cao là thế mạnh của Việt Nam liên tục tăng, bao gồm gạo Jasmine, gạo ST, gạo trắng cao cấp và gạo japonica.

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đang tận dụng các FTA thế hệ mới để mở rộng thị trường, như sang EU, dù lượng xuất khẩu còn hạn chế. Điều này chứng tỏ chất lượng gạo Việt Nam đang ngày càng nâng cao và có khả năng đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường khó tính. Các nhà xuất khẩu cũng tận dụng những thách thức về nguồn cung thực phẩm toàn cầu để trở thành nhà cung cấp thay thế cho các thị trường như Mỹ, Canada và Chile. Tuy nhiên các doanh nghiệp cũng chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng, kết nối vùng nguyên liệu, truy xuất nguồn gốc và xây dựng cơ sở dữ liệu đáp ứng yêu cầu xuất khẩu của thị trường nước ngoài. Gạo Việt Nam cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà cung cấp khác như Thái Lan, Myanmar và Pakistan, trong khi những phức tạp về địa chính trị trên thế giới đang làm tăng chi phí vận chuyển và chi phí sản xuất quốc tế, đồng thời cản trở thương mại. Xâm nhập mặn ở ĐBSCL trong mùa khô 2023 – 2024 nghiêm trọng hơn bình thường, ảnh hưởng đến trồng lúa.

Ông Sơn cho rằng, đến năm 2024, việc theo dõi, đánh giá nhu cầu nhập khẩu gạo của các thị trường lớn như Mỹ, EU là rất quan trọng, bên cạnh việc tận dụng cơ hội xuất khẩu sang các nước châu Á, châu Phi khác. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục giải quyết thách thức, tận dụng các FTA thế hệ mới để thúc đẩy xuất khẩu gạo. Nó sẽ tổ chức các hoạt động tạo thuận lợi thương mại trực tuyến và ngoại tuyến để tăng cường giao dịch gạo với các thị trường truyền thống của Việt Nam và khai thác các phân khúc thị trường thích hợp của đất nước là gạo Jasmine và gạo cao cấp ở EU, Hàn Quốc và Mỹ. Bộ cũng sẽ theo dõi và cung cấp thông tin thị trường từ các văn phòng thương mại ở nước ngoài tới các doanh nghiệp nhằm ứng phó với những thay đổi bất ngờ của thị trường và tăng cường kinh doanh gạo. Các hiệp hội, doanh nghiệp được chỉ đạo tuân thủ chặt chẽ các quy định về kinh doanh, xuất khẩu gạo, đặc biệt là về nguồn gốc, truy xuất nguồn gốc, chú ý đến an toàn thực phẩm (thị trường nước ngoài ngày càng thắt chặt).

Năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 8,1 triệu tấn gạo, thu về 4,67 tỷ USD, tăng 14,4% về lượng và tăng 35,3% về giá trị so với năm 2022. Quý I/2024 cũng đánh dấu lần đầu Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới xuất khẩu sang Singapore, chiếm 32% thị phần với giá trị 36 triệu SGD (26,5 triệu USD).

Theo Saigon Times, VNS