Các báo cáo chính thức cho thấy xuất khẩu nông sản Việt Nam tăng mạnh kể từ đầu năm nhưng giá trị xuất khẩu thấp. Báo cáo mới nhất của Bộ NNPTNT cho thấy xuất khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam trong tháng 7/2019 đạt 3,55 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu nông sản chủ lực mang về 1,64 tỷ USD, lâm sản 893 triệu USD, thủy sản 785 triệu USD và chăn nuôi 63 triệu USD.

Trong 7 tháng đầu năm 2019, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam đạt 23,3 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2018. Báo cáo cho thấy giá trị xuất khẩu các nông sản chính tăng mạnh nhất, đặt 6,01 tỷ USD, tăng 17,3% trong cùng kỳ so sánh. Chri riêng xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ đã chiếm 5,6 tỷ USD, tăng 16,1%.

Trong khi đó, thủy sản, nhóm hàng xuất khẩu quan trọng thứ hai của Việt Nam, lại suy giảm. Giá trị xuất khẩu thủy sản 7 tháng đầu năm 2019 đạt 4,68 tỷ USD, giảm 1% so với cùng kỳ năm 2018. Xuất khẩu cá tra đạt 1,16 tỷ USD, giảm 3,2%, và xuất khẩu tôm đạt 1,73 tỷ USD, giảm 10,4%.

Đối với các mặt hàng nông sản chủ lực, giá trị xuất khẩu ước đạt 10,84 tỷ USD với 5 nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, bao gồm cà phê (1,8 tỷ USD), cao su (1,1 tỷ USD), gạo (1,73 tỷ USD), hạt điều (1,8 tỷ USD) và rau quả (2,3 tỷ USD). Đặc điểm nổi bật nhất trong diễn biến xuất khẩu là lượng xuất khẩu tăng mạnh nhưng giá trị xuất khẩu giảm sâu. Ví dụ, lượng xuất khẩu cao su tăng 10,7%, gạo 2,1%, hạt điều 13,3% và hạt tiêu 32,5%. Tuy nhiên, do giá xuất khẩu giảm (-20,6% giá hạt điều và -16% giá gạo), giá trị xuất khẩu nông sản chính vẫn giảm tới 8,2%.

Các chuyên gia cho rằng nông dân đang bán ra quá mạnh nhưng lại không sinh lời nhiều. Ông Hoàng Trọng Thủy, một chuyên gia nông nghiệp, cho hay các kết quả này có thể dự báo được. Việt Nam đang mở rộng mạnh diện tích trồng các nông sản chính, nhưng chất lượng lại không cải thiện. Trong khi đó, Việt Nam lại yếu trong các công nghệ sau thu hoạch, giải thích vì sao Việt Nam không có nhiều sản phẩm chế biến, phần lớn xuất khẩu nguyên liệu thô hoặc sơ chế. Điều này rõ ràng nhất ở cà phê và hạt tiêu. Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê và hạt tiêu lớn nhất xét về lượng xuất khẩu nhưng lại không có thương hiệu mạnh trên thị trường thế giới.

Theo Hiệp hội Cà phê và Cacao Việt Nam (Vicofa), Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn nhất sang thị trường Hàn Quốc (11.000 tấn trong nửa đầu năm 2019) nhưng giá xuất khẩu chỉ ở mức 1,8 USD/kg, bằng một nửa giá so với giá nhập khẩu cà phê trung bình của nước này.