Các container sầu riêng tươi và đông lạnh đang xếp hàng chờ xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, và kết quả là xuất khẩu rau quả đã đảo chiều, đạt hơn 800 triệu USD trong tháng 6. "Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đã thuận lợi hơn. Hiện nay, mỗi tháng công ty chúng tôi xuất khoảng 35-40 container sầu riêng tươi sang Trung Quốc", ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Vina T&T, cho biết. Ông Tùng cho biết đầu năm nay, việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đã bị đình trệ do hải quan Trung Quốc kiểm tra 100% lô hàng phát hiện chất cấm Auramine O, một hóa chất gây ung thư, và kim loại nặng cadmium.

Để tránh rủi ro và đảm bảo thông quan tại cửa khẩu được thông suốt, công ty của ông Tùng đã phải tạm dừng xuất khẩu để chuẩn hóa quy trình và hoàn thiện thủ tục. Sầu riêng là mặt hàng có giá trị cao, với mỗi container 16-18 tấn trị giá hàng tỷ đồng. Nếu hàng bị trả về, công ty sẽ chịu thiệt hại đáng kể. May mắn thay, trong hai tháng qua, xuất khẩu đã phục hồi trở lại, với sản lượng tương đương năm ngoái (2024), theo ông Tùng. Năm ngoái, Tập đoàn Vina T&T đã xuất khẩu hàng nghìn container sầu riêng tươi sang Trung Quốc. Tổng cục Hải quan cho biết, trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam đạt 387 triệu USD, giảm gần 58% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, trong tháng 5, xuất khẩu sầu riêng đã tăng vọt 139% so với tháng 4/2025. Xuất khẩu sang thị trường truyền thống Trung Quốc đã phục hồi, tăng gần 208%.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, từ tháng 5, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã phục hồi và tăng trưởng mạnh, đặc biệt là tại các thị trường như Trung Quốc (bao gồm cả Hồng Kông), Thái Lan và Campuchia. Riêng tháng 6, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt 350-400 triệu USD. Điều này đã giúp kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt gần 810 triệu USD, tăng 30,9% so với tháng 5 và 20,7% so với tháng 6/2024. Đây là tháng đầu tiên trong năm nay, kim ngạch xuất khẩu trái cây ghi nhận mức tăng trưởng dương sau 5 tháng liên tiếp giảm. "Nhìn vào kim ngạch của tháng 6, có thể thấy xuất khẩu sầu riêng đã trở lại mức bình thường như năm 2024", ông Nguyên nói. Ông dự đoán trong những tháng cao điểm sắp tới (tháng 9 và tháng 10), xuất khẩu sầu riêng có thể mang về 500-550 triệu USD mỗi tháng. Ông Nguyên cho biết thêm, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu chính, chiếm hơn 90% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Từ tháng 5, các công ty đã kiểm soát tốt hơn hàm lượng Auramine O và cadmium bị cấm trong sầu riêng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu. "Trước đây, các công ty mua sầu riêng số lượng lớn và chỉ kiểm tra mẫu sau đó, dẫn đến tỷ lệ trả lại cao. Giờ đây, các công ty yêu cầu trang trại và bên trung gian kiểm tra chất cấm trước, và chỉ mua sản phẩm nếu đạt tiêu chuẩn chất lượng", ông Nguyên giải thích. Điều này đồng nghĩa với việc các công ty hiện phải thực hiện thêm một bước nữa trước khi kiểm tra mẫu. Ngoài ra, đây là mùa thu hoạch sầu riêng ở khu vực Đông Nam Bộ và Tây Nguyên. Theo ông Nguyên, hai khu vực này kiểm soát hiệu quả hàm lượng cadmium trong sầu riêng, giúp việc thông quan sang Trung Quốc thuận lợi hơn.

Hiện tại, sầu riêng Ri6 chất lượng cao có giá 52.000-65.000 đồng/kg, trong khi sầu riêng loại thấp hơn có giá 25.000-30.000 đồng/kg. Tương tự, sầu riêng Monthong cao cấp có giá 72.000-90.000 đồng/kg, còn sầu riêng loại thấp hơn có giá 32.000-50.000 đồng/kg. Với mức giá này, người trồng sầu riêng vẫn thu được lợi nhuận đáng kể. "Tuy nhiên, giá sầu riêng khó có thể quay trở lại thời kỳ hoàng kim của năm 2023-2024", ông Nguyên nhận định. Trung Quốc vẫn là nước tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới, nhưng nguồn cung cho thị trường này đang tăng lên. Trước đây, chỉ có Thái Lan và Việt Nam chính thức xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. Hiện nay, Malaysia, Indonesia, Campuchia và Lào đã tham gia thị trường này. Ngoài ra, cả Thái Lan và Việt Nam đều đang mở rộng diện tích trồng sầu riêng. Nguồn cung dồi dào dẫn đến giá thấp hơn.

Theo Tổng cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm nay, Campuchia đã chi gần gấp 19 lần so với cùng kỳ năm ngoái để mua sầu riêng Việt Nam, với kim ngạch đạt 1,13 triệu USD. Quốc gia này đã trở thành một trong 10 thị trường xuất khẩu sầu riêng lớn nhất của Việt Nam và là thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 5 tháng đầu năm nay. Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu sầu riêng lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Thái Lan. Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, ngành công nghiệp sầu riêng của Việt Nam đã có sự tăng trưởng vượt bậc về cả diện tích trồng và sản lượng, mở rộng từ 32.000 ha năm 2015 lên gần 180.000 ha vào năm 2024, tăng gần gấp sáu lần. Với sản lượng vượt 1,5 triệu tấn vào năm 2024, sầu riêng đã trở thành một trong những loại trái cây tăng trưởng nhanh nhất cả nước. Kim ngạch xuất khẩu của "vua trái cây" cũng vượt 3,2 tỷ USD vào năm 2024. Việt Nam cũng là nước nhập khẩu sầu riêng. Năm 2024, kim ngạch nhập khẩu sầu riêng đạt 16,2 triệu USD, tăng 727% so với năm trước.

Theo VNS