Một luật thuế môi trường mới sẽ có hiệu lực vào ngày 1/1 sắp tới có thể đặt ra thách thức rất lớn cho các doanh nghiệp nuôi trồng và chế biến thủy sản của Trung Quốc, theo đó sẽ phải trả phí cho xả thải và các hệ thống xử lý chất thải, đang lan từ ngành chăn nuôi lợn sang ngành này.

Theo một văn bản chỉ dẫn về luật thuế mới này do Quốc hội Trung Quốc ban hành trong năm 2017, nông dân chăn nuôi và sản xuất thủy sản là các đối tượng của luật thuế. Văn bản cho biết thuế này sẽ được tính dựa trên mức xả thải, nông dân cũng có thể nộp hồ sơ xin miễn thuế nếu họ lắp đặt nhà máy xử lý chất thải trong cơ sở sản xuất.

Chính sách thuế tương tự đã dẫn đến sự đóng cửa hàng loạt các trang trại chăn nuôi trong ngành chăn nuôi lợn, gây ra suy giảm nguồn cung và tăng giá thịt lợn. Ngành thịt lợn là đối tượng đặc biệt được chú ý, xét đến sự mở rộng của các trang trại mới, quy mô lớn nhưng xả ra một lượng chất thải chưa xử lý khổng lồ.

Tuy nhiên, ngành nuôi trồng thủy sản lại có đặc trưng phân tán với hàng ngàn người sản xuất quy mô nhỏ hơn nên khó quy định và thi hành luật hơn. Tuy nhiên, tình thế đang thay đổi do diễn biến hợp nhất trong các trang trại nuôi trồng thủy sản của Trung Quốc – đặc biệt là trong ngành tôm – khiến họ trở thành đối tượng dễ thi hành hơn cho luật.

Tất cả đang diễn ra cùng với sự thành lập Cơ quan Thanh tra Môi trường quốc gia mới, sẽ chịu trách nhiệm thi hành luật và quy định thông qua các đội thanh tra ô nhiễm không khí, nước và đất trên khắp cả nước, đang trở thành những “ông ba bị” trên khắp Trung Quốc, có trách nhiệm đánh giá các điều kiện môi trường trong phạm vi hoạt động của họ.

Ngày càng có ít khu vực tránh khỏi được các nguồn ô nhiễm nước kể từ khi Trung Quốc bắt đầu thu thập dữ liệu về chất lượng nước để giám sát và chống lại ô nhiễm, đồng thời buộc các nhà chức trách địa phương phải thi hành luật pháp quốc gia. Một số doanh nghiệp được phỏng vấn đã so sánh các đội thanh tra môi trường với các đội thanh tra tham nhũng của Đảng Cộng sản.

Chính phủ trung ương Trung Quốc đang dự báo luật thuế mới sẽ mang về tổng thu thuế 50 tỷ NDT, tương đương 7,5 tỷ USD, hàng năm nhằm giúp Trung Quốc làm trong sạch các dòng chảy bị ô nhiễm nghiêm trọng. Chính phủ tuyên bố chính thức luật thế này sẽ có hiệu lực từ năm 2018, sẽ trừng phạt thích đáng những tổ chức không trả thuế. Thuế được thu bởi các cơ quan quản lý thuế quốc gia. Những tổ chức không kê khai và trả thuế môi trường theo quy định mới, gây “thiệt hại nghiêm trọng” sẽ đối mặt với những mức phạt lớn, bị bỏ tù và đóng cửa cơ sở sản xuất.