Dự trữ dầu ăn thấp và các lô hàng từ biển Đen bị tắc nghẽn được cho là các nguyên nhân giữ giá dầu thực vật ở mức cao kỷ lục trong những tháng tới, nhưng cú shock nhu cầu dự báo sẽ làm giảm tiêu dùng dầu thực vật toàn cầu trong nửa cuối năm 2022, theo các nhà phân tích ngành.

Giá dầu cọ Malaysia tương lai tăng vọt lên mức cao kỷ lục 7.268 ringgit/tấn (1.736,26 USD/tấn) vào giữa tuần, trong khi giá dầu đậu tương tăng lên mức cao nhất trong 14 năm. Giá dầu cọ đã tăng hơn 50% trong năm nay và giá dầu đậu tương tăng hơn 40%. Một tổ hợp các yếu tố bao gồm thời tiết khô tại khu vực Nam Mỹ - khu vực sản xuất đậu tương chính, thiếu lao động tại Malaysia – nước sản xuất dầu cọ lớn thứ 2 thế igới, và cuộc tấn công của Nga vào nước xuất khẩu dầu hạt hướng dương lớn nhất thế giới là Ukraine làm giảm nguồn cung dầu ăn toàn cầu. Tăng giá cũng làm giảm nhu cầu tại một số thị trường chính.

Giá tất cả các loại dầu ăn và dầu mỏ tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều năm hoặc mức cao kỷ lục trong năm 2022 do lo ngại về nguồn cung, nhu cầu thế giới ổn định. “Nhu cầu sẽ chậm lại do người mua chỉ có thể mua nhỏ giọt khi giá đang ở mức cao kỷ lục và sức mua yếu đi tại các thị trường đích”, theo ông  Rasheed JanMohammed, giám đốc điều hành at Westbury Group, khi nhận định về nhu cầu tại Pakistan.

Nhập khẩu dầu ăn tại Ấn Độ - nước nhập khẩu dầu ăn lớn nhất thế giới – có thể giảm xuống mức khoảng 13 triệu tấn trong năm 2021/22 từ mức 13,49 triệu tấn trong năm liền trước, theo giám đốc công ty hàng hóa tiêu dùng Ấn Độ Godrej International, phát biẻu tại một hội nghị ngành tại Kuala Kumpur. “Rất rõ ràng, nhu cầu đang phản ứng lại gia tăng và tiêu dùng đang giảm”, theo Thomas Mielke, trưởng hãng phân tích có trụ sở tại Humburg là Oil World. “Tại nhiều nước như châu Phi, Ấn Độ và Pakistan, người tiêu dùng không thể chi trả cho mức giá cao như hiện nay”.

Trung Quốc đã hạ dự báo nhập khẩu dầu ăn trong tháng này cho cả niên vụ 2021/22 giữa bối cảnh giá tăng vọt. Nhập khẩu dự báo ở mức 8,53 triệu tấn, giảm từ mức dự báo hồi tháng 2 là 9,3 triệu tấn, theo Bộ Nông nghiệp và các vấn đề nông thôn cho hay.

Nhiều thách thức phía trước

Nhưng trước khi xảy ra một đợt giảm sâu rộng về nhu cầu, giá dầu ăn dự báo tiếp tục tăng thêm. Giá dầu cọ có thể chạm mức cao kỷ lục 8.100 ringgit/tấn (1.935,2 USD/tấn) trong những tháng tới sau khi tồn kho dầu ăn toàn cầu lẫn thặng dư xuất khẩu giảm mạnh, bao gồm tác động từ cuộc chiến tại Ukraine, theo nhận định của ông James Fry. Ông cho rằng giá dầu cọ thô giao hàng nội địa tại Malaysia sẽ dao động từ 6.600 – 8.100 ringgit/tấn cho tới tháng 7, sau đó giảm xuống còn 6.200 – 7.000 ringgit trong quý 3 và quý 4, khi nguồn cung bắt đầu tăng và nhu cầu giảm.

Tại Indonesia và Malaysia, tổng sản lượng dầu cọ năm 2022 có thể tăng chỉ khoảng 3 triệu tấn so với năm 2021, các nhà phân tích dự báo – thấp hơn nhiều so với mức sản lượng cần để bù đắp gián đoạn nguồn cung từ Nam Mỹ và biển Đen. Đối với đậu tương, sản lượng tại Nam Mỹ có thể giảm 21 triệu tấn trong năm 2022 so với năm 2021, ông Mielke nhận định. Không chỉ nước nhập khẩu đang hoảng hốt mà ngay cả các nước xuất khẩu chính cũng đang trong trạng thái bất ổn khi giá nội địa có khả năng tăng lên mức cao kỷ lục.

Indonesia sẽ tăng tỷ trọng doanh số dầu cọ nội địa lên 30% lượng xuất khẩu theo kế hoạch bởi các công ty, từ mức 20% hiện nay, một nỗ lực nhằm kiểm soát giá dầu ăn nội địa, theo Bộ trưởng Thương mại Indonesia Muhammad Lutfi. Những thay đổi chính sách mơi snhất có thể khiến khoảng 100.00 tấn dầu cọ bị rút khỏi thị trường thế giới hàng tháng, theo nghiên cứu trưởng Anilkumar Bagani tại nhà mội giới dầu thực vật có trụ sở tại Mumbai là Sunvin Group. Trong khi đó, Malaysia kỳ vọng sẽ có đợt lao động nhập cư đầu tiên quay trở lại vào tháng 5 và 6 tại các vườn cọ - theo Bộ trưởng Trồng trọt Malaysia cho hay – muộn hơn nhiều tháng so với kế hoạch ban đầu về bổ sung lực lựng lao động từ đầu năm 2022.

Theo Reuters