Ngành hạt điều Việt Nam vừa vượt qua cuộc khủng hoảng cúooi năm 2018 và đầu năm 2019, hiện phải tiếp tục đối diện với một cú shock khác đến từ COVID-19. Các nhà phân tích dự báo một năm kinh doanh bất lợi cho những người trồng và xuất khẩu điều. Trung Quốc đã bước đầu thành công trong khống chế COVID-19 nhưng đại dịch này lại leo thang trên toàn cầu, bao gồm Mỹ và châu Âu. Nhu cầu thấp trên các thị trường xuất khẩu chính và nguồn cung điều thô từ châu Phi thiếu đang gây khó khăn kép cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Theo báo cáo từ Bộ NNPTNT, xuất khẩu hạt điều tháng 3 đạt 35.000 tấn, trị giá 252 triệu USD, và trong 3 tháng đầu năm 2020 đạt 86.000 tấn, trị giá 609 triệu USD, tăng 8,2% về lượng nhưng giảm 4,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. Mỹ, Hà Lan và Trun gQuốc vẫn là 3 thị trường nhập khẩu hạt điều Việt Nam lớn nhất, chiếm tỷ trọng lần lượt là 35,4%, 12% và 6,1% trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Giá trị xuất khẩu hạt điều tăng mạnh tại các thị trường: Saudi Arabia (2,54 lần) và giảm mạnh nhất tại Trung Quốc (giảm 61%). Giá xuất khẩu hạt điều trung bình trong 2 tháng đầu năm 2020 là 7.046 USD/tấn, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2019.

Trên thị trường nội địa, các nông dân tại Bình Phước và Đồng Nai chứng kiến giá giảm mạnh. Một nông dân tại Đồng Nai cho hay giá điều thô hồi đầu vụ là 25.000 – 26.000 đồng/kg, sau đó giảm xuống còn 21.000 đồng/kg trong tháng 2 và 20.000 đồng/kg trong tháng 3, chỉ còn 14.000 đồng/kg vào giữa tháng 4. Báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công thương công bố ngày 31/3 cho thấy sản lượng, chất lượng và giá điều thô tại Bà Rịa – Vũng Tàu đều giảm. Do tình hình thời tiết bất lợi, năng suất và chất lượng chỉ ở mức thấp. Tại Bà Rịa Vũng Tàu, diện tích trồng điều đạt hơn 8.000ha, chủ yếu tập trung tại huyện Châu Đức và Xuân Mộc. Tuy nhiên, sản lượng giảm do cây điều già cỗi và lợi nhuận thấp. Tại tỉnh Đồng Nai, diện tích trồng điều đang giảm mạnh do giá điều thô liên tục giảm, lợi nhuận cho nông dân thấp hơn so với các cây trồng khác.

Theo ông Phạm Văn Công, chủ tịch Hiệp hội Hạt điều Việt Nam (Vinacas), kế hoạch xuất khẩu hạt điều đạt 4 tỷ USD trong năm 2020 có thể không đạt được. Ông cho rằng xuất khẩu hạt điều năm nay chỉ đạt 3 tỷ USD. Cục Xuất nhập khẩu đã tư vấn cho các doanh nghiệp theo dõi chặt chẽ dịch bệnh để lên kế hoạch sản xuất – kinh doanh phù hợp.

Theo VNS