Thuế nhập khẩu cao của chính quyền Trump đối với cà phê Brazil dường như sẽ làm xáo trộn các tuyến đường thương mại cho cà phê từ quốc gia trồng và xuất khẩu hàng đầu thế giới, mang lại lợi ích cho Trung Quốc và khuyến khích các thương nhân tìm kiếm các tuyến đường gián tiếp vào Mỹ.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết giữa tuần rằng mức thuế 50% đối với một số sản phẩm của Brazil, bao gồm cà phê, sẽ bắt đầu có hiệu lực vào ngày 6/8. Động thái này sẽ thách thức các thương nhân hàng hóa và các nhà xuất khẩu cà phê Brazil tìm kiếm người mua cho khoảng 8 triệu bao cà phê được bán cho các nhà chế biến cà phê Mỹ mỗi năm. Với khoảng 25 triệu bao mỗi năm, Hoa Kỳ là nước tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới. Một phần ba trong số đó đến từ Brazil, thông qua thương mại song phương trị giá 4,4 tỷ USD trong 12 tháng kết thúc vào tháng 6. "Dòng chảy thương mại cà phê toàn cầu sẽ bị xáo trộn. Nỗi đau sẽ lan tỏa từ Sao Paulo đến Seattle - từ nơi sản xuất đến nhà rang xay, đến chuỗi quán cà phê, cửa hàng tạp hóa và cả những người đi làm buổi sáng", Michael J. Nugent, một nhà môi giới cà phê cấp cao tại Hoa Kỳ và là chủ sở hữu của MJ Nugent & Co., cho biết.

Việc chuyển hướng khối lượng lớn cà phê mà Brazil thường xuất khẩu sang Mỹ, tương tự như toàn bộ sản lượng cà phê chất lượng cao của Ethiopia, một quốc gia trồng cà phê chất lượng cao, có thể mang lại lợi ích cho một đối thủ lớn của Trump: Trung Quốc. Marc Schonland, cố vấn độc lập cho ngành công nghiệp cà phê Mỹ, cho biết Brazil có thể sẽ tăng nguồn cung cà phê dành cho thị trường Trung Quốc do mối quan hệ thương mại giữa hai quốc gia, cả hai đều là thành viên của nhóm BRICS, và sau khi chính quyền Trump đầu tiên làm gián đoạn thương mại. Tiêu thụ cà phê đang tăng vọt ở Trung Quốc khi các chuyên gia trẻ tuổi từ bỏ trà để tìm kiếm nguồn caffeine cao hơn. Brazil là nhà cung cấp chính, xuất khẩu 538.000 bao sang Trung Quốc trong nửa đầu năm 2025, theo dữ liệu từ hiệp hội xuất khẩu Cecafe. Theo dữ liệu của ngành, tiêu thụ cà phê đã tăng khoảng 20% mỗi năm trong 10 năm qua tại Trung Quốc và mức tiêu thụ cà phê bình quân đầu người đã tăng gấp đôi trong 5 năm qua. Logan Allender, giám đốc bộ phận cà phê tại Atlas Coffee Club, công ty rang xay và phân phối cà phê của Hoa Kỳ, cho biết nguồn cung cà phê Brazil cho thị trường EU cũng có thể tăng, nơi mặt hàng này không phải chịu thuế quan. Các chuyên gia thương mại nhận thấy khả năng các nhà xuất khẩu sẽ tìm cách né thuế quan bằng cách xuất khẩu cà phê Brazil sang các nước khác, và từ đó sang Mỹ. "Việc này sẽ làm tăng thêm một chút chi phí hậu cần, nhưng sẽ giảm tác động (thuế quan) xuống tối đa 10% đến 15%", Debajyoti Bhattacharyya, phó chủ tịch thương mại của công ty hàng hóa nông sản AFEX Ltd., cho biết, đồng thời nói thêm rằng các quốc gia như Mexico hoặc Panama có thể được sử dụng làm điểm dừng chân. "Nếu không có chuỗi cung ứng mạnh mẽ, có thể truy xuất nguồn gốc, thuế quan sẽ trở nên vô nghĩa. Ý tôi là, chúng ta không thể ngăn chặn dòng chảy của dầu mỏ, vậy tại sao cà phê lại phải làm vậy?" ông nói.

