Với một những đĩa cơm trắng có vài lát táo tươi bên cạnh, một nhóm các nhà khoa học thực phẩm tại Cairo đang làm việc trong phòng thí nghiệm để quyết định loại gạo nào sẽ phù hợp với khẩu vị của người Ai Cập. Các nhà khoa học đã nấu và thử các mẫu gạo được chào án tại các buổi đấu thầu trước khi các loại gạo này được chấp nhận. Quy trình này bắt đầu từ cuối năm 2018, cho tới nay đã loại các chào bán từ Ấn Độ và chấp nhận các chào hàng từ Trung Quốc, Việt Nam. Ai Cập đã chi tới 46,8 triệu USD để mua gạo Trung Quốc trong 2 đợt đấu thầu tổ chức từ tháng 11/2018 đến nay và đợt đấu thầu quốc tế lần thứ 3 đang diễn ra.

Ai Cập là nước tiêu thụ gạo lớn trên thế giới và luôn tự hào về chất lượng gạo sản xuất nội địa. Nhưng sau khi giảm sản xuất lúa gạo nội địa trong năm 2018 để bảo tồn nguồn nước, Ai Cập phải gia nhập thị trường quốc tế từ tháng 11/2018 để nhập khẩu gạo và đảm bảo nguồn cung nội địa, nhưng yêu cầu các nước chào bán phải cung cấp mẫu gạo để nấu thử. Gạo là thực phẩm thiết yếu được trợ cấp rất mạnh tại Ai Cập, theo đó chính phủ mua thực phẩm để cung cấp cho những người có tem phiếu trợ cấp, với khoảng 60 triệu người hiện nay.

Vai trò của các nhà khoa học là nhằm đảm bảo rằng gạo do nhà nước nhập khẩu phù hợp với các phương pháp nấu nướng và khẩu vị của người dân. Các mẫu gạo thử tại phòng thí nghiệm không ghi thông tin cụ thể, theo Nasra Ahmed, một người tham gia kiểm định cho biết. “Chúng tôi nhận được một mẫu thử mà hầu như không có thông tin nào đi kèm”, cô cho biết. “Tất cả mọi thứ được ghi vào một mã sản phẩm”. Các nhà nghiên cứu tập trung phân tích mức độ hâp thụ nước, màu và mùi. Sau khi nấu, cơm sẽ được mang tới cho những người ăn thử. “Chúng tôi đánh giá sản phẩm dựa trên màu sắc, vị ngon, mùi thơm, mùi hương, cũng như các phản ứng chung”. Các nhà nghiên cứu không được xức nước hoa hoặc hút thuốc. Các miếng táo cắt lát và nước dùng để làm sạch vị trước khi thử cơm mới.

Đẩy chi phí tăng

Trong khi đó, các thương nhân cho rằng việc thử gạo này chỉ khiến chi phí gia tăng, khiến họ buộc phải giữ các chào mua ở trạng thái mở không thời hạn khi quá trình thử chất lượng gạo này diễn ra. Họ cho rằng việc này chỉ xảy ra độc nhất vô nhị tại Ai CẬp. “Việc này chẳng xảy ra ở đâu trên thế giới”, theo ông Mostafa al-Naggari, một nhà xuất nhập khẩu gạo lớn tại Ai Cập nhận định. “Tại các nước khác, các hướng dẫn chế biến chỉ đơn giản được ghi trên bao bì”.

Trên thị trường tư nhân, các nhà nhập khẩu đã ký hợp đồng để nhập khẩu 150.000 tấn gạo Ấn Độ từ tháng 10/2018 đến cuối tháng 4/2019, mà người tiêu dùng Ai Cập không có phản hồi tiêu cực nào. Naggari, một thương nhân đã nhập khẩu gạo Ấn Độ để cung ứng cho thị trường tự do của Ai Cập, ông không rõ tại sao gạo Ấn Độ lại không vượt qua kỳ kiểm tra. “Có những quy định về độ mềm cơm và chúng tôi tuân thủ các quy định ngày nhưng tôi thấy tốt hơn là bán gạo trên thị trường tự do”.

Tuy nhiên, nhà tư vấn tại Bộ Cung ứng Nomani Nomani lại cho rằng thử gạo là cần thiết để tránh gạo chồng chất trong các kho trợ cấp như đã từng xảy ra trong 3 năm trước đây, khi người Ai Cập từ chối mua nguồn gạo này. “Tất nhiên, nếu mẫu gạo Ấn Độ phù hợp với khẩu vị người Ai Cập thì chúng tôi sẽ chấp nhận, nhưng thử gạo là cần thiết để đảm bảo chúng tôi đang nhập khẩu loại gạo phù hợp với ngườ itiêu dùng”.