Nhiều nhà xuất khẩu đang đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc bằng đường sắt, nhờ phương thức vận chuyển này nhanh chóng, rẻ hơn và đáng tin cậy hơn. Sự chuyển đổi từ vận tải đường bộ - tuyến đường truyền thống để xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc - chủ yếu là do trong những năm gần đây, ngành đường sắt Việt Nam đã được cải thiện với các tuyến tàu liên vận quốc tế đang được đưa vào hoạt động. Trong đó có tuyến tàu liên vận xuất phát từ ga Cao Xá, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương vào Trung Quốc. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cho biết họ khá bất ngờ về hiệu quả vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc bằng đường sắt.

Ông Nguyễn Quốc Trinh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An, nói với plo.vn rằng các thành viên đã thuyết phục khách hàng Trung Quốc chuyển sang vận chuyển những mặt hàng như thanh long bằng đường sắt do chi phí và hậu cần tốt hơn. Vì đường sắt ổn định nên giá xuất khẩu thường ổn định hơn, không lên xuống thất thường và có thể nhanh hơn do thủ tục thông quan nhanh hơn, ông Trinh nói. Ông cho biết thêm, chi phí vận tải đường sắt rẻ hơn 10-15% so với vận tải đường bộ. Tuy nhiên, nhiều đối tác Trung Quốc vẫn còn bối rối vì chưa từng sử dụng phương thức vận tải này. Vì vậy, doanh nghiệp trong nước cần có thời gian để thuyết phục họ.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết tuyến đường sắt sẽ giúp đa dạng hóa phương tiện vận chuyển đến Trung Quốc và các nước khác trong bối cảnh ùn tắc tại các cửa khẩu. Tuy nhiên, có lo ngại hàng hóa phải bốc, dỡ, vận chuyển nhiều lần sẽ bị hư hỏng trong khi số lượng container lạnh trên đường sắt còn khiêm tốn, ông Nguyên nói. Ví dụ, nếu xe tải chở rau, trái cây gặp sự cố với điều hòa khi đang di chuyển trên đường, người lái xe có thể dừng ngay lập tức và sửa chữa hệ thống. Tuy nhiên, tàu chạy liên tục, không thể dừng giữa đường để sửa chữa nên hàng hóa sẽ bị hư hỏng, ông Nguyên lo ngại.

Ông Nguyễn Duy Toàn, Giám đốc CTCP Vận tải và Thương mại Đường sắt đồng tình. Ông cho biết, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản vẫn còn do dự vì quá trình vận chuyển cần container lạnh và hiện nay container loại này không nhiều. Dự báo nhu cầu xuất khẩu nông sản, trái cây sang Trung Quốc bằng đường sắt tăng cao trong thời gian tới, Viettel Post  đang nghiên cứu công nghệ container lạnh trên tàu hỏa, đồng thời xây dựng hệ thống kho bãi tại thành phố Nam Ninh của Trung Quốc để thuận tiện cho việc xuất nhập khẩu và phân phối. của hàng hóa ở nước láng giềng, plo.vn đưa tin, Phó Tổng giám đốc Đinh Thanh Sơn cho biết. Ông Sơn cho biết công ty của ông cũng đang hợp tác với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, chiếm 75% công suất đường sắt Bắc-Nam, để khai thác tuyến liên vận Việt Nam-Trung Quốc với mục tiêu 4.000-5.000 container mỗi tháng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kêu gọi các bộ, ngành mở rộng năng lực đường sắt và đẩy nhanh việc xây dựng đường sắt chuyên dụng để thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc. Trong công điện chính thức ban hành ngày 6/2, Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp mạnh mẽ hơn giữa các bộ, ngành và hệ thống hậu cần tốt hơn để xuất khẩu nông sản và các sản phẩm khác sang nước láng giềng. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ giao thông vận tải, công thương sẽ làm việc với các đối tác Trung Quốc về các biện pháp cắt giảm chi phí, thời gian trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khai thác vận tải quốc tế nhằm kết nối Việt Nam và Trung Quốc, tăng cường kết nối hệ thống đường sắt tại khu vực biên giới Lào Cai. Các bộ liên quan cũng cần đẩy nhanh đàm phán với phía Trung Quốc để xây dựng tuyến đường sắt chuyên dùng chở nông sản tại các cửa khẩu các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Quảng Ninh.

Năm 2023, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 11,5 tỷ USD, trong đó xuất khẩu sầu riêng vượt 2 tỷ USD. Ngoài sầu riêng, 13 mặt hàng nông sản khác của Việt Nam đã chính thức được xuất khẩu sang Trung Quốc gồm tổ yến, nhãn, chôm chôm, mít, dưa hấu, chuối, măng cụt, vải thiều, chanh dây và thạch.

Theo VNS