Theo những người trong ngành, trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với tình trạng thiếu 7 triệu tấn gạo, Việt Nam đã nắm bắt được cơ hội “vàng” để tăng xuất khẩu.

Về tiềm năng xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm nay, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN-PTNT cho rằng, mặc dù thế giới có nhu cầu gạo cao nhưng Việt Nam không thể tăng được diện tích trồng lúa. Ông Cường nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng diện tích sản xuất , điều chỉnh cây trồng để đạt năng suất tốt và thu hoạch vào thời điểm các nước trên toàn cầu đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm gạo, từ đó tăng giá trị sản phẩm gạo. Ông cho biết, năm nay diện tích trồng lúa của Việt Nam đạt khoảng 7,1 triệu ha và dự kiến ​​sẽ đáp ứng nhu cầu xuất khẩu hơn 7,5 triệu tấn nếu không có diễn biến bất thường về thời tiết, thiên tai, dịch bệnh. Ông Cường cho biết thêm, Việt Nam đã chủ động sản xuất và xuất khẩu gạo theo nhu cầu thế giới nhưng ngành lúa gạo Việt Nam cần đảm bảo an ninh lương thực trong nước. Ông Cường nhấn mạnh, Cục Trồng trọt cần nắm bắt thông tin thị trường, đặc biệt liên quan đến nhu cầu gạo trong nước và thế giới để có biện pháp điều chỉnh lịch vụ phù hợp nhằm đảm bảo nguồn cung gạo Việt Nam tốt nhất. Hơn nữa, ông nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện các giải pháp quyết liệt nhằm giảm thiểu chi phí sản xuất và thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.

Bộ cũng được yêu cầu phối hợp nỗ lực cùng các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương để tổ chức lại hoạt động sản xuất, tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân. Ngoài ra, yêu cầu Tổng công ty Lương thực miền Bắc, Tổng công ty Lương thực miền Nam cùng các thương nhân xuất khẩu gạo duy trì dự trữ, thu mua lương thực theo quy định của Nhà nước để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Liên quan đến mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu gạo, tránh khủng hoảng thiếu lương thực trong nước, GS. Võ Tòng Xuân cho rằng, người dân không nên lo lắng về tình trạng thiếu lương thực vì cơ quan quản lý đã biết nhu cầu trong nước để yêu cầu dự trữ. Hơn nữa, mùa thu hoạch mới sẽ bắt đầu trong 3,5 tháng tới, nghĩa là không có lo ngại rộng rãi về tình trạng thiếu gạo, mặc dù nước này tăng xuất khẩu gạo trong thời gian tới, Giáo sư Xuân cho biết thêm. Bất chấp những dấu hiệu tích cực về tiềm năng xuất khẩu gạo của Việt Nam, các chuyên gia chỉ ra rằng ngành lúa gạo đang phải đối mặt với một số thách thức, trong đó có xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long. Vì vậy, Việt Nam phải đảm bảo quy trình trồng lúa chất lượng, an toàn theo tiêu chuẩn do các nước nhập khẩu đặt ra.

Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, cho biết Việt Nam có tiềm năng sản xuất lúa gạo rất lớn, đồng thời cho biết các doanh nghiệp trong nước cần nắm bắt những cơ hội này để tăng xuất khẩu. Ông Bình cho biết thêm, cần tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp và nông dân, phát triển bền vững thông qua tổ chức lại chuỗi giá trị sản xuất lúa gạo, đồng thời chú trọng hơn đến chất lượng để vừa đáp ứng thị trường xuất khẩu, vừa nâng cao thương hiệu, giá trị gạo Việt Nam.

Doanh nghiệp xuất khẩu gạo được tư vấn thiết kế chiến lược phù hợp với từng thị trường cụ thể

Bất chấp kết quả tích cực trong xuất khẩu gạo cho đến nay, các chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp trong nước nên đánh giá kỹ nhu cầu của các thị trường xuất khẩu lớn để xây dựng chiến lược phù hợp cho thời gian còn lại của năm.

