Nông dân trồng cà phê Nam Mỹ có thể phải hoãn thu hoạch trong năm 2020 và hạn chế số lượng công nhân tuyển dụng thu hoạch do đại dịch virus corona tiếp tục lây lan, đe dọa giảm sản lượng loại cà phê chất lượng cao này trong năm 2020. Đại dịch virus corona đã làm hơn 250.000 người chết trên toàn cầu và khiến sản xuất thực phẩm đình đốn khắp nơi. Các nhà máy chế biến thịt nơi dịch bệnh bùng phát phải đóng cửa; các lái xe tải phải tiết giảm các hoạt động giao hàng do lo ngại bị nhiễm bệnh, và nông dân thì phá hủy mùa màng bởi không thể vận chuyển tới tay người tiêu dùng.

Thu hoạch là công đoạn tốn nhân công nhất trong sản xuất cà phê. Colombia và Brazil – chiếm 65% tổng sản lượng cà phê Arabica thế giới – sẽ càn khoảng 1,25 triệu người tham gia thu hoạch cà phê, theo các hiệp hội nông dân trồng cà phê cho hay. Lực lượng lao động này chủ yếu đến từ Peru và Ecuador là lao động thời vụ. Nông dân, các nhà giao dịch cà phê và các nhà nhập khẩu tại các nước tiêu thụ cà phê hàng đầu thế giới lo ngại rằng virus corona vẫn chưa lây lan ở mức cao nhất tại Brazil hay Colombia, và việc đưa công nhân tới thu hoạch sẽ làm tăng rủi ro bùng phát dịch bệnh.

Tổng thống cánh hữu của Brazil là Jair Bolsonaro coi nhẹ sự nghiêm trọng của virus này, chỉ trích các hạn chế di chuyển trong khu vực và gây áp lực cho các doanh nghiệp phải mở cửa hoạt động, ngay cả khi nước ngày ghi nhận hơn 135.000 ca nhiễm bệnh và gần 10.000 người chết, nhiều nhất trong số các nước thị trường mới nổi.

Nhà giao dịch cà phê đặc sản Caravela Coffee đã tiến hành một cuộc khảo sát qua điện thoại với hàng trăm nông dân thuộc các hiệp hội sản xuất tại Peru, Ecuador, và Colombia hồi cuối tháng 4. Phần lớn trong số họ đều dự báo tình hình thuê nhân công sẽ khó khăn, cho biết thêm rằng họ có thể thiệt hại tói 10% sản lượng cà phê Arabica chất lượng xuất khẩu. Nespresso thuộc Nestlé và Illycaffe của Ý đều ưa chuộng hạt cà phê Arabica chế biến ướt, trong khi cà phê Robusta, chủ yếu sản xuất tại Việt Nam, được sử dụng rộng rãi trong sản xuất cà phê hòa tan. Mùa thu hoạch cà phê Robusta đã qua nhưng mùa thu hoạch cà phê Arabica mới chỉ bắt đầu tại Nam Mỹ.

Tại Brazil và Colombia, các chính quyền địa phương đã miễn trừ công nhân ra khỏi lệnh cấm di chuyển để tránh gây thiệt hại cho sản xuất thực phẩm, bao gồm cà phê hoặc vận hành tại cảng. Hoạt động giao cà phê tại Brazil đã tăng 2,4% trong tháng 3 – tháng công bố dữ liệu mới nhất – mặc dù số liệu xuất khẩu vẫn ước tính giảm. Giá cà phê tăng mạnh trong tháng 3 trước khi giảm gần 10% trong tháng 4. Nông dân tại Brazil cho hay hj đang tìm cách thuê ít nhân công hơn và thu hoạch dần. Một số trả lời phỏng vấn Reuters cho hay họ đang cân nhắc đẩy lùi thời gian thu hoạch so với thường lẹ do lo ngại nhiễm bệnh. “Tôi sẽ bắt đầu thu hoạch với ít nhân công hơn bình thường nên sẽ đạt sản lượng thu hoạch thấp vào đầu mùa”, theo nhà sản xuất cà phê Paulo Armelin tại Minas Gerais, chuyên cung cấp cà phê Arabica cho Illy.

Một số nhà chức trách yêu cầu các nhà sản xuất hoãn thu hoạch tới ít nhất 1 tháng – không phải là một đề xuất được ủng hộ nếu họ muốn thu hoạch trái cà phê vào thời điểm chín cây – một đặc điểm chất lượng được đánh giá cao của cà phê Arabica. Thu hoạch quả muộn hơn sẽ khiến quả khô hơn, vẫn có thể có chất lượng cà phê tốt nhưng không phải là hạng cà phê chất lượng cao nhất mà các nhà rang xay hàng đầu tìm kiếm. “Khó tìm được trang thiết bị bảo quản nên chúng tôi sẽ bắt đầu thu hoạch nhưng nếu có người ngã bệnh thì tôi sẽ dừng lại và làm tiếp sau”, theo nhà sản xuất Thiago Motta, chủ vườn cà phê Jatoba tại vùng Cerrado của bang Minas Gerais.

Các vườn cà phê quy mô nhỏ tại Colombia

Tại Colombia, nơi các vườn cà phê có quy mô nhỏ hơn và trên các khu vực đồi dốc, hoạt động thu hoạch chủ yếu bằng tay và đòi hỏi nhiều nhân lực làm việc tại các vườn cà phê. Phần lớn sản xuất do các hộ gia đình đảm nhận, những người có thể nhờ hàng xóm giúp đỡ, giảm lượng sử dụng lao động nhập cư. Colombia báo cáo dưới 10.000 ca nhiễm virus corona, nhưng hoạt động xét nghiệm không rộng khắp.

Liên đoàn cà phê Colombia cho biết lao động thời vụ vẫn cần thiết cho phần lớn các hoạt động thu hoạch. Di chuyển và đón khoảng 150.000 lao động trong các điều kiện đảm bảo vệ sinh sẽ khó khăn cho các nhà sản xuất cà phê, nhưng sẽ giúp họ đảm bảo hạt cà phê được chế biến và giao hàng đúng hẹn. Trong tháng 4, xuất khẩu cà phê tại Colombia giảm 32% so với cùng kỳ năm 2019 do các lệnh hạn chế di chuyển.

Jhon Espitia, đến từ một gia đình trồng cà phê tại Tolima, thuộc miền trung Colombia, cho biết các hướng dẫn của chính phu về cách tiến hành thu hoạch dưới các điều kiện hiện nay vẫn chưa rõ ràng. “Đây là tình hình rất đáng lo do một số khu vực thu hoạch đã bắt đầu hoạt động và trong 15, 20, 30 ngày sẽ đạt mức thu hoạch đỉnh điểm”.

Vận tải có thể cũng là một vấn đề. Các xe tải được sử dụng để đưa cà phê từ vườn đến kho ở các thành phố lần cận – nơi hoạt động phân loại diễn ra, đang  bị phân tách, trước khi được vận chuyển tới các cảng. Giảm nguồn cung xe tải sẵn có do một số lái xe tải muốn ở nhà để tránh nhiễm bệnh. Việc di chuyển xe tải giữa các các thành phố cũng làm tăng rủi ro. Dean Cycon, CEO nhà rang say cà phê quy mô trung bình của Mỹ là Dean’s Beans, cho biết các cuộc thảo luận với các nahf cung cấp trên toàn Mỹ Latin, vận chuyển là vấn đề gây quan ngại nhất. “Chúng tôi có thể nhận thấy vận hành cảng đang chậm lại, hoặc các vấn đề với xe tải để đến các vườn lấy cà phê”, ông cho biết.

Theo Reuters