Vào thời điểm này, nông dân trồng cà phê tại Bình Phước, Đồng Nai và Đăk Nông đang bước vào vụ thu hoạch. Bất chấp sản lượng cà phê cao, nông dân buồn bởi giá cà phê liên tục duy trì ở mức thấp, khiến họ không thể trang trải chi phí đầu tư và chăm sóc vườn, đồng thời đối mặt với rủi ro vốn cho niên vụ sắp tới.

Tỉnh Bình Phước có 16.000ha đất trồng cà phê, tập trung tại huyện Bù Đăng, Bù Gia Mập và Đồng Phú. Không giống như các tỉnh Tây Nguyên, cà phê tại tỉnh Bình Phước đưcọ trồng rải rác tại nhiều khu vực. Hiện phần lớn các vườn cà phê đều đang bước vào vụ thu hoạch với năng suất cao hơn những năm trước. Tuy nhiên, giá cà phê tươi chỉ ở mức xấp xỉ 6.000 đồng/kg và giá cà phê hạt khoảng 30.000 – 32.000 đồng/kg, mức thấp nhất trong vòng 10 năm qua.

Ông Lê Văn Tân, một nông dân có 13 năm kinh nghiệm trồng cà phê tại xã Thọ Sơn huyện Bù Đăng, cho biết gia đình ông có 1,7ha trồng cà phê. Năm 2018, năng suất cà phê của gia đình ông đạt 5 tấn/ha, bán với giá 37.000 đồng/kg, Ông tự tin năng suất sẽ đạt 7 tấn/ha trong năm nay nhưng giá cà phê hiện chỉ ở mức 32.000 đồng/kg, khiến gia đình ông lo lắng.

Trong hơn 1 thập kỷ trồng cà phê, ông cho biết giá cà phê chưa bao giờ thấp như hiện nay. Mức giá cà phê thấp nhất là 35.000 đồng/kg. Nếu giá cà phê không tăng, nông dân trồng cà phê sẽ không thể có lợi nhuận và đủ trang trải chi phí chăm sóc vườn. Thế nên gia đình ông không vội bán mà trữ cà phê và chờ giá cà phê phục hồi, ông cho hay.

Tiểu vùng 23 tại xã Đắk Nhau – Bù Đăng, giáp ranh tỉnh Đak Nông, là vùng nông thôn gặp nhiều khó khăn về giao thông nên thương lái thường hạ giá xuỗng chỉ còn 31.000 đồng/kg.

Giữa bối cảnh giá cà phê thấp, ông Nông Văn Phương, một nông dân trồng cà phê gần 10 năm qua tại khu vực trên cho biết gia đình ông có 1,5ha trồng cà phê xen hạt điều. Trong những năm trước, dù sản lượng thấp nhưng giá không quá thấp nên nông dân vẫn trang trải tốt các chi phí. Năm nay, năng suất cà phê tăng nhưng giá cà phê quá thấp. “Nếu giá cà phê tiếp tục duy trì ở mức hẹn tại, vợ và tôi sẽ phải đi làm thuê để trang trải cuộc sống”.

Đối với một số gia đình nông dân tại tỉnh Bình Phước, cà phê là sinh kế chính nên giá cà phê liên tục ở mức thấp khiến động lực sản xuất của họ suy giảm nghiêm trọng. Nếu thu hoạch không đủ trang trải chi phí sản xuất vụ này thì tái đầu tư cho vụ cũng gặp rất nhiều khó khăn.

Huyện Đồng Phú có hơn 877ha trồng cà phê tại các xã Tân Hùng, Tân Phước, Thuận Phú, Đồng Tiến và Đồng Tâm với năng suất trung bình 2 – 3 tấn/ha. Hiện nay nhiều hộ gia đình đang hối hả thu hoạch cả cà phê xanh lẫn chín mà không quan tâm tới chất lượng.

Bà Phạm Thị Lan, một nông dân tại huyện Tân Phước, vội vã tuốt cành cà phê quả đương chín lẫn quả xanh. Bà cho biết trong những năm trước, bà thường chờ cho tới khi cà phê chín hơn để thu hoạch đồng loạt. Tuy nhiên, do giá cà phê năm nay quá thấp nên nếu bà thuê nhân công hỗ trợ thu hoạch thì sẽ chịu thua lỗ nặng nề nên năm nay, bà cùng chồng tự thu hoạch dần cà phê.

Ông Hoàng Văn Pao, một nông dân trồng cà phê hơn 10 năm qua tại xã Đức Hạnh thuộc huyện Bù Gia Mập, ông thu hoạch hơn 10 tấn cà phê trên vườn cà phê rộng 2ha nên ông có đủ tiền để tái đầu tư, tăng năng suất. Năm nay, năng suất cà phê ước đạt vài tấn trên mỗi ha, nhưng với mức giá thấp như hiện nay, tái đầu tư rất khó. Nếu tình hình này tiếp diễn, ông sẽ phải giảm mức độ đầu tư cho vườn.

Theo ông Diệu Ren, chi phí thuê nhân công là 1.000 đồng/kg cà phê tươi. Bới mức giá 6.000 đồng/kg cà phê tươi, sau khi trừ chi phí lao động, ông sẽ chỉ còn nhận 5.000 đồng/kg. Do đó, gia đình ông không dám thuê lao động thu hái mà hoán đổi lao động để giúp nhau thu hoạch cà phê. Ông cho hay gia đình ông vẫn chưa bán cà phê mà đang chờ cho tới khi giá cà phê tăng trở lại.

Theo sở NNPTNT tỉnh Bình Phước, bất chấp giá giảm, tiêu dùng cà phê vẫn ổn định và xuất khẩu sang nhiều nước.