Theo ông Nguyễn Phúc Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Bộ Công Thương (Bộ Công Thương), châu Á và châu Phi là thị trường rộng lớn với 117 quốc gia và vùng lãnh thổ, tổng dân số 6,5 tỷ người, chiếm 80% dân số thế giới, là thị trường xuất khẩu quan trọng của gạo Việt Nam. Trong số 8,3 triệu tấn gạo Việt Nam xuất khẩu năm 2023, 7,34 triệu tấn, tương đương 90%, được tiêu thụ ở châu Á và châu Phi với chi phí hơn 4,1 tỷ USD. Trong quý I/2024, xuất khẩu gạo Việt Nam sang các thị trường này tiếp tục tăng.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương, dẫn báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết, niên vụ 2023-2024, sản lượng gạo toàn cầu dự báo đạt 515,5 triệu tấn, thấp hơn dự báo nhu cầu của các nước. 521,3 triệu tấn. Điều này sẽ mang lại nhiều cơ hội hơn cho Việt Nam xuất khẩu lương thực sang châu Á và châu Phi, đặc biệt trong bối cảnh các nước sản xuất, xuất khẩu gạo lớn trên thế giới đã công bố kế hoạch cắt giảm lượng xuất khẩu gạo do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Nam khuyến cáo gạo trong nước các nhà xuất khẩu xây dựng chiến lược nhằm tối ưu hóa tiềm năng tại thị trường Á-Phi. Trong khi đó, thị trường Âu-Mỹ dù chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong doanh thu xuất khẩu gạo của Việt Nam nhưng được đánh giá là thị trường đầy triển vọng. Ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường Âu-Mỹ, Bộ Công Thương khẳng định đây là những khu vực khó tính và kén chọn nhất. đặc biệt là thị trường nông sản và thực phẩm. Đặc biệt, Mỹ và EU đã áp dụng nhiều quy định, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, đồng thời khuyến cáo các nhà xuất khẩu theo dõi chặt chẽ những thay đổi về chính sách, quy định của các thị trường này. Để khai thác và mở rộng thị trường gạo Việt Nam một cách hiệu quả vào năm 2024, ông Linh nhấn mạnh các nhà xuất khẩu Việt Nam cần hướng tới phân khúc cao cấp ở châu Âu và châu Mỹ bằng cách phấn đấu nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm, đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững, thu nhập. cho nông dân trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải nhà kính.

Trong khi đó, ông Trần Trường Tấn Tài, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam, chỉ ra những trọng điểm để Việt Nam chinh phục thị trường châu Âu, trong đó có xây dựng thương hiệu gạo Việt, chia sẻ thông tin giá đấu thầu gạo ở nước ngoài, đào tạo nhân lực chất lượng cao cho ngành. và hình thành các vùng vật chất có liên kết bền vững. Theo ông Linh, châu Âu và châu Mỹ là thị trường đầy hứa hẹn cho gạo Việt trong thời gian tới. Mỗi năm EU nhập khẩu khoảng 3-4 triệu tấn ngũ cốc, trong đó chỉ có 3,1% là từ Việt Nam. Ông khuyến nghị các nhà xuất khẩu nên khai thác tốt hơn lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do với các thị trường này, bao gồm Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA), Hiệp định Thương mại Tự do Anh-Việt Nam (UKFTA) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương ( CPTPP), để nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ và Thái Lan. Thống kê của Vụ Thị trường Âu Mỹ cho thấy, trong 3 tháng đầu năm 2024, Việt Nam cung cấp 181.000 tấn gạo cho các thị trường này với giá trị 135,9 triệu USD, tăng 218,3% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu nhờ xuất khẩu tăng 492,1%. sang Cuba đạt 82,9 triệu USD trong kỳ.

Theo VNA, VOV