Về lâu dài, doanh nghiệp kỳ vọng Chính phủ sẽ điều hành tỷ giá linh hoạt để có lợi cho xuất khẩu và ưu tiên hạn ngạch vay hợp lý cho xuất khẩu nông sản khi giá nguyên liệu trong nước tăng. Trong bối cảnh chiến tranh thương mại đang đe dọa, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đang thể hiện khả năng phục hồi và thích ứng để duy trì vị thế trên thị trường toàn cầu. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đạt 123,5 tỷ USD. Khi Mỹ áp dụng nhiều biện pháp thuế nhập khẩu đối với một số quốc gia, các doanh nghiệp Việt Nam phải luôn cảnh giác và chuẩn bị cho những tác động tiềm ẩn, những người trong cuộc cho biết.

Theo Chủ tịch Tập đoàn Intimex Đỗ Hà Nam, các mặt hàng nông sản chủ lực của doanh nghiệp bao gồm hạt tiêu, hạt điều và cà phê không phải chịu thuế nhập khẩu của Mỹ vì nước này không sản xuất được những mặt hàng này trong nước. Do đó, việc được miễn thuế cho phép Intimex duy trì thị phần và tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ. Ngoài hạt tiêu và hạt điều, Intimex là doanh nghiệp xuất khẩu hạt cà phê lớn nhất của Việt Nam sang Mỹ. Công ty cũng nhập khẩu hàng nghìn tấn thực phẩm đông lạnh như thịt gà và thịt bò từ thị trường này. Riêng năm 2024, kim ngạch thương mại của Intimex với Mỹ đã vượt 100 triệu USD. Tuy nhiên, ông Nam lo ngại các biện pháp phòng vệ thương mại của Mỹ có thể làm giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài, đồng thời làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng Mỹ do giá cả tăng cao. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu đối với cà phê và các sản phẩm nông nghiệp khác, bao gồm cả những sản phẩm do Intimex cung cấp. Bên cạnh đó, mức thuế nhập khẩu mới từ Mỹ có khả năng làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và thậm chí gây ra chiến tranh thương mại giữa các quốc gia, ông nhấn mạnh.

Hiện nay, Mỹ là thị trường nhập khẩu hạt tiêu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 29% thị phần. Năm ngoái, ngành hồ tiêu Việt Nam đã xuất khẩu sang Mỹ đạt mức cao kỷ lục là hơn 73.000 tấn và đạt doanh thu gần 400 triệu USD, tăng 33% về khối lượng so với năm trước. Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Gia vị Việt Nam Hoàng Thị Liên cho rằng nếu các biện pháp của Mỹ có hiệu lực thì sẽ tác động trực tiếp đến giá hạt tiêu và gia vị xuất khẩu của Việt Nam, có khả năng dẫn đến sự thay thế của các nhà cung cấp khác và làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường. Mặc dù dự báo sẽ có những thách thức đối với ngành trong năm nay, nhưng bà Liên cho biết với những phẩm chất đặc trưng của hạt tiêu Việt Nam, Mỹ có thể sẽ áp đặt các rào cản kỹ thuật ban đầu thay vì thuế quan trực tiếp.

Tương tự, Chủ tịch Công ty Cổ phần Phúc Sinh Phan Minh Thông cho biết công ty của ông xuất khẩu hơn 60.000 tấn cà phê và 30.000 tấn hạt tiêu mỗi năm. Thay vì bán nguyên liệu thô, doanh nghiệp này thúc đẩy chế biến sâu để tạo ra các sản phẩm có giá trị cao hơn. Với hơn 20.000 ha đồn điền cà phê được chứng nhận Rainforest Alliance và 100% hạt tiêu xuất khẩu đạt tiêu chuẩn quốc tế, công ty đã sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ cả thị trường Mỹ và Châu Âu. Phúc Sinh đã xuất khẩu sản phẩm của mình đến 102 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, trong đó Mỹ chiếm 20% tổng doanh thu xuất khẩu, ông cho biết thêm rằng công ty đã tìm kiếm các thị trường mới để giảm rủi ro.

Mối đe dọa chiến tranh thương mại đã buộc các doanh nghiệp phải chủ động tìm kiếm thị trường thay thế. Khi một số quốc gia không thể xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ do tác động của thuế quan, Việt Nam sẽ tận dụng các cơ hội thay thế. Với các sản phẩm chất lượng và tiêu chuẩn sản xuất xanh, Việt Nam sẽ tiếp cận các thị trường khác bao gồm EU, Châu Á và Trung Đông. Ông Nam cho biết xuất khẩu hạt điều của Intimex sang Trung Đông tăng gấp đôi vào năm 2024, trong khi xuất khẩu cà phê hòa tan sang Trung Quốc tăng hơn 10 lần so với năm 2023. Đây là minh chứng sinh động cho việc các doanh nghiệp đang giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ bằng cách tăng cường xuất khẩu sang các điểm đến thay thế như Trung Đông, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc. Về lâu dài, các doanh nghiệp hy vọng Chính phủ sẽ điều hành tỷ giá hối đoái linh hoạt để có lợi cho xuất khẩu và ưu tiên hạn ngạch vay hợp lý cho xuất khẩu nông sản khi giá nguyên liệu trong nước tăng. Ngoài ra, họ đề xuất đàm phán với Mỹ để duy trì môi trường thương mại ổn định và giảm thiểu rủi ro về thuế quan hoặc các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn trong thời gian tới./.

Theo VNA