Việt Nam đứng số 1 thế giới về xuất khẩu hạt tiêu trong 20 năm nhưng giá xuất khẩu lại thấp nhất thế giới.

Cùng với cà phê, hạt tiêu đã bước vào thời kỳ tăng giá mạnh. Tiêu đen đang được giao dịch ở mức 97.500-98.500 đồng/kg tại thị trường trong nước. Xuất khẩu hạt tiêu gần đây tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng 3 con số ở một số thị trường. Lượng xuất khẩu hạt tiêu trong tháng 4 đạt mức cao nhất trong 11 tháng.

Báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (MARD) cho thấy, trong tháng 4, Việt Nam xuất khẩu 27.000 tấn hạt tiêu, thu về 117 triệu USD. Như vậy, lượng xuất khẩu tăng nhẹ 2,2% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng giá trị xuất khẩu tăng mạnh 40,4%. Tổng lượng xuất khẩu 4 tháng đầu năm là 83.783 tấn, kim ngạch xuất khẩu là 353 triệu USD, giảm 18,3% về số lượng và tăng 11,5% về giá trị. Giá xuất khẩu bình quân tăng tháng thứ 4 liên tiếp trong tháng 4, đạt 4.342 USD/tấn, tăng 37,4% so với tháng 4/2023. Con số này là 4.214 USD/tấn và 36,4% trong 4 tháng đầu năm 2024.

Ông Huỳnh Tấn Đạt từ Bộ NN & PTNT cho biết xuất khẩu hạt tiêu đóng góp đáng kể vào GDP của đất nước và cải thiện sinh kế của nông dân. Việt Nam chiếm 40% sản lượng thế giới và 60% thị phần xuất khẩu. Trong giỏ gia vị thì hạt tiêu chiếm tỷ trọng lớn. Hạt tiêu cũng được sử dụng để sản xuất thuốc, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Thị trường hạt tiêu thế giới trị giá 5,43 tỷ USD và dự kiến sẽ có tốc độ tăng trưởng bình quân 20% trong giai đoạn 2024-2032. Trong khi khối lượng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam cao nhất thì giá xuất khẩu lại thấp nhất. Tiêu đen của Việt Nam đang được bán ở mức 4.200-4.300 USD/tấn, trong khi tiêu Brazil là 4.900 USD/tấn. Con số này lần lượt là 4.703 USD và 4.700 USD/tấn đối với Indonesia và Malaysia. Tương tự, tiêu trắng của Việt Nam có giá 6.000 USD/tấn, thấp hơn Malaysia 1.300 USD và thấp hơn Indonesia 232 USD.

Những mối lo chính

Bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Gia vị Việt Nam (VPSA), cho biết: “Nguồn cung từ cả Việt Nam và Brazil đều giảm do El Nino đẩy giá tăng cao”. Thị trường xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam chứng kiến một số điều chỉnh với sự xuất hiện của các thị trường mới, trong đó có Pakistan, Đức, Hàn Quốc, Ấn Độ, đều có tốc độ tăng trưởng 3 con số. Cùng thời điểm này năm ngoái, hạt tiêu được giao dịch ở mức giá chỉ 67.000 đồng/kg, trong khi hiện nay là 97.000 đồng, tăng 44,7%.

Tuy nhiên, bà Liên cho rằng, sản xuất hồ tiêu đang gặp thách thức. Việt Nam cần nâng cao chất lượng hạt tiêu để đáp ứng yêu cầu mà Mỹ và EU đặt ra. Cũng cần đảm bảo nguồn cung bằng cách củng cố vùng trồng tiêu. Giá hạt tiêu của Việt Nam đạt từ 170.000 đến 190.000 đ hàng năm. Tuy nhiên, do giá gần đây giảm mạnh, chạm đáy 50.000 đồng/kg nên nhiều hộ nông dân đã chặt bỏ cây tiêu và chuyển sang trồng cây khác. Cán bộ VPSA đến thăm vùng trồng tiêu vào tháng 9 năm ngoái nghe nông dân nói rằng nếu giá tiêu tiếp tục ở mức 60.000-70.000 đồng thì họ sẽ không tiếp tục trồng tiêu, nhất là khi giá sầu riêng và cà phê có lãi cao. “Giá cà phê đã vượt xa giá tiêu, điều chưa từng thấy trước đây”, bà Liên nhận xét.

Bà cho rằng nếu Việt Nam duy trì được sản lượng hạt tiêu thì có thể quyết định được giá cả trên thị trường. Người mua hiện đổ xô tìm kiếm nguồn cung từ Việt Nam. Bà Liên mong các cơ quan, chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa đến việc phát triển cây tiêu và hỗ trợ nông dân đảm bảo đầu ra, ổn định diện tích sản xuất. Diện tích sản xuất hạt tiêu của Việt Nam bị thu hẹp và sản lượng cũng giảm. Trong khi đó, Brazil, đối thủ của Việt Nam, đang tăng cường sản xuất để tăng sản lượng. “Nếu Việt Nam không có chiến lược hợp lý, Brazil sẽ đuổi kịp Việt Nam trong vài năm tới”, bà Liên nói.

Theo VNS