Tăng cường nuôi trồng hải sản để đảm bảo sinh kế ổn định cho ngư dân ở vùng lãnh hải được cho là giải pháp tốt cho vấn đề IUU (đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định).

Ở Việt Nam, khai thác hải sản là sinh kế của hàng triệu ngư dân. Năm 2022, riêng sản lượng thủy sản đạt 3,8 triệu tấn. Tuy nhiên, nguồn lợi thủy sản đang suy giảm cả về số lượng và chất lượng do tác động của con người. Vì vậy, Việt Nam cần tái cơ cấu ngành thủy sản, chuyển từ khai thác không bền vững sang phát triển kinh tế thủy sản bền vững, cân bằng giữa khai thác, nuôi trồng và dự trữ dựa trên hệ sinh thái của ngành với cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng ngư dân. Điều này sẽ giúp ngư dân tìm được sinh kế phù hợp với điều kiện thực tế.

Với diện tích mặt nước biển hơn 1 triệu km2, nghề nuôi trồng hải sản được cho là có tiềm năng rất lớn. Có nhiều mô hình nuôi biển có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao như nuôi hàu ở Vân Đồn, Quảng Ninh, nuôi rong biển, tôm hùm ở Phú Yên, Khánh Hòa. Gần đây nhất, mô hình nuôi mực nang bán tự nhiên trên biển đã thành công, tạo sinh kế ổn định bền vững cho ngư dân Ninh Thuận.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh tầm quan trọng của nuôi trồng hải sản trong việc giải quyết vấn đề IUU, cho rằng việc phát triển văn hóa biển sẽ giúp giảm khai thác và xung đột trong quá trình bảo vệ nguồn lợi thủy sản và xây dựng nghề cá bền vững. Ông Hoan đề cập đến phát triển bền vững với ba trụ cột lớn là kinh tế, môi trường và xã hội, trong đó “xã hội” có nghĩa là ngư dân. Cần nâng cao ý thức đấu tranh chống IUU, đây là việc làm vô cùng quan trọng vì lợi ích của quốc gia, dân tộc. Cần lấy người nông dân làm trung tâm, hiểu được ngư dân nghĩ gì, mong muốn gì. Cũng cần nhất quán trong công tác tuyên truyền để từng bước thay đổi nhận thức của ngư dân trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản và khai thác bền vững. Đào tạo, cung cấp kỹ năng và hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề cũng là việc cần làm.

Ông Lê Ben, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nuôi trồng thủy sản Việt Nam, nhất trí rằng việc tăng cường nuôi trồng hải sản là điều cần thiết vì điều này giúp giảm bớt áp lực khai thác nguồn lợi thủy sản tự nhiên. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra những vướng mắc trong quy định giao mặt nước cho ngư dân. Với yêu cầu ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu, trong đó có yêu cầu về công bố lượng khí thải carbon, các doanh nghiệp Việt Nam phải có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ môi trường. Bộ Biển và Hải đảo Việt Nam đã đề xuất 4 vùng ven biển để nuôi trồng hải sản, gồm: Đồng bằng sông Hồng; vùng Bắc Trung Bộ và ven biển; vùng Đông Nam Bộ và vùng Tây Nam Bộ.

Theo VNS