Thiếu thông tin và nhận thức về những thay đổi nhu cầu thị trường và chính sách trong những năm gần đây đã ngăn cản các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam thâm nhập sâu vào thị trường Trung Quốc, mặc dù đã đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe mà thị trường EU đặt ra.

Cục Chế biến Nông sản và Phát triển Thị trường cho biết tổng giá trị thương mại nông sản giữa Việt Nam và Trung Quốc giảm 8,6% trong 9 tháng đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019, xuống còn 9,8 tỷ USD do tác động của đại dịch COVID-19. Mặc dù các trái cây xuất khẩu chính của Việt Nam như bưởi, thanh long, chanh dây, dừa, nhãn và vải, đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu do các nhà nhập khẩu tại cả EU và Mỹ đặt ra nhưng vẫn khó thâm nhập sâu vào thịt rường Trung Quốc. Hiện chỉ 9 loại trái cây Việt Nam được cấp phép xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc thông qua các kênh chính ngạch, bao gồm thanh long, dưa hấu, vải, nhãn, chuối, xoài, mít, chôm chôm và mãng cầu.

Ông Nguyễn Quang Hiếu, phó giám đốc ban hợp tác quốc tế thuộc Cục BVTV, cho biết các quy định thị trường của Trung Quốc đã trải qua những thay đổi gần đây về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm đối với các hàng hóa nhập khẩu. Thực tế này diễn ra khi Tổng cục Hải quan Trung Quốc tiến tới dần dần thắt chặt kiểm tra và đặt ra các quy định nghiêm ngặt hơn liên quan đến truy xuất nguồn gốc, khu vực sản xuất và ghi nhãn bao bì đối với rau quả nhập khẩu theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, hiện vẫn còn những chướng ngại vật liên quan đến đăng ký vùng trồng, quản lý các cơ sở đóng gói và khả năng truy xuất nguồn gốc, tất cả đều tác động tới thương mại rau quả giữa hai nước.

Bà Ngô Tường Vy, phó giám đốc công ty TNHH Xuất nhập khẩu Trái cây Chánh thu, nhấn mạnh rằng nước láng giềng phương Bắc gần đây đã áp những tiêu chuẩn khắt khe hơn đối với các mặt hàng nhập khẩu, tăng cường các biện pháp kiểm dịch tại các cửa khẩu biên giới, làm chậm đáng kể tốc độ thông quan hàng hóa. Trước đây, các doanh nghiệp đều coi Trung Quốc là thị trường dễ tính mặc dù hiện không còn đúng như vậy khi các tiêu chuẩn hữu cơ của Trung Quốc thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Chia sẻ quan điểm này, ông Đặng Phúc Nguyê, tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết xuất khẩu rau quả sang thị trường Trung Quốc đối mặt với hàng loạt thách thức do đại dịch COVID-19, cộng với những chính sách thương mại mới gần đây từ phía họ. Ông Nguyên nhấn mạnh sự cần thiết phải cập nhật các quy định mới cho doanh nghiệp Việt Nam để họ hiểu hơn về thị trường rộng lớn này, qua đó thuận lợi hóa xuất khẩu nông sản. Ông đề xuất Bộ NNPTNT tìm kiếm các đầu ra ổn định tại Trung Quốc cho các trái cây chính tại Việt Nam như sầu riêng, bưởi, chanh dây, bơ và dừa, đặt nền móng cho các nông sản khác thâm nhập vào thị trường này.

Theo VNS