Các khách hàng nhập khẩu phân bón tại châu Á đang tìm kiếm giải pháp thay thế nguồn cung phân bón từ Trung Quốc do lo ngại nước xuất khẩu hàng đầu thế giới này ngày càng trở thành nhà cung cấp không đáng tin cậy sau khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu để bảo vệ thị trường nội địa. Trung Quốc là nước xuất khẩu phốt phát lớn nhất thế giới và là nhà cung cấp urê chính, nhưng kể từ năm 2021, nước này đã áp dụng các biện pháp bao gồm hạn ngạch xuất khẩu và yêu cầu kiểm tra kéo dài đối với thành phần phân bón để hạ giá trong nước.

Xuất khẩu urea giảm 24% xuống 2,8 triệu tấn vào năm 2022 so với năm 2021 và mặc dù tăng trong năm 2023 nhưng vẫn thấp hơn mức trung bình của những năm trước. Xuất khẩu phốt phát tăng mạnh vào đầu năm nhưng cũng đã bị hạn chế trong những tháng gần đây, dẫn đến nguồn cung toàn cầu bị hạn chế và đẩy giá lên cao.

Josh Linville, giám đốc phân bón tại công ty môi giới StoneX Group Inc, cho biết, sự can thiệp ngày càng tăng của chính phủ Trung Quốc vào hoạt động xuất khẩu có nghĩa là nước này sẽ trở thành nhà cung cấp thậm chí còn kém tin cậy hơn vào năm 2024. “Thông thường, các yếu tố thị trường sẽ quyết định điều gì sẽ xảy ra. để cố gắng tìm hiểu xem chính phủ trung ương đang nghĩ gì và phản ứng của họ có thể dao động mạnh từ bên này sang bên kia. Người mua sẽ phải đa dạng hóa nguồn cung", ông nói.

Theo dữ liệu của LSEG, giá phân hỗn hợp di-ammonium phosphate (DAP), một chỉ số tham chiếu cho ngành phân bón, đã tăng 26% kể từ giữa tháng 7 lên 617,30 USD/tấn. Một quan chức cấp cao của một công ty phân bón có trụ sở tại New Delhi cho biết: “Những hạn chế do Trung Quốc áp đặt đang đẩy giá urê và DAP tăng cao, nhưng chúng tôi không dự đoán mức tăng đáng kể”.

Ấn Độ là một trong những nước nhập khẩu phân bón hàng đầu thế giới. Theo dữ liệu do Bộ Thương mại Ấn Độ tổng hợp, xuất khẩu urea của Trung Quốc sang Ấn Độ trong nửa đầu năm 2023/24 bắt đầu từ tháng 4 đã giảm 58% so với một năm trước xuống còn 335.963 tấn. Tuy nhiên, sản phẩm sẵn có từ các nhà cung cấp thay thế bao gồm Nga, Oman và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đang bù đắp cho lượng xuất khẩu thấp hơn từ Trung Quốc, quan chức này cho biết thêm.

Thị trường khó lường

Teo Tee Seng, giám đốc điều hành nhà cung cấp phân bón và hóa chất nông nghiệp Behn Meyer Agricare ở Kuala Lumpur cho biết, các nhà nhập khẩu Malaysia cũng đang chuyển từ nguồn cung Trung Quốc sang mua phốt phát từ Việt Nam và Ai Cập. Ông nói: “Thị trường toàn cầu đang trong tình trạng lấp lửng do các hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc”.

Các thương nhân và nhà phân tích cho biết doanh số bán DAP và mono-ammonium phosphate (MAP) của Trung Quốc đã chậm lại trong những tháng gần đây trong bối cảnh sản xuất trong nước giảm. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy trong tháng 10, xuất khẩu DAP giảm 12,5% so với một năm trước đó trong khi xuất khẩu MAP giảm 10%. Nhà nhập khẩu Malaysia Ng Wei Houng cho biết: “Nhà cung cấp thông thường của chúng tôi hiện đã giảm kích thước đóng gói xuống còn 8 kg, trước đây là 25 kg”.

Hàn Quốc, nước đã lên tiếng than phiền về tình trạng Trung Quốc chậm trễ trong xuất khẩu urê, cũng đang tìm kiếm giải pháp thay thế. Nước này sử dụng urê vừa làm phân bón vừa làm phụ gia nhiên liệu diesel. Một nhà quản lý tại một nhà phân phối urê lớn của Hàn Quốc cho biết: “Chúng tôi đang đa dạng nguồn cung nhập khẩu từ các nước như Việt Nam, Indonesia và Ả Rập Saudi và sẽ tiếp tục xu hướng này trong tương lai”. Chính phủ cho biết trong tháng này rằng Hàn Quốc đã mở rộng dự trữ urê để chống lại sự biến động gia tăng, đảm bảo nguồn cung bổ sung từ Việt Nam.

Các nhà phân tích cho biết xuất khẩu urê từ Trung Quốc trong năm tới dự kiến sẽ tăng dần từ năm 2023 lên khoảng 4 triệu tấn, nhưng xuất khẩu sẽ vẫn thắt chặt trong nửa đầu năm nay. Gavin Ju, nhà phân tích phân bón chính của CRU Group cho biết, Trung Quốc đã yêu cầu 15 công ty kinh doanh phân bón lớn hạn chế tổng xuất khẩu vào năm 2024 ở mức 944.000 tấn và dự kiến sẽ cấp hạn ngạch cho các nhà sản xuất khác. Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đã không trả lời yêu cầu bình luận về việc phân bổ hạn ngạch.

Theo Reuters