Là quốc gia tiêu thụ và nhập khẩu cua lớn nhất thế giới, thị trường Trung Quốc được dự báo sẽ tiếp tục mở rộng, nhờ nhu cầu nội địa mạnh mẽ, sự chuyển dịch sang các sản phẩm cao cấp và lượng nhập khẩu từ các nhà cung cấp chính như Nga và Việt Nam ngày càng tăng.

Thị trường cua khổng lồ của Trung Quốc, ước tính đạt khoảng 2 triệu tấn tiêu thụ vào năm 2024 (tăng 1,1% so với năm 2023) và tự hào với giá trị thị trường 17,4 tỷ USD (tăng 2,7%), đang cho thấy những dấu hiệu tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2025. Chiếm hơn 50% sản lượng cua toàn cầu và giữ vị trí là nước nhập khẩu cua lớn nhất thế giới với kim ngạch 2,1 tỷ USD vào năm 2024, nhu cầu của Trung Quốc đối với loài giáp xác này vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ. Phân tích này đến từ bà Nguyễn Hà, Chuyên gia Thị trường Cá ngừ thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP).

Nhập khẩu tăng mạnh, dẫn đầu nguồn cung là Nga và Việt Nam

Năm 2024, nhập khẩu cua và thịt cua của Trung Quốc đã có bước nhảy vọt đáng kể, vượt 133.000 tấn - tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Nga đã củng cố vị thế là nhà cung cấp chủ lực, xuất khẩu 42.000 tấn và chiếm tới 59% giá trị nhập khẩu, tương đương hơn 1,2 tỷ USD. Việt Nam nổi lên là nguồn cung lớn thứ hai, cung cấp khoảng 16.000 tấn, tiếp theo là Canada với khoảng 11.000 tấn. Giá cua nhập khẩu trung bình dự kiến đạt 15.763 USD/tấn, cho thấy sự ổn định hơn so với năm 2023, mặc dù vẫn thấp hơn mức giá đỉnh điểm ghi nhận được vào năm 2022.

Đặc biệt, các nhà xuất khẩu Việt Nam đang nhanh chóng mở rộng thị trường tại Trung Quốc. Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, Trung Quốc và Hồng Kông cùng nhau là thị trường nhập khẩu cua và các loài giáp xác khác lớn nhất từ Việt Nam. Xuất khẩu cua sang thị trường quan trọng này đã tăng vọt 71% trong 5 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 80 triệu USD. Các doanh nghiệp Việt Nam đang tận dụng chuỗi cung ứng ổn định, chất lượng sản phẩm được cải thiện và năng lực cung ứng linh hoạt để nâng cao lợi thế cạnh tranh. Các sản phẩm cua của họ, với mức giá dành cho phân khúc trung bình đến cao cấp, đang được ưa chuộng tại các chuỗi nhà hàng, siêu thị và nền tảng thương mại điện tử trên khắp các thành phố lớn của Trung Quốc như Thượng Hải, Bắc Kinh và Quảng Châu.

Sở thích của người tiêu dùng đang thay đổi và thúc đẩy phân khúc cao cấp

Sự tăng trưởng liên tục của thị trường cua Trung Quốc càng được thúc đẩy bởi xu hướng tiêu dùng đang thay đổi. Thu nhập khả dụng tăng và sự phục hồi mạnh mẽ của ngành dịch vụ ăn uống sau đại dịch đã thúc đẩy đáng kể nhu cầu đối với các sản phẩm cao cấp, bao gồm cua tươi và cua sống, cũng như các sản phẩm chế biến cao cấp. Người tiêu dùng thành thị ngày càng hướng đến các sản phẩm cua đóng gói tiện lợi, dễ chế biến, đồng thời chú trọng đến tính thân thiện với môi trường và chứng nhận truy xuất nguồn gốc. Bối cảnh tiêu dùng đang thay đổi này mang đến cơ hội lớn cho các nhà xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp Việt Nam. Nhu cầu cao đối với các sản phẩm chế biến sâu như thịt cua hấp, cua đóng gói chân không và cua lột đông lạnh nhanh (IQF), đang ngày càng phổ biến trên các kênh thương mại điện tử và nhà hàng cao cấp trên khắp Trung Quốc.

Thách thức và triển vọng tươi sáng cho năm 2025

Mặc dù có tiềm năng to lớn, nhưng con đường xuất khẩu cua sang Trung Quốc không phải là không có thách thức. Các nhà xuất khẩu phải đối mặt với các yêu cầu kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc ngày càng nghiêm ngặt, cạnh tranh gay gắt từ các nhà cung cấp uy tín như Nga, Canada và Indonesia, cùng với những biến động tiềm ẩn về chi phí logistics và chính sách thương mại. Các doanh nghiệp được khuyến khích theo dõi chặt chẽ các yếu tố này. Tuy nhiên, xu hướng chung hướng tới phát triển bền vững, với việc ngày càng chú trọng đến các biện pháp canh tác có trách nhiệm thay vì khai thác tự nhiên, kết hợp với nhu cầu ngày càng khắt khe của người tiêu dùng, dự kiến sẽ đảm bảo sự tăng trưởng ổn định cho thị trường cua Trung Quốc vào năm 2025.

Trong thời gian tới, dự báo nhập khẩu cua của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng từ 5-10% vào năm 2025, trong khi tiêu dùng trong nước cũng được dự báo sẽ tăng nhẹ. Các nước cung cấp, đặc biệt là Việt Nam, Nga và Canada, sẽ có được những cơ hội đáng kể bằng cách luôn đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm và cung cấp khả năng truy xuất nguồn gốc mạnh mẽ. VASEP dự báo xuất khẩu cua của Việt Nam sang Trung Quốc có thể đạt 200 triệu USD vào cuối năm 2025, với điều kiện các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng hiệu quả các cơ hội mở cửa thị trường và xu hướng tiêu dùng cao cấp đang phát triển. Trung Quốc được thiết lập để tiếp tục là một thị trường quan trọng, bên cạnh các điểm đến chính khác như Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc. Với lợi thế địa lý chiến lược, khả năng chế biến mở rộng và hệ sinh thái nuôi cua đang phát triển, Việt Nam có vị thế tốt để tăng đáng kể thị phần của mình tại thị trường năng động và đầy hứa hẹn này.

Theo FIS