Chuyên gia phân tích hàng hóa cấp cao và cố vấn độc lập Judith Ganes cho biết việc Mỹ loại cà phê khỏi danh sách miễn trừ rộng rãi đối với các sản phẩm của Brazil cho thấy Trump đang sử dụng sản phẩm này như một con bài mặc cả trong cuộc tranh cãi chính trị với Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva. Ông Trump cho rằng Tòa án Tối cao Brazil đang đối xử bất công với đồng minh của ông, cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro. Gần đây, Mỹ đã trừng phạt thẩm phán Tòa án Tối cao Alexandre de Moraes. Các thương nhân cho biết cà phê được bốc xếp tại Brazil trước ngày 6/8 có thể vào Mỹ mà không phải trả thuế cho đến ngày 6/10. William Kapos, Giám đốc điều hành của Downeast Coffee Roasters, một nhà chế biến cà phê lớn ở Bờ Đông nước này, cho biết ông đang gấp rút vận chuyển cà phê Brazil mà ông đã mua từ Nam Mỹ trước thời hạn đó vào tuần tới. Trong tương lai, Kapos cho biết ông sẽ tìm cách mua cà phê từ Trung Mỹ và Châu Phi để thay thế cà phê Brazil. "Nhưng ai cũng sẽ làm như vậy, vì vậy về mặt giá cả, nó sẽ gây áp lực lên người mua Mỹ", ông nói.

Trung Quốc chào đón 183 doanh nghiệp cà phê Brazil sau khi Mỹ áp thuế

Theo một bài đăng trên mạng xã hội của Đại sứ quán Trung Quốc tại Brazil hôm thứ Bảy, Trung Quốc đã chấp thuận cho 183 công ty cà phê Brazil mới được phép xuất khẩu cà phê sang thị trường Trung Quốc. Biện pháp này, một lợi ích cho các nhà xuất khẩu trong nước sau khi chính phủ Mỹ công bố mức thuế cao đối với cà phê và các sản phẩm khác của Brazil, có hiệu lực từ ngày 30/7. Theo bài đăng, giấy phép xuất khẩu mới của Trung Quốc có hiệu lực trong 5 năm. Mức thuế 50% của Mỹ đối với một số sản phẩm của Brazil sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 6/8. Mức thuế này là một thách thức đối với các thương nhân hàng hóa và các nhà xuất khẩu cà phê Brazil, những người cần tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho khoảng 8 triệu bao cà phê được bán cho các nhà chế biến cà phê Mỹ mỗi năm.

Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Brazil, trong khi Mỹ là một khách hàng lớn của Brazil đối với thịt bò và nước cam, cùng nhiều sản phẩm khác. Theo dữ liệu thương mại do tổ chức vận động hành lang ngành công nghiệp Cecafe tổng hợp, trong tháng 6, xuất khẩu cà phê của Brazil sang Mỹ đạt tổng cộng 440.034 bao 60 kg, gấp 7,87 lần so với lượng xuất khẩu của Brazil sang Trung Quốc, gần 56.000 bao, trong tháng đó. Bộ Nông nghiệp Brazil và Cecafe chưa đưa ra bình luận ngay lập tức. Cơ quan hải quan Trung Quốc chưa thể liên lạc ngay vì ngoài giờ làm việc. Brazil cung cấp khoảng 1/3a nhu cầu cà phê của Mỹ hàng năm, với giá trị thương mại đạt 4,4 tỷ USD trong 12 tháng kết thúc vào tháng 6.

Theo Reuters