Mặc dù xuất khẩu thủy sản 2 mảnh vỏ như nghêu và sò điệp có tiềm năng lớn, xuất khẩu các mặt hàng này vẫn đối mặt nhiều thách thức liên quan đến các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và nuôi trồng, theo các chuyên gia nhận định trong một diễn đàn tổ chức ở thành phố Hồ Chí Minh gần đây.

Theo bà Lê Hằng đến từ Hiệp hội các nhà sản xuất  - xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản 2 mảnh vỏ của Việt Nam trong năm 2018 đạt 89 triệu USD, giảm 10% so với năm 2017 và chỉ tăng khoảng 19% so với 10 năm trước. Nguồn cung không đồng nhất và các yêu cầu khắt khe từ phía các nhà nhập khẩu đang cản trở xuất khẩu từ Việt Nam.

EU là thị trường xuất khẩu thủy sản 2 mảnh vỏ lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 63% tổng kim ngạch xuất khẩu trong năm 2018 nhưng giảm 20%  so với năm 2017. Sò điệp là mặt hàng thủy sản 2 mảnh vỏ từ Việt Nam được ưa chuộng nhất tại EU, với kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này chiếm 68,5% và đứng thứ hai là nghêu. Bà Hằng nhấn mạnh rằng thủy sản 2 mảnh vỏ phù hợp cho xuất khẩu phải được thu hoạch từ các trại nuôi thuộc chương trình phát triển quốc gia và cung cấp thông tin chi tiết như địa chỉ nhà sản xuất – thu hoạch, thời gianv à địa điểm thu hoạch, tình trạng vệ sinh của khu vực thu hoạch. Phần lớn không thể xuất khẩu ở dạng thô và phải được xử lý nhiệt.

Bà Nguyễn Thị Diệu Hiền từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết nhiều nông dân vẫn sản xuất quy mô nhỏ và theo phương pháp truyền thống mà không hình thành chuỗi nên phải phụ thuộc vào thương lái. Các doanh nghiệp chế biến quy mô nhỏ hạn chế về năng lực và công nghệ trong khi các doanh nghiệp lớn không tham gia vào chuỗi giá trị này.

Ông Hoàng Quang Phong, phó chủ tịch VCCI cho hay CPTPP và EVFTA mang đến cơ hội thị trường và giảm thuế nhập khẩu, có thể giúp cải thiện khả năng cạnh tranh của xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Nhưng các công ty Việt Nam phải tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn chất lượng, nguồn gốc xuất xứ và khả năng truy xuất nguồn gốc cùng trách nhiệm xã hội, thay đổi cách họ vận hành, thu hoạch và quản trị kinh doanh.