(Reuters) - Ấn Độ đã bật đèn xanh vào ngày 28/9 cho phép xuất khẩu gạo trắng thường trở lại khi lượng hàng tồn kho tại quốc gia xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới tăng vọt và nông dân chuẩn bị thu hoạch vụ mùa mới trong những tuần tới. Các lô hàng gạo lớn hơn từ Ấn Độ sẽ thúc đẩy nguồn cung toàn cầu nói chung và làm dịu giá quốc tế bằng cách buộc các nước xuất khẩu gạo chính khác như Pakistan, Thái Lan và Việt Nam phải giảm giá, các thương nhân cho biết. Chính phủ Ấn Độ đã đặt giá sàn cho xuất khẩu gạo trắng thường là 490 USD/tấn. Quyết định này được đưa ra một ngày sau khi chính phủ cắt giảm thuế xuất khẩu gạo trắng xuống còn 0.

Quyết định của chính phủ Ấn Độ cho phép các thương nhân bán gạo trắng thường quay lại thị trường thế giới sau một loạt các động thái nhằm nới lỏng các hạn chế xuất khẩu đối với các loại gạo basmati thơm, cao cấp và gạo đồ. Vào thứ Sáu, Ấn Độ cũng đã giảm thuế xuất khẩu gạo đồ xuống còn 10% từ mức 20% trước đó. Đầu tháng 9/2024, chính phủ đã gỡ bỏ giá sàn cho xuất khẩu gạo basmati để giúp hàng nghìn nông dân phàn nàn về việc không tiếp cận được các thị trường nước ngoài béo bở như Châu Âu, Trung Đông và Hoa Kỳ. Khi mô hình thời tiết El Nino làm dấy lên nỗi ám ảnh về lượng mưa gió mùa kém, Ấn Độ đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo vào năm ngoái và gia hạn đến năm 2024 để kiểm soát giá gạo trong nước trước cuộc bầu cử quốc gia vào tháng 4-tháng 6.

Kể từ lệnh cấm xuất khẩu năm 2023, nguồn cung gạo nội địa Ấn Độ đã tăng đáng kể, làm tăng lượng hàng tồn ở các kho của chính phủ. Lượng dự trữ tại Tổng công ty Lương thực Ấn Độ do nhà nước điều hành vào ngày 1 tháng 9 đạt 32,3 triệu tấn, cao hơn 38,6% so với năm trải, tạo ra không gian cho chính phủ nới lỏng các hạn chế xuất khẩu. Được thúc đẩy bởi lượng mưa gió mùa dồi dào, nông dân đã trồng lúa trên 41,35 triệu ha (102,18 triệu mẫu Anh), tăng so với 40,45 triệu ha (99,95 triệu triệu anh) năm khuyến và trung bình 40,1 triệu ha (99,09 triệu mẫu Anh) trong năm năm qua. Rajesh Paharia Jain, một thương nhân có trụ sở tại New Delhi, đã quyết định cho phép xuất khẩu gạo thường sẽ nâng cao thu nhập nông nghiệp ở nông thôn và giúp Ấn Độ lấy lại vị trí trên thị trường toàn cầu . Ông B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu Bình cho biết, mặc dù chịu đựng chính sách thuế xuất khẩu 10% đối với gạo đồ và giá sàn là 490 USD/tấn, gạo trắng Ấn Độ vẫn có sức mạnh cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Ấn Độ giảm một nửa thuế xuất khẩu gạo đồ để thúc đẩy xuất khẩu

Chính phủ Ấn Độ cho biết trong một thông báo vào ngày 27/9 rằng nước này sẽ giảm thuế xuất khẩu gạo đồ từ 20% xuống còn 10% vì lượng gạo tồn kho tại quốc gia xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới này tăng vọt và nông dân chuẩn bị thu hoạch vụ mùa mới trong những tuần tới. Việc giảm thuế xuất khẩu sẽ làm giảm giá xuất khẩu của Ấn Độ, thúc đẩy xuất khẩu và buộc các nước cạnh tranh như Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Myanmar cũng phải giảm giá.

Ấn Độ đã áp dụng mức thuế 20% đối với gạo đồ xuất khẩu vào năm 2023 sau khi vụ mùa của nước này bị ảnh hưởng bởi lượng mưa dưới mức bình thường. Thông báo cho biết chính phủ cũng đã giảm thuế xuất khẩu gạo lứt và gạo xay xát xuống còn 10%. Chính sách giảm thuế sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Thuế xuất khẩu gạo trắng đã được giảm xuống còn 0%, nhưng chính phủ không làm rõ liệu các thương nhân tư nhân có được phép xuất khẩu hay không hoặc liệu hoạt động thương mại có bị hạn chế trong các thỏa thuận giữa chính phủ với chính phủ hay không.

Tại sao việc Ấn Độ nới lỏng hạn chế xuất khẩu lại quan trọng đối với thương mại gạo toàn cầu?

Ấn Độ đã dỡ bỏ hầu hết các hạn chế xuất khẩu áp dụng đối với các lô hàng gạo vào năm 2023 có hiệu lực ngay lập tức, vì lượng mưa gió mùa cao hơn mức trung bình dự kiến ​​sẽ thúc đẩy năng suất cây trồng trong bối cảnh kho dự trữ của nhà nước tràn ngập.

Sau đây là một số sự kiện giải thích tầm quan trọng của Ấn Độ đối với thương mại gạo toàn cầu:

* Ấn Độ chiếm hơn 40% lượng gạo xuất khẩu của thế giới vào năm 2022, đạt kỷ lục 22,2 triệu tấn trong tổng số 55,4 triệu tấn.

* Lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ lớn hơn tổng lượng gạo xuất khẩu của bốn nước xuất khẩu lớn tiếp theo trên thế giới: Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Hoa Kỳ.

* Ấn Độ xuất khẩu gạo sang hơn 140 quốc gia

* Các nước nhập khẩu gạo trắng lớn nhất của Ấn Độ hàng đầu bao gồm: Benin, Bangladesh, Angola, Cameroon, Djibouti, Guinea, Bờ Biển Ngà, Kenya và Nepal.

* Iran, Iraq và Ả Rập Xê Út chủ yếu mua gạo basmati cao cấp từ Ấn Độ.

* Các hạn chế xuất khẩu vào năm 2023 đã cắt giảm 20% lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ xuống còn 17,8 triệu tấn và lượng xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm 2024 đã giảm 25%so với cùng kỳ năm trước.

* Lượng xuất khẩu gạo giảm của Ấn Độ đã buộc người mua châu Á và châu Phi chuyển sang Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Myanmar. Nhu cầu tăng đột biến trong bối cảnh thặng dư hạn chế đã đẩy giá xuất khẩu tại các quốc gia này lên mức cao nhất trong hơn 15 năm.

Theo Reuters