Tăng trưởng mạnh mẽ trên thị trường cá tra và cá rô phi báo hiệu tiềm năng xuất khẩu

Việt Nam tiếp tục củng cố vị thế là nhà cung cấp cá thịt trắng hàng đầu toàn cầu, đặc biệt là cá tra và cá rô phi, do nhu cầu ngày càng tăng đối với nguồn protein lành mạnh, giá cả phải chăng. Trong khi xuất khẩu đang cho thấy đà tăng mạnh vào đầu năm 2025, ngành này cũng phải đối mặt với những thách thức về mặt cấu trúc cần được giải quyết để duy trì khả năng cạnh tranh trong những năm tới, theo báo cáo của bà Thu Hằng, Biên tập viên Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP)

Triển vọng thị trường cá rô phi toàn cầu và vị thế của Việt Nam

Thị trường cá rô phi toàn cầu dự kiến ​​sẽ đạt 10,6 tỷ USD vào năm 2024 và tăng lên 14,5 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 3,52%. Sản lượng dự kiến ​​đạt 7 triệu tấn vào năm 2024, tăng nhẹ lên 7,3 triệu tấn vào năm 2025. Mức tiêu thụ đang tăng đều đặn, đặc biệt là ở các thị trường quan tâm đến sức khỏe và nhạy cảm với chi phí.

Ngành công nghiệp cá rô phi của Việt Nam - bao gồm cả cá rô phi đen và đỏ - đã đạt được sức hút đáng kể. Vào năm 2024, kim ngạch xuất khẩu dự kiến ​​đạt 41 triệu USD, tăng 138% so với năm 2023. Cá rô phi đỏ đóng góp 13 triệu USD (+20%), trong khi cá rô phi đen tăng vọt lên 28 triệu USD, tăng đáng kể 348%.

Trong quý 1/2025, kim ngạch xuất khẩu cá rô phi đạt gần 14 triệu USD, tăng 131% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng Hoa Kỳ chiếm 46% trong số này, với kim ngạch xuất khẩu tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2024. Tiếp theo là xuất khẩu sang Nga và Bỉ, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng từ các thị trường phi truyền thống.

Ưu điểm và cơ hội xuất khẩu

Việt Nam, vốn đã là nước xuất khẩu cá tra hàng đầu thế giới, được hưởng lợi từ khí hậu nhiệt đới, diện tích mặt nước lớn (3.300 ha ở Đồng bằng sông Cửu Long) và hệ thống nuôi trồng chi phí thấp. Chu kỳ tăng trưởng ngắn của cá rô phi (5–6 tháng) và việc sử dụng ngày càng nhiều bể bạt và công nghệ RAS hỗ trợ thêm cho sản xuất cạnh tranh. Nhu cầu cá rô phi toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng 13% hàng năm, có khả năng đạt 20 tỷ USD vào năm 2030. Riêng Mỹ nhập khẩu khoảng 200.000 tấn mỗi năm. Việt Nam cũng đang thâm nhập vào thị trường EU, nơi các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nâng cao danh tiếng và giá trị của cá rô phi.

Sản lượng cá rô phi giảm của Trung Quốc và mức thuế quan cao (54% đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ vào năm 2025) đang tạo ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu Việt Nam giành được thị phần. Các hiệp định thương mại song phương như RCEP và việc giảm thuế quan tại các thị trường trọng điểm dự kiến ​​sẽ hỗ trợ tăng trưởng hơn nữa.

Cập nhật về xuất khẩu cá tra – Quý 1/2025

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá tra đạt 182 triệu USD vào tháng 3/2025, đánh dấu mức tăng trưởng 16% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu tích lũy trong quý 1/2025 là 465 triệu USD, tăng 13% so với năm trước.

Mỹ vẫn là nước mua cá tra lớn thứ hai của Việt Nam, bất chấp căng thẳng thương mại gần đây. Một sắc lệnh hành pháp mới của Tổng thống Donald Trump vào tháng 4/2025 áp đặt thuế quan đối với một số nền kinh tế gây ra sự không chắc chắn. Mặc dù việc hoãn lại 90 ngày tạm thời làm giảm tác động, nhưng những tác động lâu dài đối với xuất khẩu thủy sản vẫn không thể đoán trước.

Trong khi đó, Việt Nam và Trung Quốc gần đây đã ký các thỏa thuận hợp tác, bao gồm thương mại nông sản, và tái khẳng định cam kết tận dụng các khuôn khổ RCEP và ACFTA để thương mại song phương cân bằng hơn. Những diễn biến này có thể ảnh hưởng thêm đến động lực xuất khẩu cá tra.

Kết luận

Ngành cá thịt trắng của Việt Nam, bao gồm cả cá tra và cá rô phi, đang cho thấy tiềm năng xuất khẩu mạnh mẽ trong bối cảnh thương mại toàn cầu phức tạp. Để duy trì khả năng cạnh tranh, ngành phải giải quyết những thách thức dai dẳng về mặt cấu trúc, hiện đại hóa hệ thống sản xuất và chế biến, đồng thời tận dụng các quan hệ đối tác thương mại. Với khoản đầu tư có mục tiêu, sự hỗ trợ chiến lược của chính phủ và sự đổi mới do thị trường thúc đẩy, Việt Nam đang ở vị thế tốt để mở rộng dấu ấn của mình trên thị trường hải sản toàn cầu.

Theo FIS