Trong một động thái nhằm thúc đẩy xuất khẩu gạo, Ấn Độ đã tiếp cận EU và Anh để cho phép xuất khẩu phi thuế tất cả 29 giống gạo basmati mà Bộ Nông nghiệp Ấn Độ công nhận. Hiện, theo luật và các quy định từ năm 2004, chỉ 8 giống gạo basmati được phép xuất khẩu phi thuế từ Ấn Độ sang EU và Anh, trong khi tất cả các giống gạo basmati về sau, đặc biệt là especially Pusa 1121 (2008) và Pusa 1509 (2013), hiện chiếm ít nhất 70% tổng lượng gạo thơm xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn hàng năm, hiện đang phải chịu mức thuế nhập khẩu cao hơn.

Mức thuế 0% được áp dụng cho 8 loại gạo lứt basmati, bao gồm 370, 386, 217, Ranbir, Pusa basmati và Super. Trong khi chỉ 10% tổng sản lượng gạo basmati Ấn Độ được xuất khẩu sang EU, hiện bao gồm cả Anh, giá xuất khẩu của loại gạo này cao hơn nhiều so với lượng gạo xuất khẩu sang các nước vùng Vịnh như Iran, Saudi Arabia, UAE, Iraq và Kuwait. “Hiện giá xuất khẩu các loại gạo basmati được công nhận từ sau năm 2004 chịu mưc thuế lên đến 165 Euro/tấn, khiến các loại gạo này trở nên đắt đỏ hơn các loại gạo khác”, một nhà xuất khẩu cho hay. Ấn Độ hiện là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới trong vài năm qua, với mức xuất khẩu 350.000 tấn gạo basmati sang EU trong năm 2016-17. Các nhà chức trách Ấn Độ cho biết hiện họ đang nhận được tín hiệu tích cực từ các nhà chức trách EU và Anh.

Trong cơ cấu giá trị xuất khẩu gạo basmati hàng năm, 5 nước – Saudi Arabia, Iran, UAE, Iraq và Kuwait – chiếm tổng cộng hơn 68%. Nếu EU và Anh cho phép thêm các giống gạo basmati được xuất khẩu phi thuế vào các thị trường này thì sẽ khích lệ xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Diễn biến này xảy ra sau quyết định gần đây của EU liên quan đến áp hạn chế dư lượng tối đa (MRL) đối với Tricyclazole, một loại thuốc diệt nấm nông dân thường dùng để chống lại dịch bệnh thường xảy ra trong sản xuất lúa basmati từ ngày 31/12/2017. Các nhà xuất khẩu Ấn Độ đã triển khai một chương trình tập huấn mở rộng cho nông dân tại các bang sản xuất chính tại Punjab, Haryana và Tây Uttar Pradesh để sử dung hợp lý thuốc BVTV.