Ngành sầu riêng từng dự báo một cú đánh mạnh khi đại dịch nổ ra vào hồi đầu năm, đặc biệt đối với các nước xuất khẩu sầu riêng lớn nhất thế giới là Thái Lan và Malaysia do thiếu lao động, gián đoạn logistics và quan trọng nhất là suy giảm nhu cầu từ Trung Quốc – nước nhập khẩu sầu riêng lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, dữ liệu gần đây cho thấy ngay cả một đại dịch toàn cầu cũng không ảnh hưởng đến niềm đam mê loại trái cây đầy gai này của người Trung Quốc, khi nhập khẩu tiếp tục tăng trưởng, thay vì suy yếu, ngay cả khi nước này trong giai đoạn phong tỏa nghiêm ngặt. “Trong 4 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu sầu riêng của Thái Lan đạt 567 triệu USD, tăng 78% so với cùng kỳ năm 2019”, theo Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Jurin Laksanawisit cho hay trong một đợt xúc tiến thương mại ảo trực tuyến các loại trái cây Thái Lan tới người tiêu dùng Trung Quốc. “Tổng giá trị xuất khẩu sầu riêng 4 tháng đầu năm đạt 788 triệu USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2019 và Trung Quốc chiếm gần 72% tổng kim ngạch”.

Hiệp hội các nhà xuất khẩu sầu riêng và măng cụt Thái Lan xác nhận nhu cầu sầu riêng Thái Lan tại Trung Quốc đang tăng, một xu hướng COVID-19 đã không thể phá vỡ. “Chúng tôi đã lo ngại rằng đại dịch sẽ làm giảm mạnh xuất khẩu sẩu riêng. Tuy nhiên, không chỉ có tác động rất nhỏ mà xuất khẩu thậm chí còn tăng”, theo chủ tịch hiệp hội Panuwat Maikaew. “Thực tế, giá sầu riêng xuất khẩu tăng lên khoảng 4,22 – 4,93 USD/kg so với mức chỉ 2,88 – 3,52 USD/kg hồi năm ngoái. Do cạnh tranh khốc liệt, thương lái sầu riêng ráo riết đặt hàng để xuất khẩu sang Trung Quốc. Số lượng thương lái sầu riêng tăng từ khoảng 100 – 300 lên tới 700 người”.

Giám đốc cơ quan đàm phán thương mại Thái Lan Auramon Supthaweethum cho biêt thêm rằng tăng trưởng liên tục trên thị trường sầu riêng Thái Lan chủ yếu nhờ các thỏa thuận thương mại tự do giữa hai nước, trái cây chất lượng tốt và sự ưa thích sầu riêng của người Trung Quốc.

Theo kênh CCTV, Trung Quốc đã thiết lập 5 tuyến vận tải biển trong tháng 3/2020 chuyên cho các sáng kiến Một vành đai – Một con đường với các nước ASEAN, với sầu riêng là một trong những hàng hóa thương mại chính vận chuyện thông qua tuyến này do nhu cầu sầu riêng cao tại Trung Quốc.

Sầu riêng từ Malaysia cũng hưởng lợi từ nhu cầu tại Trung Quốc. Chuỗi cung ứng sầu riêng giữa Malaysia và Trung Quốc là một trong những tuyến thương mại bị tác động nghiêm trọng nhất hồi đầu năm do COVID-19 nhưng đến nay, kim ngạch xuất khẩu hầu như không đổi so với năm ngoái. Doanh số sầu riêng Malaysia tại Trung Quốc tăng rất mạnh trong giai đoạn phong tỏa do COVID-19 – con số của Đại sứ quán Malaysia tại Trung Quốc cho thấy doanh số tăng tới 10 lần trong tháng 3, chủ yếu qua kênh thương mại điện tử trên nền tảng FreshHippo của Alibaba.

Các giống mới mới – tương lai cho sầu riêng?

Sầu riêng Thái Lan hiện được xuất khẩu sang Trung Quốc nhiều nhất là Monthong hoặc Golden Pillow nhưng một giống mới được kỳ vọng sẽ được ưa chuộng không kém là Puangmanee. “Trước khi các lệnh hạn chế di chuyển hàng không do COVID-19 được áp dụng, chúng tôi tiếp nhận nhiều phản hồi từ khách du lịch Trung Quốc cho biết họ ưa thích sầu riêng Puangmanee”, theo tỉnh trưởng tỉnh Pattani Kraisorn Visitwong. “Nhiều người Trung Quốc thích ăn sầu riêng cỡ nhỏ, thớ mịn và béo, mùi không nồng như sầu riêng cỡ lớn – sầu riêng Puangmanee đáp ứng hoàn hảo các yêu cầu này”.

Sầu riêng Puangmanee trọng lượng dao động từ 1,3 – 1,8kg khi chín. Sầu riêng Monthong kích cỡ trung bình 3 – 5kg/trái, còn sầu riêng Musang King của Malaysia trọng lượng trung bình 2 – 4 kg/trái. Sầu riêng Musang king của Malaysia là loại sầu riêng xuất khẩu chủ lực sang Trung Quốc, có giá từ 28,61 – 42,92 USD/kg. Xuất khẩu sầu riêng nguyên quả sang Trung Quốc được phê duyệt năm ngoái và ghi nhận giá trị xuất khẩu 67 triệu USD ngay trong năm 2019.

Thương mại điện tử thúc đẩy doanh số nội địa

Thương mại điện tử trở thành nền tảng bán hàng chính cho người bán sầu riêng Malaysia tại Trung Quốc và doanh số luôn ở mức cao đối với tất cả các nhà bán lẻ thương mại điện tử như Alibaba và JD. Thương mại điện tử chưa bao giờ là một kênh phổ biến cho bán hàng nội địa do người tiêu dùng thường thích lựa trực tiếp sầu riêng ở cửa hàng chuyên bán sầu riêng hay tại vườn và ăn ngay tại chỗ, nhưng doanh số bán sầu riêng nội địa thông qua thương mại điện tử đang tăng. “Chúng tôi cung cấp các dịch vụ giao hàng lần đầu tiên vào năm 2018 nhưng vào thời điểm đó, nhiều dân bản xứ lẫn khách du lịch đều thích ăn tại chỗ”, theo người bán Leow E Shuen cho hay. “Năm nay, chúng tôi chẳng có lựa chọn nào khác ngoài giao hàng. Chúng tôi đang giao sầu riêng tới cho khách hàng tới tận Selangor từ Penang. Do khách hàng đang thích nghi ngày một mạnh với đặt hàng sầu riêng qua mạng, chúng tôi cũng phải sáng tạo theo”.

Theo Food Navigator