Mỹ và Trung Quốc vừa có động thái hạ nhiệt cuộc chiến thương mại khi vào ngày 13/12, thông báo về thỏa thuận “Giai đoạn 1”, theo đó Mỹ sẽ giảm thuế để đổi lấy việc Trung Quốc mạnh tay nhập khẩu nông sản Mỹ và các hàng hóa khác. Bắc Kinh đã đồng ý nhập khẩu ít nhất thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ so với kim ngạch nhập khẩu năm 2017 từ Mỹ, theo các nhà đàm phán thương mại Mỹ cho biết trong báo cáo tại địa chỉ https://ustr.gov/sites/default/files/US-China-Agreement-Fact-Sheet.pdf công bố ngày 13/12. Nếu cam kết này được thực hiện, đây sẽ là một cú nhảy vọt trong xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ sang Trung Quốc. Trong năm 2017, nhập khẩu hàng hóa Mỹ của Trung Quốc đạt 130 tỷ USD – thời điểm trước khi cuộc chiến thương mại nổ ra – và 56 tỷ USD các dịch vụ từ Mỹ, theo Tổng cục Phân tích Kinh tế Mỹ cho thấy.

Đổi lại, Mỹ sẽ hoãn áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, vốn có thời hạn áp dụng từ ngày 15/12, đồng thời giảm thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng. Thỏa thuận dài 86 trang nói trên dự kiến được ký kết trong tuần đầu tháng 1/2020. “Chúng tôi đã đồng ý Thỏa tuận Giai đoạn 1 với Trung Quốc”, theo tổng thống Donald Trump viết trên Twitter ngày 13/12. Các nhà chức trách tại Trung Quốc cũng “đồng ý với nhiều thay đổi cấu trúc và việc nhập khẩu nhiều hàng hóa nông sản, năng lượng và công nghiệp từ Mỹ và nhiều hơn thế nữa”, ông cho hay. Sau đó, ông Trump phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng rằng Trung Quốc sẽ nhập khẩu nông sản có trị giá tới 50 tỷ USD, lặp lại lời hứa ông đã đưa ra với nông dân Mỹ hồi tháng 10.

Tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, các nhà chức trách Trung Quốc cho biết hai bên đã đồng ý về thỏa thuận nhưng không đưa ra thông tin chi tiết về lượng hàng hóa Mỹ mà Trung Quốc đã đồng ý mua. CÁc thị trường tại Mỹ đang tràn ngập các tin đồn về thỏa thuận thương mại trong những tháng gần đây, nhưng lại trầm lắng trước thông tin hai nước này đưa ra vào ngày 13/12.

Trung Quốc tăng mua nông sản Mỹ

Bắc Kinh đã cam kết mua 32 tỷ USD các sản phẩm nông sản của Mỹ trong 2 năm tới, tức khoảng 16 tỷ USD/năm. Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết với giới phóng viên tại Nhà Trắng, cam kết trên chưa bao gồm giá trị nhập khẩu cơ sở 24 tỷ USD trong năm 2017. Ngoài ra, Bắc Kinh cho hay sẽ nỗ lực chi tiêu thêm 5 tỷ USD mỗi năm. “Đối với tôi, đây là một bước đi đầu tiên vô cùng quan trọng trong quan hệ thương mại với Trung Quốc”, ông Lighthizer phát biểu. “Trung Quốc đã thực sự đưa ra những cam kết để thực sự hành động trong một khoảng thời gian hợp lý, đó là một cam kết có thể thực thi được”. Ông cho hay Trung Quốc sẽ tự do quyết định thời điểm mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ vào thời điểm họ cho là hợp lý.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, nước này sẽ tăng nhập khẩu lúa mỳ, ngô và gạo từ Mỹ, nhưng không cung cấp chi tiết về lượng mua. Trung Quốc không phải là một khách hàng lớn của ngô, lúa mỳ hay gạo Mỹ trước đây – mặc dù trong những năm gần đây, đây là thị trường lớn thứ 3 hoặc thứ 4 của một loại lúa mì cụ thể từ Mỹ - lúa mì vụ xuân được dùng để phối trộn. Trung Quốc nằm trong top 5 thị trường xuất khẩu ngô lớn nhất của Mỹ trong giai đoạn 2011 – 2014 nhưng sau đó không phải là một khách hàng lớn.

Trong khi đó, đậu tương chiếm một nửa kim ngạch nhập khẩu nông sản của Trung Quốc trong năm 2017. Nhu cầu suy giảm kể từ khi dịch tả lợn làm giảm mạnh quy mô chăn nuôi lợn của Trun gQuốc. Khi được hỏi về con số 50 tỷ của ông Trump, các nhà chức trách tại Bắc Kinh cho biết chi tiết thỏa thuận sẽ được công bố sau.