Sản lượng cá rô phi thế giới sẽ duy trì ở mức ổn định bất chấp đại dịch virus corona khiến sản lượng cá rô phi tại Trung Quốc và Indonesia suy giảm, được bù đắp nhờ sản lượng tăng tại châu Phi, Đông Nam Á và châu Mỹ, theo một chuyên gia ngành nhận định.

Các số liệu do ông Kevin Fitzsimmons, giáo sư tại đại học Arizona, cho thấy sản lượng cá rô phi toàn cầu có khả năng tăng nhẹ 0,1% lên 6,93 triệu tấn trong năm 2020, với sản lượng cá rô phi ổn định hoặc tăng tại 18 trên 21 nước có nuôi cá rô phi thương phẩm. Ông Fitzsimmons đã trìh bày dữ liệu sản xuất cá rô phi trong hội nghị Global Outlook for Aquaculture Leadership (GOAL), thận trọng nhận định rằng sản lượng cá rô phi cũng có thể giảm do những bất ổn gây ra bởi đại dịch, nhưng cho rằng tăng trưởng sẽ quay trở lại mốc trước đại dịch vào năm 2021. “Hần như toàn bộ các nhà sản xuất đều đang hy vọng vào vắc xin cho virus corona sẽ giúp ngành nhà hàng quay trở lại hoạt động bình thường vào năm 2021 và các nhà sản xuất cá rô phi có thể duy trì tăng trưởng 5 – 6% mà họ đã đạt được trong nhiều năm qua”.

Ngành chế biến cá rô phi Trung Quốc chịu tác động lớn của tình hình đại dịch hồi đầu năm và chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc, theo ông Fitzsimmons, sản lượng cá rô phi nước này giảm 3% xuống còn 1,7 triệu tấn. Sản lượng cá rô phi Indonesia – một nước sản xuất cá rô phi lớn khác tại châu Á  - được dự báo giảm 4% xuống còn 1,2 triệu tấn. SẢn lượng cá rô phi Philippines dự báo giảm 4% xuống còn 355.000 tấn. Tuy nhiên, tăng trưởng sản lượng cá rô phi tại cả 3 nước này trong năm 2021 đều được dự báo phục hồi.

Sản lượng cá rô phi Trung Quốc được dự báo phục hồi lên mức 1,75 triệu tấn trong năm 2021 và 1,8 triệu tấn trong năm 2022; sản lượng cá rô phi Indonesia dự báo đạt 1,3 triệu tấn năm 2021 và 1,32 triệu tấn năm 2022. Trong khi đó, sản lượng cá rô phi Việt Nam dự báo tăng 12% lên 385.000 tấn trong năm 2020 và đi ngang tại Thái Lan, đạt 310.000 tấn. Nhìn chung, sản lượng cá rô phi châu Á dự báo giảm 1% xuống còn 4,55 triệu tấn trong năm 2020 nhưng dự báo sẽ tăng 6% trong năm 2021 lên 4,81 triệu tấn. Trong khi đó, sản lượng cá rô phi Ai Cập ở mức 900.000 tấn, chủ yếu tiêu thụ nội địa, trong năm 2020 và dự báo tăng 4% lên 1,25 triệu tấn trong năm 2021.

Hơn nữa, bất chấp suy giảm đơn hàng từ châu Âu, sản lượng cá rô phi tại Ghana và Uganda sẽ duy trì ổn định hoặc tăng – với sản lượng cá rô phi tại Ghana ổn định ở mức 45.000 tấn và sản lượng cá rô phi tại Uganda tăng 1% lên 75.000 tấn trong năm 2020. Ông Fitzsimmons cho rằng nguyên nhân là do mật độ nuôi thả dày giúp hoạt động kinh doanh trên thị trường nội địa thuận lợi. Trong khi đó, sản lượng cá rô phi tại châu Mỹ cũng dự báo tăng, với mức tăng 2% lên 946.500 tấn tron gnăm 2020. Nông dân và các nhà chế biến tại Colombia (68.000 tấn, +1%), Honduras (32.000 tấn, +10%) và Mexico (115.000 tấn, đi ngang) đnag tăng trở lại sau khi suy giảm do giảm đơn hàng từ khu vực dịch vụ ăn uống và các hoạt động xúc tiến thương mại rầm rộ trong lĩnh vực bán lẻ. Do phần lớn thủy sản tươi từ Mỹ Latin tới Mỹ đều vận chuyển bằng đường hàng không, nguồn cung và chi phí vận chuyển hàng không giảm cũng mang đến lợi ích kinh tế cho khu vực này.

Xét tới những vấn đề liên quan tới xuất khẩu tôm sang Trung Quốc, một số nhà sản xuất tôm tại Ecuador có thể chuyển sang nuôi cá rô phi cho xuất khẩu sang các thị trường bán lẻ. “Với các nhà máy chế biến đã có kinh nghiệm và linh hoạt về vận hành, các nhà sản xuất Ecuador có thể nhanh chóng chuyển đổi”. Tuy nhiên, đại dịch lại tác động nặng nề tới ngành nuôi cá rô phi Brazil, mặc dù sản lượng dự báo tăng 2% lên 660.000 tấn, các nhà sản xuất cá rô phi tại nước này “thiệt hại nghiêm trọng” do ngành dịch vụ ăn uống của Brazil giảm mạnh và tỷ trọng xuất khẩu tương đối nhỏ nhưng cũng bị tác động mạnh. Trong khi đó, tại Bangladesh và Ấn Độ - các nước cũng chịu tác động nặng nề bởi COVID-19 – sản lượng cá rô phi dự báo tăng lần lượt 3% và 15% lên 360.000 tấn và 30.000 tấn. Nhìn chung sau khi đi ngang trong năm 2020, sản lượng cá rô phi sẽ tăng 5% trong năm 2021 và 2% trong năm 2022, lên 7,29 triệu tấn và 7,42 triệu tấn.

Ông Fitzsimmons chỉ ra rằng hoạt động sản xuất cá rô phi hấp dẫn do phù hợp với nhiều môi trường khác nhau và giá ổn định. “Với sản xuất ghi nhận diễn ra ở hơn 140 nước, cá rô phi là loài cá được nuôi phổ biến nhát. Sản xuất cá rô phi thực hiện trong nhiều hệ thống nuôi khác nhau, từ ao, lồng, RAS, khối sinh học, nước mặn, nước nợ và nước biển, tạo nên bản chất phát triển rộng khắp của ngành cá rô phi”, ông nhận định. “Sức sống tự nhiên của cá rô phi và ít diễn ra các dịch bệnh nghiêm trọng góp phần giúp nguồn cung thị trường tăng ổn định và ít xảy ra những chu kỳ bong bóng thường thấy ở các sản phẩm thủy sản nuôi khác”.

Theo Undercurrent News