Nhu cầu vận tải biển sụt giảm kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt một loạt thuế quan mới lên các đối tác thương mại vào đầu năm 2025 đã khiến giá cước vận tải biển container xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1/2024, đe dọa lợi nhuận của các hãng vận tải lớn, bao gồm Maersk và Hapag-Lloyd.

Chỉ số Container Thế giới Drewry (WCI), theo dõi giá cước "giao ngay" ngoài hợp đồng để vận chuyển một container hàng hóa 40 feet trên các tuyến vận tải chính, đã giảm xuống mức thấp nhất trong khoảng 20 tháng là 1.669 USD/container 40 feet tính đến 2/10. Drewry cho biết giá cước từ Thượng Hải đến Los Angeles, tuyến thương mại container bận rộn nhất, đã giảm 58% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 2.196 USD. Theo nhà phân tích vận tải biển Omar Nokta của Jefferies, cả hai mức giá này đều thấp hơn mức giá chung 2.200 USD mà các chủ tàu lớn như Maersk và Hapag-Lloyd cần để có lãi. "Giá cước đã giảm xuống dưới mức hòa vốn của các nhà khai thác chi phí hàng đầu lần đầu tiên kể từ cuối năm 2023", Nokta nói. Maersk từ chối bình luận về mức hòa vốn. Hapag-Lloyd cũng chưa phản hồi ngay lập tức từ các yêu cầu bình luận.

Một phong vũ biểu kinh tế cần theo dõi sát sao

Khoảng 50% hàng hóa container được vận chuyển trên thị trường giao ngay. Tỷ lệ này có thể tăng lên khi giá giao ngay giảm mạnh so với giá hợp đồng đã đàm phán của khách hàng. "Hiện tại, với việc giá giao ngay giảm, khoảng cách đang dần thu hẹp khi nói đến các tuyến đường chính Đông-Tây", Hind Chitty, quản lý cấp cao của Drewry Supply Chain Advisors, cho biết. Trong khi đó, giá giao ngay từ Thượng Hải đến New York đã giảm 46% xuống còn 3.200 đô la, theo dữ liệu của Drewry.

Vận tải biển là một phong vũ biểu kinh tế được theo dõi chặt chẽ vì khoảng 80% thương mại diễn ra trên đường biển. Mỹ là nước nhập khẩu hàng hóa container lớn nhất. Các nhà vận chuyển hàng đầu như Walmart, Target và Home Depot đã đẩy nhanh việc nhập khẩu hàng hóa dịp lễ để tránh thuế quan của Trump, mở ra một "mùa cao điểm" sớm và làm giảm triển vọng cho phần còn lại của năm. Một số chuyên gia trong ngành lo ngại rằng các nhà bán lẻ, chiếm khoảng một nửa tổng khối lượng vận chuyển container, sẽ giảm các chuyến hàng trong tương lai do lạm phát do thuế quan gây áp lực lên người tiêu dùng Mỹ - gây thêm áp lực giảm giá cước.

Làm trầm trọng thêm rủi ro, các hãng vận tải container lớn như MSC, Maersk, Hapag-Lloyd và Cosco đang tiếp nhận các tàu container mới, bổ sung thêm sức chứa cho một thị trường vốn đã dư thừa nguồn cung. Công ty tư vấn chuỗi cung ứng Sea-Intelligence cho biết ngành vận tải đang tiến gần đến tình trạng dư thừa năng lực theo chu kỳ, dự kiến ​​đạt đỉnh vào năm 2027 ở mức tương đương với năm 2016, khi các hãng vận tải giảm giá để thu hút khách hàng. "Nền kinh tế Mỹ suy yếu cộng với tình trạng dư thừa nguồn cung trên biển? Đó là công thức cho cuộc chiến giá cước khốc liệt, tình trạng hàng tồn đọng và các hãng vận tải phải chật vật để lấp đầy các lỗ hổng tài chính", Jon Monroe, giám đốc điều hành ngành, nay là chuyên gia tư vấn, cho biết. "Vấn đề không phải là cơn bão có ập đến hay không, mà là nó mạnh đến mức nào."

Các hãng vận tải container đã ghi nhận lỗ trong quý 3 và quý 4 năm 2023, trước khi một loạt các cuộc tấn công của phiến quân Houthis ở Yemen vào các tàu trên Biển Đỏ buộc phải thay đổi tuyến đường đáng kể, làm cạn kiệt năng lực và đẩy giá cước lên vùng sinh lời, theo Peter Sand, chuyên gia phân tích chính tại nền tảng định giá Xeneta. Hiện tại, giá cước từ Viễn Đông đến Bờ Đông và Bờ Tây nước Mỹ đang tiến gần đến mức trước khủng hoảng Biển Đỏ. Các chuyên gia cho biết các hãng vận tải đang cố gắng quản lý năng lực và bảo vệ lợi nhuận bằng cách bỏ qua các chuyến ghé cảng, làm chậm hoặc để tàu chạy không tải, hủy các chuyến đi và loại bỏ các tàu cũ. Tuy nhiên, nhà phân tích Nokta của Jefferies dự đoán quý 4 năm nay sẽ là quý yếu nhất kể từ năm 2023. "Tình thế hiện đang thay đổi theo hướng có lợi cho các chủ hàng khi họ tham gia đàm phán cho hợp đồng vận tải container đường biển tiếp theo", Sand cho biết.

Theo Reuters