Xuất khẩu thủy sản năm 2023 ước đạt xấp xỉ 9,2 tỷ USD, đạt 92% kế hoạch 10 tỷ USD cho năm nay và con số này sẽ tăng lên 9,5 tỷ USD vào năm 2024, theo Tổng cục Thủy sản, Bộ Thủy sản. Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD). Các mặt hàng xuất khẩu chính chủ yếu bao gồm tôm với giá trị khoảng 3,45 tỷ USD, cá tra khoảng 1,9 tỷ USD, thủy sản thân mềm khoảng 0,8 tỷ USD và cá ngừ khoảng 0,9 tỷ USD.

Nguyên nhân của sự sụt giảm xuất khẩu thủy sản là do ảnh hưởng của xung đột Nga - Ukraine kéo dài, giao tranh giữa Israel và Hamas, tình hình bất ổn ở Trung Đông khiến kinh tế thế giới phục hồi chậm. Thực tế, giá một số mặt hàng, nguyên liệu đầu vào phục vụ phát triển nuôi trồng thủy sản còn cao; chi phí logistics cao gây áp lực lên hoạt động sản xuất, đặc biệt khi nhu cầu tiêu dùng chậm lại và quy mô sản xuất bị thu hẹp.

Hơn nữa, Ủy ban châu Âu tiếp tục duy trì cảnh báo “thẻ vàng” đối với thủy sản khai thác của Việt Nam khiến xuất khẩu thủy sản không đạt kế hoạch đề ra. Về quản lý khai thác thủy sản, ông Nguyễn Văn Trung, Cục trưởng Cục Quản lý tàu cá và Dịch vụ hậu cần nghề cá, cho rằng cần hoàn thiện phần mềm Nhật ký điện tử để phục vụ truy xuất nguồn gốc hải sản, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. về việc thực hiện các quy định về quản lý khai thác tại địa phương. Ông cũng nhấn mạnh số hóa dữ liệu là cơ sở quan trọng cho việc quản lý, điều hành và minh bạch nghề cá. Sản lượng, khai thác tài nguyên, số lượng tàu, số thuyền viên qua cảng phải ứng dụng công nghệ số và phần mềm quản lý để vừa hiệu quả vừa tiết kiệm tài nguyên.

Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, chỉ ra những khó khăn ngành thủy sản sẽ tiếp tục phải đối mặt trong năm tới trong bối cảnh nguồn lợi thủy sản suy giảm trong khi EC vẫn duy trì cảnh báo “thẻ vàng”. Ngoài ra, nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Vì vậy, năm 2024 ngành thủy sản đặt mục tiêu tổng sản lượng thủy sản khoảng 9,22 triệu tấn, tương đương ước năm 2023. Trong đó, sản lượng khai thác khoảng 3,54 triệu tấn, giảm 8,3% so với năm 2023; sản lượng nuôi trồng thủy sản đạt 5,68 triệu tấn, tăng 5% so với dự toán năm 2023; kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 9,5 tỷ USD Để khắc phục khó khăn xảy ra tại thị trường xuất khẩu, ông Luân nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục áp dụng sản xuất theo chuỗi. Trong lĩnh vực khai thác, sản phẩm phải truy xuất nguồn gốc, chống khai thác trái phép, đồng thời khai thác phải phù hợp với trữ lượng tài nguyên và bảo đảm an toàn thực phẩm trên tàu cá, cảng cá.

Ngoài yêu cầu giảm khí thải và tăng cường sản xuất xanh, phúc lợi động vật cũng là một vấn đề đối với ngành nuôi trồng thủy sản trong thời gian tới, ông Luân cho biết và cho biết thêm đây không chỉ là nhu cầu của thị trường trong nước mà còn là xu hướng của người tiêu dùng thế giới. thị trường trong thời gian tới.

Sản lượng tôm cá tăng nhưng giá trị xuất khẩu giảm

Việt Nam thu được khoảng 10 tỷ USD doanh thu từ xuất khẩu thủy sản mỗi năm. Mặc dù sản lượng xuất khẩu tôm, cá khá lạc quan nhưng giá trị xuất khẩu vẫn không thay đổi. Phát biểu tại Hội nghị tổng kết ngành thủy sản năm 2023 do Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì ngày 21/12, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Việt Nam Dương Long Trí cho biết, sản lượng tôm nuôi mỗi năm đạt 1 triệu tấn nhưng giá trị kim ngạch xuất khẩu chỉ dao động từ 3,5 tỷ USD đến 4 tỷ USD. Trong khi đó, sản lượng trước đó chỉ đạt 700.000 tấn mang lại giá trị tương đương thời điểm hiện tại. Vì vậy, cần rà soát lại các giải pháp chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm cốt lõi, từ đó nâng kim ngạch xuất khẩu”, ông Trí nói thêm.

Theo Tổng cục Thủy sản, năm 2023 là năm thứ 3 ngành thủy sản thực hiện Quyết định số 339 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái, khó khăn về đơn hàng xuất khẩu, biến đổi khí hậu bất thường, cảnh báo thẻ vàng đối với các hành vi bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) do Ủy ban châu Âu (EC) áp đặt, ngành thủy sản đã đạt tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng là 9,2 triệu tấn, tăng 2% so với năm 2022. Mặc dù sản lượng tăng nhưng kim ngạch xuất khẩu thủy sản dự kiến đạt trên 9,2 tỷ USD so với mục tiêu 10 tỷ USD đề ra.

Năm 2024, ngành thủy sản đặt mục tiêu mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản 1,3 triệu ha với tổng sản lượng thủy sản 9,22 triệu tấn và kim ngạch xuất khẩu khoảng 9,5 tỷ USD. Trình bày một số khó khăn, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân cho biết, nguồn thu từ thủy sản đã giảm và EC tiếp tục cảnh báo thẻ vàng duy trì việc khai thác thủy sản và nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường chưa phục hồi. Về nhiệm vụ năm 2024, ông Luân cho rằng, cần tổ chức tốt sản xuất gắn kết theo chuỗi dọc và ngang.

Theo đó, đối với việc khai thác hải sản, sản phẩm phải truy xuất nguồn gốc và ngăn chặn việc khai thác trái phép; khai thác phải phù hợp với trữ lượng tài nguyên và bảo đảm an toàn thực phẩm từ tàu cá, cảng cá đến nhà máy. Về quản lý khai thác hải sản, Cục trưởng Cục Quản lý tàu cá và Dịch vụ hậu cần thủy sản, Tổng cục Thủy sản Nguyễn Văn Trung cho rằng cần hoàn thiện phần mềm nhật ký điện tử phục vụ truy xuất nguồn gốc hải sản và tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý khai thác ở địa phương. Số hóa dữ liệu là cơ sở quan trọng cho việc quản lý, điều hành và minh bạch nghề cá. Ông Trung nói thêm, điều quan trọng là phải xác định được sản lượng, tài nguyên khai thác, số lượng tàu và công nhân ra vào cảng để áp dụng công nghệ số và phần mềm quản lý vừa hiệu quả vừa tiết kiệm.

Theo VNS